۶ نکته‌ای که باید درباره ارزش ذاتی سهام بدانید

ارزش ذاتی سهام نشان‌دهنده ارزش واقعی یک سهم بر اساس عوامل بنیادی مانند سودآوری و جریان‌های نقدی است که ممکن است با قیمت بازار تفاوت داشته باشد. سرمایه‌گذاران برای یافتن ارزش ذاتی سهام، از مدل‌های تحلیلی مختلفی مانند مدل گوردون استفاده می‌کنند که بر اساس سود تقسیمی شرکت‌ها طراحی شده است. محاسبه ارزش ذاتی فرآیندی تخصصی است که به بررسی متغیرهای مالی و اقتصادی نیاز دارد. در این مطلب، به بررسی ۶ نکته مهم درباره ارزش ذاتی سهام می‌پردازیم.

مفهوم ارزش ذاتی

ارزش ذاتی (Intrinsic Value) یکی از معیارهای کلیدی در تحلیل بنیادی است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا قیمت واقعی یک سهم را مستقل از نوسانات بازار ارزیابی کنند. سرمایه‌گذاران با محاسبه ارزش ذاتی و مقایسه آن با قیمت بازار، درباره خرید یا فروش سهام تصمیم‌گیری می‌کنند. اگر ارزش ذاتی یک سهم بالاتر از قیمت آن در بازار باشد، می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری باشد، اما درصورتی‌که قیمت بازار از ارزش ذاتی بیشتر باشد، ممکن است سرمایه‌گذاری در آن سودآور نباشد.

به بیان تخصصی‌تر، ارزش ذاتی برابر است با مجموع جریان‌های نقدی آتی یک شرکت که با در نظر گرفتن ارزش زمانی پول محاسبه می‌شود. اختلاف بین ارزش بازار و ارزش ذاتی، می‌تواند فرصتی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند. ارزش ذاتی، یکی از انواع ارزش سهام است که بر پایه بررسی تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر، از جمله صورت‌های مالی، پتانسیل رشد شرکت و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود برآورد می‌شود.

علت اختلاف قیمت و ارزش واقعی سهام

تفاوت بین قیمت سهام و ارزش ذاتی به عدم قطعیت در پیش‌بینی جریان‌های نقدی آینده بازمی‌گردد. هر سرمایه‌گذار بر اساس مفروضات خود، سودآوری شرکت را ارزیابی می‌کند، اما رویدادهای واقعی بازار در نهایت مسیر قیمت سهم را تعیین می‌کنند. در شرایطی که فضای خوش‌بینی در بازار حاکم باشد، قیمت سهام ممکن است از ارزش ذاتی آن فراتر رود، زیرا سرمایه‌گذاران انتظار سودآوری بالاتری دارند. اما در حالت بدبینی، پیش‌بینی‌ها معمولاً محافظه‌کارانه‌تر بوده و ممکن است قیمت سهم کمتر از ارزش ذاتی تخمین زده شود.

ارزش ذاتی سهام و نگاه سرمایه‌گذاران

در روش‌های متفاوت، مفروضات و نرخ‌های تنزیل متفاوتی برای جریان‌های نقدینگی و تعیین ارزش ذاتی‌ در نظر گرفته می‌شود. از این رو ارزش ذاتی هم نزد کارشناسان متفاوت با اختلافاتی همراه است.

تعیین فرضیات واقع‌بینانه در کشف ارزش ذاتی

برای محاسبه ارزش ذاتی با دو مرحله مواجه هستیم. تعیین جریانات نقدی آتی سهم و تعیین نرخ بازده مورد انتظار برای تنزیل جریانات نقدی آتی با توجه به ریسک سهم. در بازار سرمایه ایران بیشتر به بخش اول این فرآیند توجه می‌شود. یعنی بیشتر تلاش‌ها معطوف به تعیین سود سال‌های آینده است. اما برای نرخ تنزیل معمولا یک نرخ ثابت(مثلا ۲۰ درصد) برای همه شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود. اما کمتر به این موضوع توجه می‌شود که جریان نقدی سهم‌های مختلف دارای درجات ریسک مختلف هستند. بنابراین نرخ بازده مورد انتظاری که برای تنزیل جریانات نقدی آن‌ها استفاده می‌شود نیز باید متفاوت باشد.

اگرچه کارشناسان براساس تئوری‌ها و مدل‌های علمی نظیر مدل گوردون اقدام به محاسبات ارزش ذاتی می‌کنند. اما در نهایت واقعیت‌های بعدی ممکن است ما را به تردید برساند. زیرا خاصیت بازار سهام این‌گونه است که همواره ریسک و شرایطی خارج از مفروضات اساسی ما تأثیراتی را بر روند قیمت سهام می‌گذارند که ما نمی‌توانیم در محاسبات خود آن‌ها را لحاظ کنیم. درهرصورت تعیین ارز‌ش‌ ذاتی بحثی فنی و تئوریک است و راه‌اندازی شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری نیز برای ارائه این محاسبات صحیح‌تر به بازار شکل‌گرفته است.

بیشتر بخوانید: اهداف ارزش گذاری سهام

رسیدن سهام به ارزش ذاتی در بلندمدت

در بلندمدت، قیمت سهام معمولاً به ارزش ذاتی واقعی خود نزدیک می‌شود. اگر یک سهم کمتر از ارزش واقعی خود معامله شود، ممکن است بازار هنوز تأثیر عوامل بنیادی را به‌درستی درک نکرده باشد. اما به‌محض اینکه برخی سرمایه‌گذاران متوجه این فرصت شوند و اقدام به خرید کنند، قیمت آن افزایش می‌یابد. در مقابل، اگر ارزش بازار سهم بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد، با آگاهی سرمایه‌گذاران از بیش‌ارزش‌گذاری، فروش‌های گسترده آغاز شده و قیمت به سمت تعادل حرکت می‌کند. فرآیند اصلاح قیمت‌ها بر اساس ارزش ذاتی به‌طور مداوم در بازار رخ می‌دهد و سرمایه‌گذاران با تعدیل تصمیمات خود، به شکل‌گیری قیمت واقعی سهام کمک می‌کنند.

علت رشد سهام زیان‌ده در برابر رکود برخی سهم‌ها

لزوماً این‌طور نیست. گاهی اوقات سهامداران تقاضای خود را برای سهمی که ارزنده‌ تشخیص می‌دهند وارد می‌کنند، ولی فروشنده‌ای وجود ندارد یا اینکه روند معاملات سهام شرکت‌های زیانده با بازارسازی و حمایت سهامدار عمده جذاب شده و مورد توجه قرار گرفته است. اما این مسئله اصل توجه به ارزش ذاتی را برای سرمایه‌گذاران زیر سؤال نمی‌برد.

 تمرکز بر ارزش ذاتی و از دست دادن فرصت نوسان‌گیری

تعیین ارزش ذاتی با محدودیت‌هایی توأم است، چون بازار معمولا ارزش واقعی را به‌کندی تشخیص می‌دهد. بنابراین اگر با تمرکز بر ارزش ذ‌اتی‌ و شناسایی شرکت‌هایی که و پایین‌تر از ارزش خود قرار دارند، وارد بازار شویم.
هرچند در عمل نوسان‌گیری را از دست می‌دهیم، اما مطمئن باشید پاداش خردورزی و صبر خود را در بلندمدت به میزانی به‌مراتب بهتر از نوسان‌گیران خواهید گرفت.

درک صحیح از ارزش ذاتی می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر در خرید، فروش یا نگهداری سهام منجر شود. با این‌ حال، تعیین ارزش ذاتی یک فرآیند پیچیده است که به مدل‌های تحلیلی، مفروضات اقتصادی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آینده وابسته است. تحلیل بنیادی و شناخت شرایط بازار، سرمایه‌گذاران را در اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر یاری می‌دهد.

برگرفته از سایت دنیای اقتصاد

سوالات متداول