قرارداد آتی سبد سهام

قرارداد آتی سبد سهام
زمان مطالعه: 5 دقیقه
انتشار ۲۳ آبان ۱۴۰۲
تعداد بازدید: 10582
سطح نیمه حرفه ای

دسترسی سریع به مطالب

قرارداد آتی سبد سهام، قراردادی است که فروشنده تعهد می‌کند در سررسید تعیین‌شده، سبد پایه را به قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین می‌شود، بفروشد و در مقابل خریدار متعهد می‌شود آن سبد پایه را در تاریخ سررسید خریداری کند.

قرارداد آتی سبد سهام بر روی سبدی از سهام (سبد پایه) پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران منعقد می‌شود، به‌طوری‌که سهام داخل سبد با سهام یکی از شاخص‌های بورسی، یکسان و همگن باشد. این سبد طوری طراحی شده است که دقیقاً نماینده همان شاخص باشد و همان نوسانات و بازدهی شاخص را تضمین کند.

در هر قرارداد آتی سبد سهام، سبد سهام قابل تحویل، تعداد سبدها و زمان تحویل یا سررسید آن توسط بورس مشخص و اعلام می‌شود.

خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند تا در تاریخ سررسید قرارداد آتی، به ترتیب ارزش قرارداد برحسب قیمت تسویه روزانه تاریخ سررسید و تمامی سهام داخل سبد را تامین کنند.

مزایای قرارداد آتی سبد سهام

  •  پوشش ریسک پرتفوی سرمایه‌گذاران در مقابل کاهش ارزش پرتفوی
  • شناسایی سود از پیش‌بینی نوسانات شاخص‌های بورسی
  • ایجاد امکان تحلیل بر رویکرد سرمایه‌گذاران نسبت به شاخص‌های کلان بازار سرمایه
  •  کسب سود از تحلیل شرایط کلان اقتصادی، بدون نیاز به تحلیل تک‌تک شرکت‌های بورسی
  • کمک به افزایش جریان اطلاعات مالی در بازار سرمایه ایران
  • ایجاد تنوع در ابزارهای مالی و جذب سرمایه‌گذاران با سلیقه‌های مختلف از جمله سرمایه‌گذاران خارجی
  • امکان معامله مجموعه‌ای از سهام تنها با اخذ یک موقعیت در قرارداد آتی سبد
  • عدم توقف نماد قرارداد آتی سبد

قیمت مبنای دارایی پایه

قیمتی است که پایه و اساس محاسبات قیمت نظری قرارداد آتی و تسویه نقدی آن قرار می‌گیرد و توسط بورس تعیین و در مشخصات قرارداد ذکر می‌شود.

اساس محاسبات قیمت نظری قرارداد آتی در قراردادهای آتی سبد سهام، قیمت پایانی هر یک از سهام موجود در سبد پایه است.

مهم‌ترین موارد مشخصات قرارداد آتی سبد سهام

  • سررسید: تعریف قراردادهای آتی سبد با مدت زمان مشخص
  • اندازه قرارداد: سرمایه گذاران صرفا می‌توانند مضرب‌های صحیحی از مقدار تعیین شده را مورد معامله قرار دهند. به طور مثال نمیتوانند برای ۱۰.۵ عدد سکه موقعیت خرید یا فروش اخذ نمایند و باید برای 10 عدد سکه این موقعیت را ثبت کنند
  • استاندارد تحویل
  • ماه قرارداد
  • دوره معاملات
  • دارایی پایه: تعریف سبد مرجع بر اساس شاخص‌های زیر:

۱) ۳۰ شرکت بزرگ

۲) صنعت فلزات اساسی

۳) صنعت استخراج کانه‌های فلزی

۴) صنعت فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای

۵) صنعت محصولات شیمیایی

۶) صنعت بانک‌ها، مؤسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی

۷) صنعت خودرو و ساخت قطعات

  • محل و دوره تحویل
  • حداقل تغییر قیمت سفارش
  • نحوه محاسبه تضامین: بورس براساس اعلام اتاق پایاپای می‌تواند در صورت عدم کفایت “وجه تضمین اولیه” جهت پوشش ریسک نوسانات قیمت از کلیه مشتریان دارای موقعیت تعهدی باز وجه تضمین اضافی اخذ نماید.
  • حداکثر حجم هر سفارش
  • واحد قیمتی
  • نماد کالا
  • ساعت معامله
  • کارمزد
  • مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل: تا ۱۵ دقیقه پس از اتمام جلسه معاملاتی آخرین روز معاملاتی
  • سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز و معاملات: مشتری مجاز نیست بیش از حد معینی که توسط هیئت پذیرش تعیین می‌شود موقعیت تعهدی اخذ کند. سقف موقعیت‌های تعهدی باز هر مشتری با توجه به شرایط بازار تعیین می‌شود.
  • نحوه محاسبه قیمت تسویه لحظه‌ای
  • حجم معاملات مبنای محاسبه قیمت تسویه روزانه: قیمت تسویه روزانه براساس میانگین قیمت ۳۰ درصد حجم معاملات انجام شده در پایان جلسه معاملاتیی هر روز محاسبه می‌شود.
  • نحوه محاسبه قیمت تسویه نهایی: قیمت تسویه نهایی، قیمت تسویه روزانه در آخرین روز معاملاتی هر قرارداد است.
  • جریمه‌ها: شامل جریمه‌های نکول در قرارداد
  • نحوه تعیین قیمت مبنای دارایی پایه (قرارداد آتی مالی)
  • روش تخصیص (قرارداد آتی مالی)
  • نوع تسویه در سررسید (قرارداد آتی مالی)
  • امکان تسویه نقدی به کسری از اندازه قرارداد (قرارداد آتی مالی)
  •  اهرم: ۲۰ درصد ارزش معامله قرارداد به‌عنوان وجه تضمین اولیه
  • دامنه نوسان: ۵± درصد قیمت تسویه روزانه روز معاملاتي قبل

دلایل جایگزینی عدد شاخص به‌عنوان ارزش سبد پایه

با فرض ثابت بودن دیگر پارامترها، قرارداد آتی‌ مبتنی بر سبد پایه بازدهی دقیقاً برابر با بازده شاخص خواهد داشت؛ زیرا بتای سبد پایه نسبت به شاخص مربوطه، برابر با یک است.

مضرب سبد در کل دوره معاملاتی قرارداد آتی‌، ثابت می‌ماند و تغییر، تنها در صورت اقدامات شرکتی سهام هر یک از ناشران موجود در سبد مرجع و یا بازنگری ترکیب شاخص مربوطه صورت می‌گیرد.

بنابراین سرمایه‌گذار برای به دست آوردن ترکیب سبد پایه، کافی است تنها دو پارامتر عدد شاخص و ارزش بازار سبد مرجع را در اختیار داشته باشد.

کارمزد معاملات

کارمزد معاملات آتی سبد سهام به شرح زیر است:

کارمزد معاملات آتی سهام

نماد معاملاتی

نماد معاملاتی قرارداد ‌آتی سبد سهام به شکل زیر ساخته می‌شود:

ج + دارایی پایه + سررسید

به‌عنوان‌مثال:

جفلز ۹۱۲= ج + شناسه دارایی پایه (فلزات اساسی) + سال و ماه سررسید (اسفند ماه سال ۱۳۹۹)

برای مشاهده اطلاعات مربوط قرارداد های آتی سبد سهام کافی است از قسمت جست‌و‌جوی سایت TSETMC.com ، عبارت “آتی ش” را جست‌و‌جو کنید.

نمادهای مربوط به قراردادهای آتی tsetmc

به عنوان مثال، صفحه مربوط به نماد جفلز ۹۱۲ مطابق تصویر زیر است:

اطلاعات نمادهای آتی tsetmc

ساعت معاملاتی آتی سهام

جلسه معاملاتی در بازار آتی سهام، مانند بازار معاملات سهام و اوراق بهادار در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۴۵ شروع شده و راس ساعت ۱۲:۳۰ پایان می‌یابد.
دوره پیش‌گشایش این بازار از ساعت ۸:۴۵ الی ۹:۰۰ است که در آن معامله‌ای اتفاق نمی‌افتد و فقط امکان ثبت، ویرایش و حذف سفارش وجود دارد.
برای فعالیت در بازار آتی سهام تنها نیاز به اخذ کد کالا نبوده و داشتن کد بورسی کافی است.

بیشتر بخوانید: معامله هوشمندانه قراردادهای آتی با سفارش شرطی

سوالات متداول

قرارداد آتی سبد سهام چیست؟

قراردادی است که فروشنده تعهد می‌دهد تا در سررسید تعیین شده، نماد پایه را به قیمتی
که در زمان انعقاد قرارداد تعیین می‌شود، به فروش رسانده و در مقابل خریدار متعهد می‌شود آن نماد پایه را در
تاریخ سررسید خریداری نماید.

در هر قرارداد آتی سهام چه مواردی مشخص می‌شود؟

در هر قرارداد آتی سهام، نماد قابل تحویل، تعداد دارایی و زمان تحویل یا سررسید آن توسط بورس
مشخص و اعلام می‌شود.

دامنه نوسان قرارداد آتی سهام به چه صورت است؟

دامنه نوسان برای قرارداد آتی سبد سهام ۵± درصد قیمت تسویه روزانه روز معاملاتی قبل است.

محمد فرخیان کارشناس بازار سرمایه
Subscribe
Notify of
6 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین پر بحث ترین
Inline Feedbacks
View all comments

با سلام
قرار بود سود سهام وسپه درتاریخ ۲۰ ،۲ ،۱۴۰۰ به حساب کارگزاران حقیقی واریز شه که تاریخ آن جلو افتاد وبه تاریخ ۶ ،۲ ،۱۴۰۰ موکول شد ولی در این تاریخ هم واریز نشد
لطفا پیگیری بفرمایید و تاریخ واریز را اطلاع بدین
باتشکر

با سلام
جهت اطلاع از نحوه پرداخت سود نقدی، می‌بایست آگهی «زمان‌بندی پرداخت سود» نماد مد نظر را در سایت کدال بررسی نمایید.
مطابق با آگهی منتشر شده برای نماد مورد نظر، سود سهامدارن حقیقی توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به شماره‌حساب معرفی شده در سامانه سجام در تاریخ ۱۴۰۰/۰۲/۰۶ پرداخت شده است.
همچنین سایر سهامداران حقیقی جهت دریافت سود مجمع سهام خود می‌توانند از تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ به مدت دو ماه با در دست داشتن کارت ملی و یا کد سهامداری به شعب بانک سپه در سراسر کشور مراجعه نمایند.

سلام. متاسفانه من هرچقدر پیگیری کردم تو کارگزاری مفید شعبه زنجان نتونستم در مورد قرداد آتی سبد سهام جوابی بگیرم با شماره های تهران هم که مفید داره تماس گرفتم که اصلا بی اطلاع هستن! ممنون میشم راهنمایی کنین.

با سلام.
جهت بررسی بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی زیر همه روزه و ۲۴ ساعت شبانه‌روز با کارشناسان در ارتباط باشید:
📞شماره تماس ۰۲۱۸۷۰۰
📲چت آنلاین کارگزاری مفید در سامانه‌های معاملاتی
📩email: 8700@emofid.com

سلام.فعلا امکان انجام معاملات آتی سهام در کارگزاری مفید بر روی سبد سهام یا صندوقها یا سهام مجزا وجود ندارد. درست است؟

سلام.
بله، در حال حاضر معاملات آتی سهام در کارگزاری مفید انجام نمی‌شود.