نگاهی به کارکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیکوکاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیکوکاری به عنوان یک نهاد مالی، ضمن تجمیع سرمایه‌های خرد خیرین، با سرمایه‌گذاری آن در بازارهای مالی، منافع حاصله را به مصارف نیکوکارانه مندرج در اساسنامه خود میرسانند. این دسته از صندوق های سرمایه گذاری با توجه به امکانات و توانایی‌هایی که در اختیار دارند، تلاش می‌کنند که سرمایه‌گذاری در بازار را جذاب‌تر کرده و فرصت‌ها و انتخاب‌های بیشتری را با ریسک کمتر و بازدهی بالاتر برای خیرین فراهم کنند.
صندوق‌های نیکوکاری چطور عمل می‌کنند؟
سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها یکی از شیوههای نیکوکاری است که در آن ضمن حفظ اصل سرمایه، عواید به دست آمده به صورت هدفمند توسط یک مدیر اجرایی مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار صرف نیازمندان واقعی جامعه می‌شود.
خیرین در این شیوه با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، منابع خود را تجمیع می‌کنند و در اختیار یک نهاد تخصصی قرار میدهند تا در بازار سرمایه در خریدوفروش دارایی‌های بورسی سرمایه‌گذاری کند.
در این شیوه سرمایه‌گذاری که عملاً به جمع‌آوری وجوه سرمایه‌گذاران غیرحرفهای و اختصاص آن به سبدی از سهام و اوراق با مدیریت حرفه‌ای میانجامد، سرمایه‌گذاران با کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و بازدهی مطمئنتری روبرو خواهند شد.
نحوه مشارکت در صندوق‌های نیکوکاری معمولاً به این صورت است که سرمایه‌گذار با حفظ واحدهای سرمایه‌گذاری خود، درآمد حاصل از سرمایهگذاریاش یا قسمتی از درآمد آن را به فعالیت‌های خیرخواهانه اختصاص می‌دهد و یا واحدهای سرمایه‌گذاری را هم می‌تواند به نیکوکاری اختصاص دهد.
به‌عنوان نمونه عواید این صندوق‌ها می‌تواند براساس امیدنامه آن‌ها به حمایت از دانشجویان دانشگاه‌ها، فعالیت‌های ورزشی، بیماران خاص، کودکان بی‌سرپرست، زندانیان جرائم مالی غیرعمد و… اختصاص یابد.
مزیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیکوکاری
مشارکت در امور نیکوکاری از طریق سرمایه‌گذاری در صندوق‌های نیکوکاری نسبت به مشارکت انفرادی مزیت‌هایی دارد. نخست این که سرمایه‌های اندک نیز می‌توانند با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، در امور نیکوکاری یاد شده مشارکت کرده و صندوق با تجمیع این سرمایه‌ها می‌تواند اثر قابل‌توجهی در پیشبرد اهداف نیکوکارانه مد نظر داشته باشد.
ثانیاً سرمایه‌گذاران بسته به سلیقه خود می‌توانند به حالت‌های مختلف مندرج در امیدنامه، در امور نیکوکارانه یاد شده مشارکت کنند. مثلاً اشخاص نیکوکار می‌توانند اصل سرمایه را برای خود حفظ و منافع آن را به فعالیت‌های نیکوکارانه اختصاص دهند و این امکان وجود دارد که سرمایه‌گذار تعیین کند که چه مقدار از سود سرمایه‌گذاری به امور نیکوکارانه و چه مقدار از آن به خود او اختصاص یابد.
شفافیت عملکرد صندوق‌های نیکوکاری
ساختار نظارت بر صندوق‌های نیکوکاری به‌گونه‌ای طراحی‌شده که از نحوه اختصاص منافع صندوق مذکور به امور نیکوکاری مندرج در امیدنامه اطمینان زیادی حاصل شود.
لازم به ذکر است ارکان نظارتی نظیر متولی و حسابرس صندوق بر حٌسن انجام این کار نظارت دارند؛ درحالی‌که عملیات اجرایی توسط شخص دیگری تحت عنوان مدیر اجرا صورت می‌پذیرد. علاوه بر این در دوره‌های کوتاه‌مدت، گزارش نحوه صرف منافع اختصاصی در امور نیکوکارانه تهیه و مورد رسیدگی قرار گرفته و از طریق وب‌سایت صندوق به اطلاع عموم می‌رسد. این گزارش علاوه بر آنکه شامل گزارش عملکرد صندوق و صورت‌های مالی آن است؛ باعث می‌شود تا شفافیت عملکرد صندوق افزایش یافته و نظارت همگانی را نیز به دنبال خواهد داشت.
گفتنی است اولین صندوق سرمایه‌گذاری در ایران از اواسط سال ۱۳۸۶ کار خود را آغاز کرد و با تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی در سال ۱۳۸۸، فعالیت این صندوق‌ها توسعه بیشتری در کشورمان پیدا کرد. امروزه این صندوق‌ها در اکثر کشورهای توسعه یافته به‌عنوان هسته مرکزی بازار سرمایه محسوب میشوند و سالانه مبالغ قابل‌توجهی از سرمایه افراد را به فعالیت‌های انسان‌دوستانه اختصاص می‌دهد.
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک مدرسه کسب و کار صوفی رازی تنها صندوق نیکوکاری کارگزاری مفید می‌باشد.
