سود مرکب چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

سود مرکب چیست؟

سود مرکب (compound interest) که نام دیگر آن بهره مرکب است، یکی از مفاهیم مهم در دنیای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که باعث رشد مضاعف دارایی افراد خواهد شد. این مفهوم به شما این امکان را می‌دهد که به صورت همزمان هم از اصل سرمایه و هم سود‌های دریافتی از قبل، سود دریافت کنید. 

نحوه محاسبه سود مرکب

ساختار اصلی این فرمول شامل عوامل مختلفی است، درک دقیق این فرمول اساسی می‌تواند به شما در اخذ بهترین تصمیم‌های سرمایه‌گذاری کمک کند.

A: مبلغی که در نهایت شما کسب می‌کنید.

p: میزان سرمایه اولیه‌ای که تخصیص شده است.

r: نرخ سود سالانه. 

n: تعداد دوره‌های که سود در سال محاسبه و یا پرداخت می‌شود.

t: میزان زمانی (سال) که سرمایه‌گذاری می‌شود.

برای درک بهتر این مفهوم، مثالی را در نظر بگیرید که شما ۱۰۰ هزار تومان را در یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سود مرکب ۱۰٪ سالیانه سرمایه‌گذاری کرده‌اید. در اولین سال مبلغ سود ۱۰ هزار تومان خواهد بود و سرمایه شما به ۱۱۰ هزار تومان افزایش می‌یابد. دومین سال ۱۰٪ از مبلغ جدید یعنی ۱۱۰ هزار تومان، به عبارتی ۱۱ هزار تومان به مبلغ سود افزوده می‌شود و سرمایه‌ کلی شما به ۱۲۱ هزار تومان می‌رسد. سومین سال متوالی باز هم ۱۰٪ از مبلغ جدید، یعنی ۱۲ هزار تومان به مبلغ سود اضافه می‌شود و سرمایه‌ کلی به ۱۳۳ هزار تومان می‌رسد.

این فرآیند ادامه‌دار است و شما هر سال سود بیشتری نسبت به سال قبل کسب خواهید کرد. اما اگر سود دریافتی به صورت ساده بود، شما نهایت در سومین سال به سود ۳۰ هزار تومانی دست خواهید یافت و سرمایه کل شما به ۱۳۰ هزار تومان خواهد رسید.

سود ساده در سرمایه‌گذاری

سود ساده یکی از روش‌های محاسبه سود در سرمایه‌گذاری است که بر اساس مبلغ اصلی یا سرمایه اولیه به دست می‌آید. این مفهوم در معاملات مالی به کار می‌رود و درصد سودی است که به سرمایه اولیه شما تخصیص پیدا می‌کند. 

فرمول محاسبه سود ساده به صورت زیر است:

سود ساده = سرمایه اولیه × نرخ سود × تعداد دوره‌ها

به عنوان مثال، اگر شما ۵۰۰،۰۰۰ تومان را با نرخ سود ۱۰٪ به مدت ۲ سال سرمایه‌گذاری کنید، سود ساده به این صورت محاسبه می‌شود:

سود ساده= ۵۰۰۰۰۰×۰.۱×۲=۱۰۰۰۰۰

شما پس از گذشت ۲ سال ۱۰۰,۰۰۰ تومان سود ساده به دست خواهید آورد.

تفاوت سود مرکب با سود ساده

درصد سود مرکب بر اساس سرمایه اولیه و سود‌ اضافه شده به سرمایه اولیه در هر دوره محاسبه می‌شود. این در حالی است که سود ساده تنها بر اساس سرمایه اولیه محاسبه می‌شود. تفاوت سود‌ نوع مرکب‌ با سود ساده در بازه زمانی طولانی، بیشتر نمایان خواهد شد.

در نمودار زیر مقایسه سود‌ ساده و مرکب‌ را مشاهده می‌کنید که بازدهی مشابه سالیانه ۲۰ درصد و سرمایه اولیه یکسان دارد، اما در انتهای سال دهم سود‌ دریافتی به صورت ساده و ‌مرکب با هم بسیار متفاوت هستند.

مفهوم ضرر مرکب

ضرر مرکب‌ کاملا متضاد با سود مرکب است و برای درک بهتر این موضوع با یک مثال ساده شروع می‌کنیم. فردی را در نظر بگیرید که  ۱۰۰ هزار تومان در یک دارایی سرمایه‌گذاری می‌کند و به ازای هر روز ۵ درصد ضرر خواهد کرد، در روز اول سرمایه آن به ۹۵ هزار تومان می‌رسد و سپس در روز بعد به ازای ۹۵ هزار تومان، ۵ درصد ضرر خواهد کرد که این بیانگر کم‌تر شدن ضرر در طی زمان است، اما در هر صورت میزان سرمایه اولیه کاهش خواهد یافت. 

سود مرکب در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

این مفهوم می‌تواند در بلند مدت برای سرمایه‌گذاران بازدهی مطلوبی فراهم کند و به عنوان انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری باشد. افراد و شرکت‌ها ترجیح می‌دهند در سرمایه‌گذاری‌هایی که با سود مرکب همراه هستند، سرمایه‌گذاری کنند. در نهایت سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را در بازارهایی مانند بازار سرمایه، طلا و … برای استفاده از این مزیت، سرمایه‌گذاری می‌کنند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان یک ابزار محبوب برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه شناخته می‌شوند، که از لحاظ ترکیب دارایی بسیار متنوع هستند و از انواع این صندوق‌ها می‌توان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، مختلط، درآمد ثابت و … اشاره کرد.

یکی از جذابیت‌های صندوق‌ها، وجود سود مرکب در ساختار سرمایه‌گذاری آن‌هاست. همچنین صندوق‌هایی که تقسیم سود دوره‌ای دارند و مستقیما سود‌ را مرکب‌ نمی‌کنند، این امکان را برای سرمایه‌گذارن فراهم کرده‌اند که مبلغ حاصل از سود کسب شده را مجددا در صندوق سرمایه‌گذاری کنند تا به این شکل از کارکرد سود‌ مرکب‌ بهره‌مند شوند.

سوالات متداول