صندوق ETF چیست؟

زمان مطالعه: 8 دقیقه
انتشار ۸ آبان ۱۴۰۲
تعداد بازدید: 47528
سطح مبتدی

صندوق ETF چیست؟ چگونه معامله می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت صندوق ETF (صندوق قابل معامله) نوعی صندوق است که خرید و فروش آن‌ از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها (ایزی تریدر نسخه اربیس) انجام می‌شود. یعنی ETFها را می‌توان همانند سهام بورسی خرید و فروش کرد. صندوق‌های ETF می‌توانند از نوع درآمد ثابت، سهامی، شاخصی و… باشند.

آنچه در این مطلب مطالعه خواهید کرد:

ETF چیست؟

ETF مخفف Exchange-traded fund و به معنی «صندوق قابل معامله» است. ETFها مانند سهام در بورس معامله می‌شوند و قیمت آن‌ها در طول روز معاملاتی تغییر می‌کند. این بدان معناست که سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای این صندوق‌ها را همانند سهام خرید و فروش کنند. این موضوع خلاف صندوق‌های صدور و ابطالی است که از محاسبه NAV صندوق تعیین قیمت می‌شوند.

صندوق قابل معامله یا etf چیست؟

صندوق ‌ETF ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند، یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. شما با خرید واحدهای ETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار، سود کسب کند.

تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک در چیست؟

همان‌طور که ذکر شد این صندوق ها ساختاری شبیه به صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک دارند اما برخلاف صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک، که فقط در پایان روز و پس از محاسبه NAV می‌توان آن‌ها را خریدوفروش کرد. سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای صندوق ETF را همانند سهام در طول روز معامله کنند و از مزیت نقدشوندگی سریعتر آن نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بهره‌مند شوند. همچنین مزیت معافیت مالیاتی بالقوه سرمایه گذاری در این صندوق ها و به‌نوعی کم‌هزینه‌تر بودن از دیگر ویژگی‌های این مدل سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است.

البته این نوع صندوق‌ها محدودیت‌هایی نیز دارند، ازجمله به دلیل اینکه مانند سهام معامله می‌شوند، این امکان وجود دارد که سهام این صندوق ها قبل از ناپدیدی آربیتراژ و برقراری تعادل، به قیمت‌های متفاوت از NAV معامله شوند. سرمایه‌گذاری در صندوق های ETF شباهت بسیاری به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارد اما تفاوت اصلی ساختار‌ETF‌ها با صندوق های سرمایه‌گذاری دیگر، ایجاد نقدشوندگی با بهره‌گیری از پتانسیل بازار سهام است.

بازارگردان جایگزین ضامن نقدشوندگی

در صندوق های ETF رکن ضامن نقدشوندگی حذف شده‌ و رکن جدیدی به‌عنوان بازارگردان، زمینه نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری ETF را در بازار فراهم می‌کند و در مواقعی که عرضه کننده ای وجود نداشته باشد و یا خریدار دیگری وجود نداشته باشد به فروش و یا خرید واحدهای تقاضا شده و یا عرضه شده مبادرت می‌ورزد. صندوق های قابل معامله در بورس یا ETF به سه دسته سرمایه‌گذاری در سهام، سرمایه‌گذاری مختلط و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند. تفاوت این سه نوع صندوق علاوه بر استراتژی معاملاتی آن‌ها که از نام آن‌ها مشخص است، در کارمزد خرید و فروش آن‌ها است.

این نوع صندوق ها بیش از ۲۰ سال است که به بازار معرفی‌شده‌ و در طول دهه گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده اند. اولین ETF در سال ۱۹۹۳ با نام اسپایدر (SPDR) به بازار معرفی شد که به‌قصد پیروی از شاخص S&P500 طراحی‌ شده است.

مزایای صندوق‌ ETF

  • معافیت مالیاتی معاملات واحدها
  • افزایش نقد شوندگی واحدهای صندوق با وجود عملیات بازارگردانی
  • تخصیص بهینه‌دارایی‌ها‌ (متنوع‌سازی) با حذف هزینه و صرف زمان اندک
  • سادگی، سهولت و سرعت در معامله
  • کاهش زمان تصفیه نسبت به صندوق های فعلی
  • خریدوفروش آنلاین واحدهای صندوق

انواع صندوق‌هایETF

صندوق‌های etf در بورس به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

صندوق ETF درآمد ثابت

صندوق‌ قابل معامله درآمد ثابت بر دو نوع اول و دوم است. صندوق‌های با درآمد ثابت نوع اول دارای تقسیم سود به صورت ماهانه هستند. صندوق‌های با درآمد ثابت نوع دوم دارای تقسیم سود به صورت ماهانه یا دوره‌ای نبوده و از سود آن‌ها از اختلاف قیمت خرید و فروش حاصل می‌شود. هدف اصلی این صندوق‌ها کسب بازدهی تقریبا ثابت و بدون ریسک است. بنابراین بیشتر پرتفوی این صندوق را سپرده‌های بانکی و اوراق درآمد ثابت بورسی و فرابورسی مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اسناد خزانه اسلامی و… تشکیل می‌دهد.

صندوق ETF طلا

صندوق طلا یکی از انواع صندوق‌ قابل معامله (ETF) در بورس کالا است. این صندوق‌ها عمده سرمایه خود را روی گواهی سپرده سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌ طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا و و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند.

صندوق ETF سهامی

صندوق قابل معامله سهامی ۷۰ الی ۹۵ درصد از سرمایه جمع‌آوری شده را در سهام و حق‌تقدم سهام پذیرفته شده در بورس و مابقی سرمایه به میزان ۵ الی ۳۰ درصد را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند. واحدهای ممتاز صندوق‌های اهرمی نیز یکی از انواع صندوق‌های سهامی هستند که ساختار آن‌ها به دلیل وجود مکانیزم اهرم کمی متفاوت است.

صندوق ETF مختلط

صندوق قابل معامله مختلط هم بر روی سهام شرکت‌های فعال در بورس و هم بر روی اوراق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند. در صندوق مختلط ترکیب دارایی به این صورت است؛ ۶۰ درصد سهام و ۴۰ درصد اوراق درآمد ثابت یا ۴۰ درصد سهام و ۶۰ درصد اوراق درآمد ثابت.

صندوق ETF شاخصی

صندوق سرمایه گذاری شاخصی (Index fund) نوعی صندوق است که هدف آن انطباق بالای پرتفوی صندوق با یکی از شاخص‌های بازار سهام که می‌تواند شاخص‌ کل، شاخص کل هم‌وزن یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد خواهد بود. این صندوق‌ها باید حداقل ۸۵ درصد از کل دارایی‌های خود را به سهام و حق تقدم شرکت‌هایی که در شاخصی که از آن تبعیت می‌کنند، اختصاص دهند.

صندوق ETF بخشی

صندوق سرمایه‌گذاری بخشی (Sector Funds) یکی از انواع صندوق‌های مشترک یا قابل معامله (ETF) است که به‌جای سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف، روی یک صنعت خاص تمرکز کرده و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا از بازدهی یک صنعت به صورت کامل بهره‌مند شوند. این نوع از صندوق‌ها می‌توانند در همه صنایع از جمله فلزات اساسی، پتروشیمی، تکنولوژی، غذایی، املاک و… سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق‌های ETF کارگزاری مفید

سطح ریسک صندوق‌های ETF مفید

سبدگردان مفید با تاسیس انواع مختلفی از صندوق‌های قابل معامله ETF، در تلاش است خواسته‌های طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران را پوشش دهد. صندوق‌های قابل معامله مفید به شرح زیر است:

صندوق درآمد ثابت آوند

صندوق آوند‌ یک صندوق با درآمد ثابت نوع دوم است. مهم‌ترین تفاوت صندوق با درآمد ثابت و صندوق با درآمد ثابت نوع دوم در ترکیب دارایی آن‌هاست. با توجه به درآمد ثابت بودن این صندوق، حتی در شرایط منفی بازار بورس و روزهای تعطیل نیز سود خواهید کرد.

آشنایی بیشتر با «صندوق درآمد ثابت آوند»

صندوق اهرمی توان

واحدهای ممتاز صندوق اهرمی توان، از نوع اهرمی هستند که به صورت ETF عرضه شده و از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین خرید و فروش می‌شوند. این واحدها از توان مالی ایجاد شده از محل دارایی‌های واحدهای عادی بهره‌مند شده و می‌توانند سود یا زیان بیشتری داشته باشند.

آشنایی بیشتر با «صندوق اهرمی توان»

صندوق سهامی اطلس

اگر فرصت یا مهارت کافی برای تحلیل و بررسی بازار بورس ندارید و ترجیح می‌دهید تیمی از متخصصین بازار سرمایه این کار را به جای شما انجام دهند، در صندوق «اطلس» مفید سرمایه‌گذاری کنید. صندوق سهامی ETF اطلس همواره سبدی از سهام ارزشمند بورس را در اختیار دارد.

آشنایی بیشتر با «صندوق سهامی اطلس»

صندوق شاخصی آرام

صندوق شاخصی آرام تشکیل شده از یک پرتفوی متناسب با شاخص کل بورس است تا بتواند بازدهی مشابه با آن را کسب کند. سبد دارایی صندوق شاخصی آرام، به گونه‌ای مدیریت می‌شود که عملکردی شبیه به شاخص ۵۰ شرکت بزرگ رقم بزند. البته بنا به صلاحدید مدیر صندوق، تا ۲۰ درصد ترکیب این دارایی‌ها می‌تواند متفاوت باشد.

آشنایی بیشتر با «صندوق شاخصی آرام»

صندوق مبتنی بر طلا عیار

عمده وجوه سرمایه‌گذاری شده در این صندوق به خرید اوراق سکه طلا و شمش طلا اختصاص داده می‌شود و در واقع ارزش واحدهای این صندوق بر اساس قیمت سکه طلا، شمش طلا و گواهی سپرده کالایی سکه طلا در بورس کالا مشخص می‌شود.

آشنایی بیشتر با «صندوق عیار مفید»

صندوق بخشی استیل

فلزات اساسی در چرخه تجاری صنعت، در رده صنایع رشدی قرار می‌گیرند در همین راستا صندوق استیل مفید با تشکیل سبدی متنوع از سهام شرکت‌های گروه فلزات اساسی، سرمایه‌گذاری با مدیریت حرفه‌ای و فعال در این صنعت را فراهم کرده و می‌تواند پتانسیل کسب بازدهی بالاتر نسبت به بازار را افزایش دهد.

آشنایی بیشتر با «صندوق بخشی استیل»

سوالات متداول

صندوق ETF چیست؟

صندوق ETF یا Exchange-traded fund نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود. ساختار آن شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است. به این معنی که در طول ساعت مجاز معاملات سهام می‌توانید واحدهای یک صندوق ETF را خرید و فروش کنید.

تفاوت صندوق‌ های ETF‌ با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک در چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، را تنها در پایان روز و پس از محاسبه NAV می‌توان خرید و فروش کرد. اما واحدهای ETF را می‌توان همانند سهام در طول روز معامله کرد. همین موضوع منجر به نقدشوندگی سریعتر آن نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری مشترک می‌شود. همچنین مزیت معافیت مالیاتی بالقوه سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها و به‌نوعی کم‌هزینه‌تر بودن از دیگر ویژگی‌های این مدل سرمایه‌گذاری است.

صندوق‌های ETF چه مزایایی دارند؟

از جمله مزایای صندوق‌های ETF می‌توان به معافیت مالیاتی معاملات واحدها، افزایش نقد شوندگی واحدهای صندوق با وجود عملیات بازارگردانی، تخصیص بهینه‌دارایی‌‏ها‌ (متنوع‌سازی) با حذف هزینه و صرف زمان اندک، سادگی، سهولت و سرعت در معامله، کاهش زمان تصفیه نسبت به صندوق های فعلی و خریدوفروش آنلاین واحدهای صندوق اشاره کرد.

Reza Aliasgari کارشناس بازار سرمایه
guest
22 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین پر بحث ترین
Inline Feedbacks
View all comments
محمود مظاهری

فرم ثبت نام برای سجام دیده نمیشود؟

کارگزاری مفید

با سلام
جهت ثبت نام در سامانه سجام، می‌بایست وارد «وب سایت رسمی سامانه جامع اطلاعات مشتریان سجام» شوید.
جهت کسب اطلاعات بیش‌تر مقاله «سجام (سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان) چیست؟» را مطالعه نمایید.

یکتا

سلام ممنون .بیشترو روشن تر مطلب عنوان شود مثلا من تو این صندوق چطورعضو هستم . ریسک کارم چطوریه و مبلغ سرمایه گذاری چقدر ه و سود بهش تعلق میگیره .. واز این دست سوالات ممنون

کارگزاری مفید

با سلام
ارسال سفارش صندوق‌های قابل معامله (ETF) از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین امکان‌پذیر است.
معاملات بازار سرمایه جهت خرید و فروش صندوق‌های قابل معامله (ETF) در روزهای شنبه تا چهارشنبه (به جز ایام تعطیلات رسمی) و از ساعت ۸:۴۵ \یش از ظهر الی ۳:۰۰ بعد از ظهر انجام می‌پذیرد. بازه زمانی بین ۸:۴۵ الی ۹:۰۰ پیش از ظهر زمان ثبت پیش‌سفارش است، در این بازه زمانی معاملات انجام نشده و تنها می‌توانید سفارش ثبت نمایید.
تنها صندوق‌های قابل معامله (ETF) با درآمد ثابت از مکانیزم تقسیم سود به‌صورت ماهیانه استفاده می‌کنند و سایر صندوق‌ها‌ی قابل معامله (ETF) تقسیم سود به‌صورت دوره‌ای نداشته و سود یا ضرر سهامدار پس از سرمایه‌گذاری در صندوق، به‌صورت مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش صندوق مورد نظر مشخص خواهد شد.
توجه فرمایید که با توجه به نوع صندوق، ریسک سرمایه‌گذاری متفاوت خواهد بود.

ابولقاسم جاویدی شیرازی

سلام میخوام100ملیون ازسپردبانکی راجای بذارم سودماهیانه بدیدسودقطعی یامشخص نیستراهنمائی کنیدلطفا

با سلام
در صورت تمایل به بهره‌مندی از مشاوره رایگان سرمایه‌گذاری، می‌توانید در سایت کارگزاری مفید گزینه «مشاوره رایگان سرمایه‌گذاری» را انتخاب نموده و شماره همراه خود را ثبت نمایید تا مشاوران ما با شما تماس بگیرند.

پدرام یزدانی

عرض ادب و احترام.
می خواستم بدونم در این صندوق پس از ثبت نام میتونه خودش معامله کنه؟
و اینکه بازار موجود در این صندوق به صورت یک طرفه هست یا دو طرفه؟
و در صورت ضرر ایا تمام سرمایه فرد از بین می ره یا خیر؟

کارگزاری مفید

با سلام.
خرید و فروش واحد‌های صندوق می‌بایست توسط خود شما صورت گیرد.
بازار این صندوق‌ها دو طرفه می‌باشد.
اصل سرمایه در این صندوق‌ها تضمین نمی‌شود؛ قیمت یک صندوق ETF در طول روز معاملاتی و از نوسان قیمت خرید و فروش آن در بازار تغییر خواهد کرد.

پدرام

با سلام
صندوق ETF نقره در کشور داریم؟

کارگزاری مفید

با سلام.
خیر صندوق نقره در بورس وجود ندارد، قرارداد آتی نقره قابل معامله می‌باشد.

مسلم

برداشت کل سرمایه وانصراف چگونه است

کارگزاری مفید

با سلام
می‌بایست واحد های صندوق را از طریق سامانه های معاملاتی به فروش رسانده و سپس «تقاضای وجه» ثبت کنید.
جهت ثبت درخواست برداشت وجه می‌توانید به بخش «برداشت وجه» در سامانه معاملاتی خود مراجعه نمایید، پس از مشخص کردن بانک مقصد، مبلغ و تاریخ، درخواست خود را ثبت کنید.
جهت کسب اطلاعات بیش‌تر مقاله‌های «تقاضای وجه در سامانه معاملاتی آنلاین‌پلاس» و «برداشت وجه در ایزی‌تریدر اربیس» را مطالعه نمایید.

رضا

سلام دوسال پیش etf نوشتم و هزینشو از بانک واریز کردم
الان کجا باید پیگیر بشم
هیچ اطلاعاتی دربارش ندارم
لطفا راهنمایی کنید

کارگزاری مفید

با سلام.
اگر نماد صندوق را در پرتفوی سپرده گذاری خود مشاهده نمی‌کنید، جهت پیگیری لطفا وارد سایت ذینفعان شوید.
از قسمت «دارا» بررسی کنید که صندوق مورد نظر شما در قسمت سبد دارایی ذینفعان موجود است یا خیر، اگر وجود داشت و کد بورسی سهام های شما نیز با یکدیگر یکسان بودند، لطفا از طریق یکی از سامانه‌های معاملاتی درخواست تغییر کارگزار ناظر ثبت نمایید تا نماد طی ۲ روز کاری به پرتفوی شما اضافه شود.
جهت کسب اطلاعات بیش‌تر در خصوص نحوه ثبت تغییر کارگزار ناظر مقاله تغییر کارگزار ناظر در آنلاین پلاس و تغییر کارگزار ناظر در ایزی تریدر را مطالعه نمایید.

رهگذر

سلام لطفا بفرمایید پسوندهای تک حرفی مختلف انتهای نام صندوقهای ETF به چه معنی هستن؟ برای نمونه
صندوق س. آوند مفيد-د
صندوق س.سهام آواي معيار-س
صندوق س.آرمان سپهر آشنا-م

با تشکر

کارگزاری مفید

با سلام.
حرفی که در انتهای اسم نماد نشان داده می‌شود نشان‌دهنده‌ی نوع صندوق سرمایه گذاری مربوطه می‌باشد.
د: درآمد ثابت
س: سهامی
م: مختلط

آملی

با سلام و احترام:
بنده صندوق etf بنام سام دارم اما سود ماهانه واریز نمیشود ! لطفا راهنمایی نمایید
در ضمن سهم سام را هر ماه ثابت نگه میدارم و فروش ندارم بلکه هر ماه یا چند ماه به سهم اضافه میکنم اما سود ماهانه واریز نمیشود.! لطفا راهنمایی نمایید باشترک از حسن توجه شما بزرگان

کارگزاری مفید

با سلام.
با توجه به اینکه موضوع مد نظر نیاز به بررسی دقیق‌تر و دریافت اطلاعات از شما را دارد، خواهشمند است جهت بررسی بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی زیر همه روزه و ۲۴ ساعت شبانه‌روز با کارشناسان در ارتباط باشید:
📞شماره تماس ۰۲۱۸۷۰۰
📲چت آنلاین کارگزاری مفید در سامانه‌های معاملاتی
📩email: 8700@emofid.com

مهدی

سلام آیا از سود مرکب توی بحث صندوق های سرمایه گذاری ETF در سهام , میشه استفاده کرد ؟
اگه جواب مثبت هست لطفا با ذکر یک مثال بفرمایید که با چه فرمول و روشی میشه از این مکانیزم استفاده کرد ؟

کارگزاری مفید

با سلام.
بله، در صورتی که واحد های خود را به فروش نرسانید، از سود مرکب بهره‌مند خواهید شد؛ سود این صندوق ها از مابه‌التفاوت قیمت صدور و ابطال مشخص می‌گردد.
شما می‌توانید با مراجعه به سایت صندوق مد نظر، بازدهی آن را در زمان‌های مختلف بررسی نمایید.