صندوق ETF چیست؟

زمان مطالعه: 5 دقیقه
انتشار ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲
تعداد بازدید: 31686
سطح مبتدی

صندوق ETF چیست؟ چگونه معامله می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت صندوق ETF (صندوق قابل معامله) نوعی صندوق است که خرید و فروش آن‌ از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها (ایزی تریدر نسخه اربیس) انجام می‌شود. یعنی ETFها را می‌توان همانند سهام بورسی خرید و فروش کرد. صندوق‌های ETF می‌توانند از نوع درآمد ثابت، سهامی، شاخصی و… باشند.

ETF چیست؟

ETF مخفف کلمه انگلیسی “Exchange-traded fund” بوده و به معنی «صندوق قابل معامله» است. ETF یا «ای‌تی‌اف» دقیقا مانند سهام در بورس معامله می‌شود. قیمت یک صندوق ETF در طول روز معاملاتی و از نوسان قیمت خرید و فروش آن در بازار تغییر خواهد کرد. این عمل برخلاف صندوق‌های صدور و ابطالی بوده که از محاسبه NAV صندوق تعیین قیمت می‌شوند.

etf چیست؟

صندوق ‌ETF ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند، یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. شما با خرید واحدهای ETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار، سود کسب کند.

تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک در چیست؟

همان‌طور که ذکر شد این صندوق ها ساختاری شبیه به صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک دارند اما برخلاف صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک، که فقط در پایان روز و پس از محاسبه NAV می‌توان آن‌ها را خریدوفروش کرد. سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای صندوق ETF را همانند سهام در طول روز معامله کنند و از مزیت نقدشوندگی سریعتر آن نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بهره‌مند شوند. همچنین مزیت معافیت مالیاتی بالقوه سرمایه گذاری در این صندوق ها و به‌نوعی کم‌هزینه‌تر بودن از دیگر ویژگی‌های این مدل سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است.

البته این نوع صندوق‌ها محدودیت‌هایی نیز دارند، ازجمله به دلیل اینکه مانند سهام معامله می‌شوند، این امکان وجود دارد سهام این صندوق ها قبل از ناپدیدی آربیتراژ و برقراری تعادل، به قیمت‌های متفاوت از NAV معامله شوند. سرمایه‌گذاری در صندوق های ETF شباهت بسیاری به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارد اما تفاوت اصلی ساختار‌ETF‌ها با صندوق های سرمایه‌گذاری دیگر، ایجاد نقدشوندگی با بهره‌گیری از پتانسیل بازار سهام است.

بازارگردان جایگزین ضامن نقدشوندگی

در صندوق های ETF رکن ضامن نقدشوندگی حذف شده‌ و رکن جدیدی به‌عنوان بازارگردان، زمینه نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری ETF را در بازار فراهم می‌کند و در مواقعی که عرضه کننده ای وجود نداشته باشد و یا خریدار دیگری وجود نداشته باشد به فروش و یا خرید واحدهای تقاضا شده و یا عرضه شده مبادرت می‌ورزد. صندوق های قابل معامله در بورس یا ETF به سه دسته سرمایه‌گذاری در سهام، سرمایه‌گذاری مختلط و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند. تفاوت این سه نوع صندوق علاوه بر استراتژی معاملاتی آن‌ها که از نام آن‌ها مشخص است، در کارمزد خرید و فروش آن‌ها است.

این نوع صندوق ها بیش از ۲۰ سال است که به بازار معرفی‌شده‌ و در طول دهه گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده اند. اولین ETF در سال ۱۹۹۳ با نام اسپایدر (SPDR)به بازار معرفی شد که به‌قصد پیروی از شاخص S&P500 طراحی‌ شده است.

مزایای صندوق‌ ETF

  • معافیت مالیاتی معاملات واحدها
  • افزایش نقد شوندگی واحدهای صندوق با وجود عملیات بازارگردانی
  • تخصیص بهینه‌دارایی‏ها‌(متنوع‌سازی) با حذف هزینه و صرف زمان اندک
  • سادگی، سهولت و سرعت در معامله
  • کاهش زمان تصفیه نسبت به صندوق های فعلی
  • خریدوفروش آنلاین واحدهای صندوق

انواع صندوق‌هایETF

صندوق‌های etf در بورس به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

صندوق ETF درآمد ثابت

صندوق‌ قابل معامله درآمد ثابت تقسیم سود ندارد و سهامداران از تفاوت قیمت صدور و ابطال آن سود خود را دریافت می‌کنند. هدف اصلی این صندوق‌ها کسب بازدهی تقریبا ثابت و بدون ریسک است. بنابراین بیشتر پرتفوی این صندوق را سپرده‌های بانکی و اوراق درآمد ثابت بورسی و فرابورسی مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اسناد خزانه اسلامی و… تشکیل می‌دهد.

صندوق ETF طلا

صندوق طلا یکی از انواع صندوق‌ قابل معامله (ETF) در بورس کالا است. این صندوق‌ها عمده سرمایه خود را روی گواهی سپرده سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌ طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا و و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند.

صندوق ETF سهامی

صندوق قابل معامله سهامی ۷۰ الی ۹۵ درصد از سرمایه جمع‌آوری شده را در سهام و حق‌تقدم سهام پذیرفته شده در بورس و مابقی سرمایه به میزان ۵ الی ۳۰ درصد را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند.

صندوق ETF مختلط

صندوق قابل معامله مختلط هم بر روی سهام شرکت‌های فعال در بورس و هم بر روی اوراق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند. در صندوق مختلط ترکیب دارایی به این صورت است؛ ۶۰ درصد سهام و ۴۰ درصد اوراق درآمد ثابت یا ۴۰ درصد سهام و ۶۰ درصد اوراق درآمد ثابت.

سوالات متداول

صندوق ETF چیست؟

صندوق ETF یا Exchange-traded fund نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود. ساختار آن شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است. به این معنی که در طول ساعت مجاز معاملات سهام می‌توانید واحدهای یک صندوق ETF را خرید و فروش کنید.

تفاوت صندوق‌ های ETF‌ با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک در چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، را تنها در پایان روز و پس از محاسبه NAV می‌توان خرید و فروش کرد. اما واحدهای ETF را می‌توان همانند سهام در طول روز معامله کرد. همین موضوع منجر به نقدشوندگی سریعتر آن نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری مشترک می‌شود. همچنین مزیت معافیت مالیاتی بالقوه سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها و به‌نوعی کم‌هزینه‌تر بودن از دیگر ویژگی‌های این مدل سرمایه‌گذاری است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله ETF چه مزایایی دارند؟

معافیت مالیاتی معاملات واحدها. افزایش نقد شوندگی واحدهای صندوق با وجود عملیات بازارگردانی. تخصیص بهینه‌دارایی‏ها‌(متنوع‌سازی) با حذف هزینه و صرف زمان اندک. سادگی، سهولت و سرعت در معامله. کاهش زمان تصفیه نسبت به صندوق های فعلی. خرید و فروش آنلاین واحدهای صندوق.

Reza Aliasgari کارشناس بازار سرمایه
guest
12 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین پر بحث ترین
Inline Feedbacks
View all comments
محمود مظاهری

فرم ثبت نام برای سجام دیده نمیشود؟

کارگزاری مفید

با سلام
جهت ثبت نام در سامانه سجام، می‌بایست وارد «وب سایت رسمی سامانه جامع اطلاعات مشتریان سجام» شوید.
جهت کسب اطلاعات بیش‌تر مقاله «سجام (سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان) چیست؟» را مطالعه نمایید.

یکتا

سلام ممنون .بیشترو روشن تر مطلب عنوان شود مثلا من تو این صندوق چطورعضو هستم . ریسک کارم چطوریه و مبلغ سرمایه گذاری چقدر ه و سود بهش تعلق میگیره .. واز این دست سوالات ممنون

کارگزاری مفید

با سلام
ارسال سفارش صندوق‌های قابل معامله (ETF) از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید امکان‌پذیر است. همچنین حداقل مبلغ جهت ثبت هر سفارش پانصد هزار تومان به‌علاوه کامزد می‌باشد. معاملات بازار سرمایه جهت خرید و فروش صندوق‌های قابل معامله (ETF) در روزهای شنبه تا چهارشنبه (به جز ایام تعطیلات رسمی) و از ساعت 8:45 الی 3:00 بعد از ظهر انجام می‌پذیرد. بازه زمانی بین 8:45 الی 9:00 پیش از ظهر زمان ثبت پیش‌سفارش است، در این بازه زمانی معاملات انجام نشده و تنها می‌توانید سفارش ثبت نمایید. لازم به ذکر است، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) سهامی، چنانچه مشمول افزایش‌سرمایه یا تقسیم سود مجمع شوند، روی NAV صندوق تاثیر می‌گذارد. تنها صندوق‌های قابل معامله (ETF) با درآمد ثابت از مکانیزم تقسیم سود به‌صورت ماهیانه استفاده می‌کنند و سایر صندوق‌ها‌ی قابل معامله (ETF) تقسیم سود به‌صورت دوره‌ای نداشته و سود یا ضرر سهامدار پس از سرمایه‌گذاری در صندوق، به‌صورت مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش صندوق مورد نظر مشخص خواهد شد. توجه فرمایید که با توجه به نوع صندوق، ریسک سرمایه‌گذاری متفاوت خواهد بود.

ابولقاسم جاویدی شیرازی

سلام میخوام100ملیون ازسپردبانکی راجای بذارم سودماهیانه بدیدسودقطعی یامشخص نیستراهنمائی کنیدلطفا

با سلام
در صورت تمایل به بهره‌مندی از مشاوره رایگان سرمایه‌گذاری، می‌توانید در سایت کارگزاری مفید گزینه «مشاوره رایگان سرمایه‌گذاری» را انتخاب نموده و شماره همراه خود را ثبت نمایید تا مشاوران ما با شما تماس بگیرند.

مسلم

برداشت کل سرمایه وانصراف چگونه است

کارگزاری مفید

با سلام
جهت ثبت درخواست برداشت وجه می‌توانید به بخش «برداشت وجه» در سامانه «ایزی‌تریدر» یا «تقاضای وجه» در سامانه «آنلاین‌پلاس» مراجعه نمایید. برای ثبت درخواست تقاضای وجه ابتدا می‌بایست بانک مد نظر را تعیین نموده و سپس مبلغ درخواستی و تاریخ را انتخاب کنید. لازم به ذکر است، در صورت فعال بودن صندوق حامی، چنانچه درخواست وجه مانده‌ی از قبل خود را برای اولین روز کاری پیش‌رو دارید، برای مبالغ بیش‌تر از بیست میلیون تومان می‌بایست قبل از ساعت 2:00 بعد از ظهر روز کاری و برای مبالغ کمتر از بیست میلیون تومان تا ساعت 3:30 بعد از ظهر درخواست برداشت وجه را ثبت نمایید. همچنین تسویه معاملات سهام دو روز کاری زمان می‌برد، بنابراین اگر سهامی را امروز فروخته‌‌اید و قصد برداشت وجه حاصل از آن را دارید، می‌توانید تقاضای وجه خود را برای دو روز کاری بعد ثبت کنید. جهت کسب اطلاعات بیش‌تر مقاله‌های «تقاضای وجه در سامانه معاملاتی آنلاین‌پلاس» و «برداشت وجه در ایزی‌تریدر» را مطالعه نمایید.

رضا

سلام دوسال پیش etf نوشتم و هزینشو از بانک واریز کردم
الان کجا باید پیگیر بشم
هیچ اطلاعاتی دربارش ندارم
لطفا راهنمایی کنید

کارگزاری مفید

با سلام.
جهت پیگیری لطفا وارد سایت ذینفعان شوید. در صورتی که اولین ورود شما به ذینفعان می باشد از طریق گزینه ثبت نام در سامانه وارد شوید. بررسی بفرمایید صندوق مورد نظر شما در قسمت سبد دارایی ذینفعان موجود است یا خیر اگر وجود داشت و کد بورسی سهام های شما نیز با یکدیگر یکی بودند لطفا از طریق یکی از سامانه‌های معاملاتی تغییر کارگزار ناظر را ثبت نمایید تا نماد به پرتفوی شما اضافه شود. جهت کسب اطلاعات بیش‌تر در خصوص نحوه ثبت تغییر کارگزار ناظر مقاله تغییر کارگزار ناظر در آنلاین پلاس و تغییر کارگزار ناظر در ایزی تریدر را مطالعه نمایید.

رهگذر

سلام لطفا بفرمایید پسوندهای تک حرفی مختلف انتهای نام صندوقهای ETF به چه معنی هستن؟ برای نمونه
صندوق س. آوند مفيد-د
صندوق س.سهام آواي معيار-س
صندوق س.آرمان سپهر آشنا-م

با تشکر

کارگزاری مفید

با سلام.
حرفی که در انتهای اسم نماد نشان داده می‌شود نشان‌دهنده‌ی نوع صندوق سرمایه گذاری مربوطه می باشد.
د: درآمد ثابت
س: سهامی
م: مختلط