صندوق سرمایهگذاری اهرمی چیست؟

صندوق اهرمی یک نوع صندوق سرمایهگذاری است که از تکنیک اهرم مالی برای به دست آوردن بازدهی مضاعف از یک سرمایهگذاری استفاده میکند. این صندوق همزمان از دو ساز و کار «صدور و ابطال» و «قابل معامله در بورس (ETF)» برای سرمایهگذاری و انتقال مالکیت واحدها استفاده میکند. سازوکار نوع واحدهای این صندوق با سطح ریسک آنها ارتباط دارد. به این صورت که واحدهای صدور و ابطالی را واحدهای بدون ریسک و واحدهای قابل معامله در بورس را واحدهای پرریسک در نظر میگیرند. پرتفوی این صندوقها را عمدتا سهام و حق تقدم سهام تشکیل میدهد.
توان؛ صندوق اهرمی سبدگردان مفید
سبدگردان مفید به عنوان جدیدترین محصول خود، صندوق اهرمی توان را معرفی کرده است. این صندوق با دارا بودن ۲ نوع واحد پرریسک و کمریسک، هم سرمایهگذاران ریسکپذیر و هم سرمایهگذارانی که حفظ اصل سرمایه برایشان اولویت بالایی دارد را پوشش میدهد.
برای آشنایی با نحوه سرمایهگذاری در صندوق توان میتوانید به مطلب «صندوق سرمایه گذاری توان مفید» مراجعه کنید.
کمی بیشتر درباره صندوق اهرمی بدانیم
برای درک مفهوم صندوق اهرمی، ابتدا باید فلسفه اهرم را بدانیم. اهرم ابزاری است که به وسیله آن میتوان نیروی بیشتری اعمال کرده و اقداماتی نظیر جابهجا کردن وسایل یا تجهیزات سنگین را انجام داد. در واقع اهرم نیرو را چند برابر میکند.
حال باید به این سوال بپردازیم که اهرم در صندوق سرمایهگذاری به چه صورت عمل میکند؟ در صندوق های اهرمی میتوان با بهرهگیری از مکانیزم اهرم، بازده سرمایهگذاری را چند برابر کرد. به این معنی که با سرمایهگذاری در یک صندوق اهرمی، امکان دریافت سود مضاعف وجود دارد. البته باید به این مسئله نیز دقت داشت که در صورت کاهش ارزش صندوق اهرمی، مکانیزم اهرم منجر به چند برابر شدن زیان سرمایهگذار نیز میشود. به عبارت سادهتر در صندوق اهرمی، ریسک سرمایهگذاری به نسبت سایر صندوقها افزایش قابل توجهی دارد. به این معنا که در دورههای رونق و رکود بازار، مکانیزم اهرم باعث ایجاد سود یا زیان مضاعف برای سرمایهگذاران خواهد شد.
واحدهای سرمایهگذاری در صندوق اهرمی
واحدهای سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری اهرمی بهطور کلی به دو دسته بدون ریسک (با تضمین حداقل سود) و پرریسک (با امکان بازدهی مضاعف) تقسیمبندی میشوند. پس از دریافت مجوز اولیه، امکان صدور واحدهای بدون ریسک حداکثر به میزان دو برابر تعداد واحدهای پرریسک فراهم میشود. لازم به ذکر است واحدهای بدون ریسک به صورت “صدور و ابطالی” در دسترس بوده و واحدهای پرریسک در تابلوی فرابورس معامله خواهند شد.
سازوکار صندوق های اهرمی
همانطور که اشاره شد، این صندوقها از دو سازوکار صدور و ابطالی (بدون ریسک) و قابل معامله (پرریسک) استفاده میکنند. واحدهای صدور و ابطالی (بدون ریسک) صندوق اهرمی محدوده کف و سقف سود مشخص شده دارند. بهعنوان مثال صندوق اهرمی X را با کف بازدهی ۲۰٪ و سقف بازدهی ۲۵٪ در نظر بگیرید. با وجود این کف و سقف بازدهی، سرمایهگذاری در واحدهای صدور و ابطالی صندوقاهرمی بدون ریسک خواهد بود. به این معنی که اگر حتی بازدهی صندوق منفی باشد، سرمایهگذارانی که واحدهای بدون ریسک را خریداری کردهاند، به اندازه کف بازدهی (۲۰٪) سود کسب میکنند. از سوی دیگر اگر بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی واحدهای بدون ریسک باشد، همان ۲۵٪ سود در نظر گرفته شده به سرمایهگذاران تعلق خواهد گرفت.
در مقابل، عملکرد واحدهای قابل معامله (پرریسک) صندوقاهرمی متفاوت است و نرخ بازدهی مشخص و ثابتی ندارند. به این صورت که واحدهای پرریسک صندوق اهرمی به دلیل وجود اهرم، امکان نوسانات بالایی دارند. به عنوان نمونه اگر بازدهی واحدهای بدون ریسک صندوق اهرمی کمتر از کف بازدهی باشد، کمبود بازدهی از محل واحدهای پرریسک جبران میشود. میتوان اینگونه گفت که در زمانهایی که بازار منفی است و سیر نزولی را در پیش دارد، واحدهای پرریسک پشتیبان واحدهای بدون ریسک هستند و سوددهی آنها را تضمین میکنند. از سوی دیگر در صورتیکه بازدهی واحدهای بدون ریسک بیشتر از سقف بازدهی آن باشد، مازاد بازدهی به سرمایهگذاران واحدهای پرریسک تعلق میگیرد.
لازم به ذکر است که حداقل زمان کسب سود در صورت خرید واحدهای بدون ریسک ۳۰ روز است و در صورت ابطال پیش از این زمان تنها اصل سرمایه به سرمایهگذار پرداخت میشود.
بازدهی در صندوقهای اهرمی
با توجه به سازوکار صندوق اهرمی ۳ حالت در خصوص کسب بازدهی برای واحدهای بدون ریسک و پرریسک امکان وقوع دارد:
۱) صندوق اهرمی x را در نظر بگیرید که دارای سقف بازدهی ۲۵٪ و کف بازدهی ۲۰٪ برای واحدهای بدون ریسک است. اگر بازدهی این صندوق در یک سال ۳۰٪ باشد، افرادی که نسبت به خرید واحدهای بدون ریسک اقدام کردهاند و بدون تغییر در آورده سرمایهگذاری تمامی ۳۶۵ روز سال را در صندوق باقی ماندهاند، در پایان سال همان ۲۵ درصد سود را دریافت خواهند کرد و ۵٪ مابقی نیز به سرمایهگذاران واحدهای پرریسک تعلق میگیرد. در واقع سرمایهگذاران واحدهای پر ریسک علاوهبر بازدهی اصلی این واحدها، سود بیشتری از محل سود مازاد واحدهای بدون ریسک کسب میکنند. البته لازم به ذکر است که این محاسبات به صورت روزشمار در صندوق صورت میگیرد.
۲) اگر بازدهی صندوقاهرمی ۱۰٪ باشد افرادی که واحدهای بدون ریسک را خریداری کردهاند کف بازدهی ۲۰٪ را دریافت میکنند. در واقع کمبود بازدهی واحدهای بدون ریسک از محل واحدهای پرریسک تامین میشود و سرمایهگذاران واحدهای پرریسک در چنین شرایطی که بازدهی صندوق کمتر از کف بازدهی واحدهای بدون ریسک است، سودی به نسبت کمتر از بازدهی کلی صندوق را دریافت خواهند کرد یا دچار زیان خواهند شد.
۳) در صورتی که بازدهی صندوق در بازهای مابین کف و سقف سود دهی مشخص شده برای واحدهای بدون ریسک (۲۰ تا ۲۵ درصد) قرار داشته باشد، همان میزان بازده کسب شده برای سرمایهگذار در نظر گرفته خواهد شد. به عنوان مثال اگر بازدهی صندوق ۲۲٪ باشد همان ۲۲٪ بازدهی به سرمایهگذاران واحدهای بدون ریسک و پرریسک پرداخت میشود.
اگر صندوق اطلس اهرمی بود…
صندوق اطلس در بازه زمانی ۹۷/۰۱/۰۱ تا ۱۴۰۰/۰۸/۰۸، ۱۵۸۰ ٪ بازدهی داشته است. اما اگر این صندوق یک صندوقاهرمی بود در همین بازه زمانی، بازدهی واحدهای بدون ریسک این صندوق ۱۰۰ ٪ و در مقابل بازدهی واحدهای پرریسک این صندوق ۴۵۳۹ ٪ بود.
در واقع طبق این مثال اگر در بازه زمانی اشاره شده فردی ۱۰ میلیون تومان واحدهای بدون ریسک این صندوق را خریداری میکرد، سرمایه وی به رقم ۲۰ میلیون تومان و اگر ۱۰ میلیون تومان واحدهای پرریسک را خریداری کرده بود سرمایه وی به حدود ۴۶۳ میلیون تومان میرسید. توجه داشته باشید که این بازدهی مربوط به گذشته است و تضمینی برای آینده وجود ندارد.

در نمودار بالا روند بازدهی صندوق اطلس با نمودار فرضی بازدهی صندوق اهرمی اطلس مقایسه شده است. همانطور که در نمودار مشخص است صندوق اطلس در زمان صعود بازار بازدهی کمتری نسبت به صندوق اهرمی اطلس دارد و در مقابل در زمان ریزش بازار صندوقاهرمی اطلس ریزش بیشتری را تجربه میکند. بنابراین علیرغم اینکه صندوقاهرمی اطلس با فرض صعودی بودن بازار میتواند سود بیشتری را نصیب سرمایهگذار کند، در زمان ریزش هم زیان او را چندبرابر میکند. علاوهبر این، صندوق اطلس و صندوق فرضی اهرمی اطلس از ۹۷/۰۱/۰۱ تا ۱۴۰۰/۰۸/۰۸ نسبت به شاخص کل بورس عملکرد بهتری داشتهاند. توجه داشته باشید که این بازدهی مربوط به گذشته است و تضمینی برای آینده وجود ندارد.
مقایسه واحدهای بدون ریسک و پرریسک با صندوق نامی و اطلس
در جدول زیر واحدهای بدون ریسک و پرریسک صندوق اهرمی با صندوق نامی (صندوق کم ریسک) و صندوق اطلس (صندوق پرریسک) مقایسه شده است.

نحوه انجام معاملات در صندوق های اهرمی
برای خرید و فروش واحدهای پرریسک صندوقاهرمی میتوانید از طریق سامانههای معاملاتی نظیر ایزیتریدر، نماد صندوق را جستجو و به صورت آنلاین واحدهای پرریسک این صندوق را خریداری کنید. برای ورود به ایزیتریدر لازم است که کد بورسی داشته باشید. اگر هنوز کد بورسی خود را دریافت نکردهاید به صورت رایگان و غیرحضوری فرآیند دریافت کد بورسی را در کارگزاری مفید طی کنید.
برای معامله واحدهای مبتنی بر صدور و ابطال (بدون ریسک) همانطور که از اسم واحد آن مشخص است، سرمایهگذار باید فرآیند صدور و ابطال واحدهای صندوق را با توجه به نحوه خرید (اینترنتی یا حضوری) طی کند.
در صورت داشتن هرگونه سوال میتوانید با مشاوران سرمایهگذاری کارگزاری مفید در ارتباط باشید.
مزایای صندوق های اهرمی
- مناسب افراد ریسکپذیر و ریسکگریز
یکی از مزایای صندوقاهرمی این است که هم سرمایهگذاران ریسکپذیر و هم سرمایهگذاران ریسکگریز میتوانند در این صندوق سرمایهگذاری کنند. سرمایهگذاران ریسکپذیر میتوانند واحدهای قابل معامله (پرریسک) صندوقاهرمی و سرمایهگذاران ریسکگریز میتوانند واحدهای صدور و ابطالی (بدون ریسک) صندوقاهرمی را خریداری کنند.
- امکان کسب بازدهی مضاعف
با توجه به وجود اهرم امکان کسب بازدهی مضاعف در صورت خرید واحدهای پرریسک این صندوق وجود دارد. اما فراموش نکنید که همین اهرم میتواند زیان شما را چند برابر کند.
توجه کنید…
- صندوق اهرمی بازارگردان ندارد. عدم حضور بازارگردان باعث میشود که تغییرات قیمت واحدهای پرریسک صندوق اهرمی صرفا به عرضه و تقاضای سرمایهگذاران وابسته باشد.
- تعداد واحدهای صدور و ابطالی (بدون ریسک) صندوق اهرمی، ۲ برابر تعداد واحدهای قابل معامله (پرریسک) این صندوق است.
نکته: در صورتیکه در خصوص ریسک سرمایهگذاری در صندوقها نیاز به راهنمایی دارید، میتوانید از مطلب «صندوق سرمایه گذاری بدون ریسک» استفاده کنید.
سوالات متداول
صندوق اهرمی یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری است که از تکنیک اهرم مالی برای به دست آوردن بازدهی مضاعف از یک سرمایهگذاری استفاده میکند. این صندوق همزمان از دو ساز و کار «صدور و ابطال» و «قابل معامله در بورس (ETF)» برای سرمایهگذاری و انتقال مالکیت واحدها استفاده میکند.
واحدهای سرمایهگذاری در صندوق اهرمی بهطور کلی به دو دسته پر ریسک(واحدهای قابل معامله) و بدون ریسک (واحدهای صدور و ابطالی) تقسیمبندی میشوند.
برای واحدهای صدور و ابطالی صندوق های اهرمی، نرخ کف و نرخ سقف بازدهی مشخص شده است. حال اگر بازدهی کلی صندوق در یک روز کمتر از نرخ کف این واحدها باشد، این مبلغ از محل واحدهای قابل معامله جبران میشود.
سلام
بسیار عالی در خصوص صندوق های اهرمی توضیح داده اید. به نظرم بهتر از این نمیشد آن را ارایه داد.
باسلام
رضایت شما باعث دلگرمی ماست. باتشکر از نظر ارزشمند شما
باسلام
واحدهای بدون ریسک رو از چه طریقی میشه خرید؟
آیا از طریق نرم افزار مفید امکان پذیر می باشد؟
باسلام
به صورت کلی واحدهای سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری اهرمی به دو دسته بدون ریسک (با تضمین حداقل سود) و پرریسک (با امکان بازدهی مضاعف) تقسیمبندی میشوند. پس از دریافت مجوز اولیه، امکان صدور واحدهای بدون ریسک حداکثر به میزان دو برابر تعداد واحدهای پرریسک فراهم میشود. لازم به ذکر است واحدهای بدون ریسک به صورت “صدور و ابطالی” در دسترس بوده و واحدهای پرریسک در تابلوی فرابورس (سامانه های آنلاین) معامله خواهند شد.
برای معامله واحدهای مبتنی بر صدور و ابطالی (بدون ریسک) همانطور که از اسم واحد آن مشخص است، سرمایهگذار می بایست فرآیند صدور و ابطال واحدهای صندوق را با توجه به نحوه خرید (اینترنتی یا حضوری) طی کند.
درخصوص صندوق اهرمی توان پس از اتمام پذیره نویسی واحدهای ممتاز، زمان شروع صدور و ابطال واحدهای عادی نیز متعاقباً اعلام خواهد شد.
بسم الله باسلام وخسته نباشید وتشکر از کار گزاری مفید بخاطر مشاوره و راهنمایی های خوبتون
آیا بازدهی واحدهای صندوق تضمین با واحدهای عادی توان یکسان هست کدامیک بیشتر بازدهی دارند؟با تشکر
با سلام.
جهت بررسی بازدهی هر صندوق میتوانید از قسمت سرمایه گذاری ایزی تریدر، قسمت سرمایه گذاری اپلیکیشن مفید و یا سایت هر صندوق (تضمین اصل سرمایه مفید و یا توان) وارد شوید و بازدهی هر یک از صندوقها را بررسی نمایید. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید درخواست مشاوره صندوقها را ثبت کنید.
الان در خود بازار فرضا صندوق پالایش 7790 تومن هست ولی nav آن 11400 تومن دلیلش این است که بازارگردان ندارد، ایا با توجه به اینکه این صندوق اهرم هم بازار گردان ندارد آیا مکن است وضعیتی مشابه صندوق پالایش پیدا کند؟
با سلام.
قیمت پایانی و آخرین معامله صندوق در تابلو معاملات بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود و با nav صندوق متفاوت است.
ضامن پرداخت اصل پول داره ؟
با سلام.
در واحدهای عادی (صدورو ابطالی) به شرطی که حداقل 30 روز واحدهای خود را نگه دارید و ابطال نکنید، به صورت قطعی حداقل سود 20% سالانه شده و حداکثر 25% سالانه شده دریافت خواهید کرد اما در صورتی که در کمتر از 30 روز اقدام به ابطال واحدهای عادی کنید، تنها اصل سرمایه را دریافت می کنید و سودی پرداخت نخواهد شد در واقع فقط اصل سرمایه شما تضمین میشود و سودی دریافت نمیکنید.
چرا پیش بینی از میزان سقف سود در حالت پر ریسک ارائه نمیدید ؟
با سلام.
واحد عادی صندوق توان بازدهی سالانه بین 20 الی 25 درصد خواهد داشت و محدودیتی برای بازدهی واحدهای ممتاز وجود ندارد.
با درود واحدهای ممتاز چه شرایطی و سقف و کف خرید دارد ؟؟
واحد های عادی نیز به چه صورت ؟؟؟؟؟
با سلام.
واحدهای ممتاز یا همان قابل معامله صندوق توان از شنبه 14 آبان تا 4 شنبه 18 آبان پذیره نویسی میشوند. حداکثر حجم هر سفارش 1.000.000 واحد و حداکثر تعداد واحد قابل خریداری توسط هر کد معاملاتی نامحدود است همچنین حداقل مبلغ سرمایه گذاری صندوق توان به اندازه صدور یک واحد ( قیمت هر واحد صندوق:10,000 ریال) میباشد. ساعت سفارشگذاری در روز پذیره نویسی مطابق با پیام ناظر اعلام میشود. در زمان پذیرهنویسی این صندوق ابتدا به سامانه ایزیتریدر وارد شده و در قسمت دیدهبان با کلیک بر روی گزینه پذیرهنویسی به صفحه اطلاعات مربوط به صندوق توان وارد شوید و سفارش خود را ثبت نمایید.
ابتدا واحدهای ممتاز که قابل معامله هستند پذیره نویسی خواهد شد و پس از اتمام پذیره نویسی واحدهای ممتاز، زمان شروع صدور و ابطال واحدهای عادی نیز متعاقباً از طریق صفحات اجتماعی کارگزاری مفید(تلگرام و اینستاگرام) اطلاعرسانی میشود و میتوانید از طریق اپلیکیشن مفید ، قسمت سرمایه گذاری ایزی تریدر و یا سایت صندوق اهرمی توان اقدام به صدور و ابطال واحد نمایید.
با سلام در موردصندوق اهرمی پرریسک وکم ریسک ایا هرزمان اراده کنیم میتوانیم اقدام به برداشت کنیم ؟
با سلام.
واحد ممتاز صندوق اهرمی توان قابل معامله است و هر زمان که تمایل داشته باشید میتوانید درخواست فروش را ثبت نمایید. واحد عادی صندوق اهرمی توان یک صندوق صدور و ابطالی میباشد و میتوانید با ابطال واحد حداکثر تا 7 روز کاری مبلغ ابطال را دریافت نمایید.
لازم به ذکر است در صورتی که در کمتر از 30 روز اقدام به ابطال واحدهای عادی کنید تنها اصل سرمایه را دریافت می کنید و سودی پرداخت نخواهد شد.
با سلام بسیار عالیست !!! لطفا در مورد صندوق تضمین هم توضیح دهید
با سلام.
صندوق تضمین اصل سرمایه کارگزاری مفید با رکن ضامن یک صندوق مبتنی بر صدور و ابطال واحد میباشد که ضمن ایجاد بازدهی مناسب برای سرمایهگذاران، اصل سرمایه آنها را در صورتی که تا حداقل 180 روز (6 ماه تقویمی) ابطال واحد های صندوق را انجام ندهند تضمین میکند همچنین هیچگونه محدودیت و جریمه ابطالی برای ابطال واحدهای صندوق تضمین قبل از ۶ ماه تقویمی (۱۸۰ روز) وجود ندارد. لازم به ذکر است شرکت سبدگردان مفید به عنوان رکن ضامن صندوق تضمین، اصل سرمایه سرمایه گذاران را تضمین میکند و پرتفوی صندوق تضمین بهگونهای است که حداقل ۳۰ درصد و حداکثر ۷۰ درصد آن سهام و یا حداقل ۳۰ درصد و حداکثر ۷۰ درصد آن اوراق با درآمد ثابت باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقالهی صندوق تضمین اصل سرمایه مفید را مطالعه نمایید.
آیا پس از خرید صندوق توان در پورتفوی مشتری کارگزاری مشاهده میشود ؟
با سلام.
اگر واحد ممتاز (قابل معامله یا etf) خریداری کرده باشید به پرتفوی اضافه میشود اگر واحد عادی (صدور و ابطالی) خرید کنید باید دارایی خود را از طریق سایت صندوق توان و یا اپلیکیشن مفید بررسی نمایید.
با سلام. واحدهای ممتاز رو چطور میشه خریداری کرد؟
با سلام.
در زمان پذیرهنویسی این صندوق ابتدا به سامانه ایزیتریدر وارد شوید و در قسمت دیدهبان با کلیک بر روی گزینه پذیرهنویسی به صفحه اطلاعات مربوط به صندوق توان وارد شوید و سفارش خود را ثبت نمایید.
واحدهای ممتاز صندوق توان از شنبه 14 آبان تا 4 شنبه 18 آبان پذیره نویسی میشوند و قیمت هر واحد صندوق در پذیره نویسی 10.000 ریال میباشد.