بررسی صنعت پالایش

زمان مطالعه: 60 دقیقه
انتشار ۱ آذر ۱۴۰۰
تعداد بازدید: 1862
سطح مبتدی

در این گفت‌وگو به بررسی صنعت پالایش که یکی از صنایع مهم در بورس ایران است می‌پردازیم. شما می‌توانید ویدیو این گفت‌و‌گو را مشاهده نمایید یا متن زیر، که گزارشی از مهم‌ترین بخش‌های این گفت‌وگو است را مطالعه کنید. 

نفت خام چیست؟

نفت خام یک مایع سیاه یا قهوه‌ای تیره است که گاها به رنگ‌ زرد، قرمز یا سبز نیز دیده می‌شود. این ترکیب‌های رنگی خود نشان دهنده تنوع این ماده‌ پر ارزش است. امروزه نفت خام یا پترولیوم در میدان‌های نفتی بزرگ پیدا می‌شود که این میادین در میلیون ها سال پیش، اقیانوس‌های بزرگی بوده‌اند. استخراج نفت خام از خشکی یا زیر دریا با استفاده از تکنولوژی‌های جدید روز به روز در حال پیشرفت است.

صنعت نفت شامل فرآیند‌های اکتشاف، حفاری و استخراج، بهره‌برداری، پالایش و انتقال است که در مجموع به صنایع بالادستی، میان‌دستی و پایین‌دستی نفت خام موسوم‌‌اند. بنزین و گازوئیل بیشترین حجم از محصولات نفتی را شامل می‌شوند. نفت خام همچنین ماده اولیه بسیاری از محصولات در صنایع شیمیایی همچون داروسازی، حلال‌ها، کودهای شیمیایی، حشره‌کش‌ها و پلاستیک‌ها است.

بیشتر بخوانید: بررسی صنعت پتروشیمی

نقش نفت خام در صنعت

نفت خام در صنعت نقش بسیار حیاتی ایفا می‌کند و درصد بالایی از مصرف انرژی در دنیا را به خود اختصاص داده است. سالانه حدود ۳۰ میلیارد بشکه نفت  در دنیا مصرف می‌شود. با توجه به استفاده روزافزون از این منابع تجدیدناپذیر، باید منابع جایگزین دیگری را پیش‌بینی کرد تا در صورت تمام شدن این ذخایر بتوان از آن‌ها استفاده کرد. منابعی که بتوانند جایگزین سوخت‌های فسیلی، پلاستیک‌ها و البته سوخت هواپیماها باشند.

تاریخچه استخراج و پالایش نفت در جهان

 استفاده مدرن از نفت به سال ۱۸۴۶ و زمانی‌ که شرکت gesner (گسنر) تقطیر پارافین‌ها را کشف کرد، برمی‌گردد. gesner در اوایل قرن نوزدهم مرکز فعالیت‌های نفتی بود. شروع صنعت پالایش جدید نیز به سال ۱۸۵۹ و در پنسیلوانیا برمی‌گردد.

تاریخچه استخراج و پالایش نفت در ایران

اولین اکتشاف نفت در ایران به سال ۱۲۸۷ و شهر مسجد سلیمان باز می‌گردد. نفت اکتشاف شده به‌صورت خام به فروش می‌رسید. به همین دلیل نیاز به پالایشگاه در کشور به‌وجود آمد و اولین پالایشگاه ایران در سال ۱۲۹۱ توسط شرکت نفت ایران و انگلیس تاسیس شد.

طبقه‌بندی نفت خام 

  • طبقه بندی بر اساس API 

استاندارد API یک شاخص پذیرفته شده در بین محصولات نفت و گاز است. درجه API نفت، واحدی برای مقایسه چگالی نفت خام با آب است. بر این اساس، نفت خام طبقه‌بندی‌های مختلفی دارد اما در کل ۲ طبقه بندی مهم، سبک بودن و سنگین بودن آن است. نفت‌ خام زیر ۱۵ درجه API را به عنوان نفت سنگین و بالاتر از آن را به عنوان نفت سبک در نظر می‌گیرند. نفت‌های سنگین به دلیل وجود گوگرد و فلزات، به مراحل بیشتری برای پالایش نیاز دارند. در خصوص قیمت نیز قیمت نفت سبک به علت امکان ايجاد فرآورده‌های ارزشمندتر و سبک‌تر، بیشتر از قیمت نفت سنگین است.

  • طبقه‌بندی بر اساس میزان گوگرد

گوگرد به‌عنوان ناخالصی در نفت خام وجود دارد. اگر گوگرد موجود در نفت خام از ۰/۵ درصد بیشتر باشد، به‌ آن نفت ترش و اگر کمتر از این مقدار باشد، نفت شیرین می‌گویند. گوگرد موجود در نفت‌خام سبب خوردگی در لوله‌های انتقال و همچنین آلودگی هوا می‌شود. ارزش نفت شیرین به دلیل آسیب کمتری که به محیط زیست وارد می‌کند و همچنین درجه خلوص بالاتر، نسبت به نفت ترش بیشتر است.

جداسازی نفت خام

نفت خام پس از وارد شدن به برج اتمسفریک پالایشگاه، در معرض حرارت قرار می‌گیرد تا موادی هم‌چون گاز‌های پالایشگاهی، بنزین، نفتا، نفت سفید، گازوئیل و… از آن جدا شود.

قانون IMO۲۰۲۰ و راه‌ حل‌هایی برای عملی کردن آن

طبق این قانون بر اساس اعلام سازمان بین‌المللی دریانوردی، تمام کشتی‌ها باید میزان گوگرد موجود در سوخت مورد استفاده خود را تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی به کمتر از ۰/۵ درصد می‌رساندند. این در حالی است که میزان گوگرد موجود در سوخت کشتی‌ها اکنون ۳/۵ درصد است. از جمله راه‌حل‌هایی برای عملی کردن قانون imo۲۰۲۰ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • استفاده از سوخت با درصد گوگرد استاندارد
  • استفاده از سوخت جایگزین
  • نصب اسکرابر(اسکرابر یک واحد تصفیه کننده است که که بر روی کشتی‌ها نصب می‌شود. اسکرابر نفت کوره‌ای با سولفور زیاد را به نفت کوره‌ای با سولفور پایین تبدیل می‌کند.)
پیام خزائی کارشناس بازار سرمایه
Subscribe
Notify of
0 دیدگاه
Inline Feedbacks
View all comments