الگوی ستاره ثاقب و الگوی چکش وارونه

از جمله الگوهای مهم تحلیل تکنیکال که در انواع الگوهای شمعی ژاپنی یافت می‌‌شود، الگوی ستاره ثاقب و چکش وارونه هستند. این دو الگو در ساختار کندل استیک (Candle Stick) شبیه به یکدیگرند، اما کارایی متفاوت دارند. در اینجا با توضیح کامل این الگوها به ساختار، تفاوت و نحوه معامله با این کندل‌ها می‌پردازیم.

 الگوی ستاره ثاقب (Shooting Star)

ساختار الگو

این نوع از کندل استیک یک الگوی نزولی است. ستاره ثاقب، یکی از انواع الگوهای ستاره (Doji) است و سایه بالایی بسیار بلندی دارد. 

قیمت در پایین‌ترین قیمت روز باز می‌شود و نزدیک به قیمت گشایش، بسته می‌شود. الگو سایه پایینی ندارد و در صورت داشتن بسیار کوچک و کم اهمیت است.

اندازه بدنه بسیار کوچک و طول سایه بالایی حداقل دو برابر طول بدنه کندل است. الگوی ستاره ثاقب در روند صعودی تشکیل می‌شود. در ابتدای روز قیمت در پایین‌ترین حد باز می‌شود و صعود کرده، به مقاومت محکمی برخورد می‌کند.

فشار فروش قیمت را به قیمت گشایش روز برمی‌گرداند و در نزدیکی آن بسته می‌شود. دلیل تشکیل سایه بالایی بسیار بلند، الگو روند قیمت در طول کندل شوتینگ استار است. هر چقدر طول سایه بالایی ستاره ثاقب بلندتر باشد، نشان می‌دهد مقاومتی که قیمت آن را لمس کرده قوی‌تر بوده و توانسته قیمت را در طول کندل به قیمتی دورتر از خود پرتاب کند. در اینجا رنگ کندل اهمیت چندانی ندارد، با این حال در الگوهای نزولی بهتر است رنگ کندل قرمز یا تیره باشد.

الگوی ستاره ثاقب در کجا دیده می‌شود؟

این الگو نشان‌دهنده بالاترین قیمت و برگشت روند است. شوتینگ استار زمانی دیده می‌شود که قیمت در یک روند صعودی قرار دارد و کندل‌ها یکی پس از دیگری، با قیمت‌های بالاتر از کندل قبلی پشت هم قرار گرفته‌اند.

به دنبال روند حاکم بر سهم، الگوی ستاره ثاقب در قیمت آغازین گشایش یافته و صعود خوبی را در طول کندل به همراه دارد.

این موضوع نشان‌دهنده قدرت بالای خریداران در طول روند است. در طول تشکیل کندل، فروشندگانی منتظر افزایش قیمت و اصابت آن به مقاومت هستند و با فروش سهم قیمت آن را با نزدیکی قیمت ابتدای روز می‌برند.

در اینجا خریداران قدرت خود را از دست داده و فروشندگان پیروز این دوئل هستند. در نهایت قیمت در نزدیکی قیمت ابتدایی بسته می‌شود و تشکیل الگو پایان می‌گیرد. در طی کندل، افرادی که در مسیر شکل‌گیری سایه بالایی کندل خرید کردند، ضرر خواهند کرد؛ چرا که پس از صعود، قیمت دوباره به سطح اولیه باز می‌گردد.

تایید الگوی ستاره ثاقب

فرم کندل بعد از الگوی شوتینگ استار تایید کننده الگو و آغاز ریزش قیمت است. بالاترین قیمت کندل بعدی، باید زیر بالاترین قیمت کندل شوتینگ استار باشد و در ادامه قیمت پایان آن، زیر قیمت پایانی کندل الگو قرار گیرد. به صورت ایده‌آل، کندل بعد از الگو بهتر است با یک شکاف قیمتی آغاز شود؛ یعنی قیمت اولیه یا بالاترین قیمت کندل بعدی، نزدیک قیمت پایانی کندل شوتینگ استار باشد. کندل روز بعد الگو باید نزولی و به رنگ تیره یا قرمز باشد تا ریزش قیمت را تایید کند.

اگر کندل بعد از الگوی ستاره ثاقب به صورت افقی باشد و پس از آن کندل‌ها در یک سطح تجمع کنند و در نهایت افزایش یابد، باید این سطح را به عنوان حمایت جدید در نظر بگیریم و معامله خرید انجام دهیم.

معامله با الگوی شوتینگ استار

گاهی حتی با تشکیل الگو در سقف و وجود کندل تاییدکننده برگشت قیمت، باز هم الگو ناقص عمل می‌کند و پیش‌بینی ریزش قیمت اتفاق نمی‌افتد. با یادآوری این نکته که بازار سهام ایران یک طرفه است و در سقف نمی‌توان پوزیشن فروش داشته باشیم، اما می‌توان از الگوی شوتینگ استار به عنوان دستیابی به هدف استفاده کرد و سهمی که پیش‌تر خریداری کردیم، به فروش برسانیم. با این حال باید بدانیم که بازار آتی ایران و بازار فارکس، از جمله بازارهای دو طرفه است که هر دو پوزیشن خرید و فروش را می‌توان انجام داد. اگر در بازار آتی ایران معامله می‌کنید، بهتر است بدانید پس از مشاهده الگوی ستاره ثاقب برای معامله فروش باید حد ضرر تعیین کنید. محدوده صحیح حد ضرر در الگوی شوتینگ استار بالاتر از سایه بالایی کندل است.

الگوی چکش وارونه (Inverted Hammer)

ساختار الگوی چکش وارونه

ساختار این الگو دقیقا مشابه الگوی ستاره ثاقب است. این الگو ستاره نیست، اما برای مقایسه بهتر در کنار شوتینگ استار قرار می‌گیرد.

این الگو یک بدنه کوچک دارد که رنگ آن اهمیت چندانی ندارد. الگوی چکش معکوس سایه بالایی بسیار بلند دارد که بیش از دو برابر تنه کندل است، همچنین سایه پایینی ندارد یا بسیار کوچک است.

روانشناسی الگو چکش وارونه

الگوی چکش معکوس در کف شکل می‌گیرد و موجب برگشت روند می‌شود؛ اما حرکت قیمتی در این الگو می‌تواند پتانسیل کاهش نیز داشته باشد، چراکه در یک روند نزولی کندل‌ها یکی پس از دیگری در حال نزول هستند. کندل چکش وارونه نیز مانند کندل‌های قبلی خود پس از باز شدن در قیمت ابتدایی، ریزش نمی‌کند و به فشار خرید به سمت بالا می‌رود، اما نمی‌تواند این صعود را حفظ کند و در نزدیکی قیمت ابتدایی خود بسته می‌شود. اینکه آیا پس از این الگو قیمت برمی‌گردد یا خیر بستگی به کندل بعدی پس از الگو دارد. 

تایید الگوی چکش وارونه

گفتیم که اعتبار الگوی چکش وارونه به کندل بعدی الگو وابسته است. این تایید بهتر است با باز شدن قیمت کندل روز بعد، در بالاتر از قیمت الگو باشد. هرچه میزان شکاف الگو و باز شدن کندل جدید بیشتر باشد، اعتبار صعود قیمت نیز بیشتر است. اما اگر یک کندل سفید قوی که تا آخرین قیمت روز بعد هم بالا برود، مشاهده کردید نیز می‌تواند دلیل بر صعود قیمت باشد.

معامله با الگوی چکش معکوس

پس از اطمینان از درستی تشخیص الگو و مشاهده کندل تاییدیه، در بالاترین قسمت الگو خرید کنید و حد ضرر را پایین الگوی چکش وارونه قرار دهید.

منابع: برگرفته از investopedia.com – تحلیل تکنیکال دکتر علی محمدی و تحلیل تکنیکال مقدماتی پشوتن مشهوری‌نژاد و الگوهای شمعی ژاپنی استیو نیسون و دایره‌المعارف کندل استیک توماس بولکوفسکی

سوالات متداول