الگوی کف و سقف دوقلو

در تحلیل تکنیکال برخی الگوهای بازگشتی وجود دارند که هشداردهنده بازگشت قیمت از مسیر قبلی خود است. در این مطلب سعی داریم دو الگوی کف و سقف دوقلو که جزو الگوهای کلاسیک و البته بازگشتی به شمار می‌آیند را معرفی کرده و نکاتی درباره نحوه تشخیص این الگوها و نحوه برخورد با آن‌ها را بیان کنیم.

الگوی کف دوقلو

این الگو در انتهای یک روند نزولی شکل گرفته و نشان‌دهنده بازگشت قیمت به شکل صعودی است. این الگو جزو الگوهای بازگشتی صعودی و بسیار شبیه به حرف انگلیسی W است. توجه داشته باشید که نمی‌توان در یک روند صعودی به دنبال یافتن الگوی کف دوقلو گشت. در تصویر زیر نمونه‌ای از الگوی کف دوقلو به همراه اجزای تشکیل‌دهنده آن را مشاهده می‌کنید.

اعتبار الگوی کف دوقلو

برای ارزیابی و اطمینان از شکل‌گیری الگوی کف دوقلو توجه به نکات زیر ضروری است:

• ارتفاع عمودی دره‌ها تفاوتی ندارد و یا بسیار ناچیز (بین 2 تا 5 درصد) است.
• معمولا در اولین دره (ناحیه A) حجم معاملات زیاد است؛ زیرا اکثر بازیگران در این ناحیه موقعیت خرید اتخاذ کرده و وارد سهم می‌شوند.
• فاصله زمانی بین دو دره معمولا بین 2 تا 6 هفته است.
• حداقل فاصله عمودی دره‌ها از خط گردن 10 درصد است.
• اگر قیمت در بالای خط گردن (خطی که به موازات ناحیه B کشیده شده) با حجم معاملات سنگینی تثبیت شود و یا به عبارت دیگر، خط گردن شکسته شود، نشان‌دهنده کامل شدن الگوی کف دوقلو است، در غیر این‌صورت نمی‌توان درباره کامل شدن این الگو اظهار نظر کرد. 
• اندازه الگوی کف دوقلو معمولا بین ۲۰ تا ۲۵ درصد روند نزولی قبلی خود است.

در الگوی کف دوقلو می‌توان شکسته شدن خط گردن و تثبیت قیمت بالای آن را به عنوان نقطه ورود مناسبی درنظر گرفت.

هدف سود در الگوی کف دوقلو

جهت تعیین هدف سود در الگوی کف دوقلو،  با رسم خطی عمودی، فاصله بین خط گردن و قله را اندازه بگیرید. در صورت شکست خط گردن و صعود قیمت، می‌توان انتظار داشت قیمت سهم به اندازه این فاصه افزایش یابد. بنابراین در صورت خرید این سهم در ناحیه شکست خط گردن، می‌توان هدف سود را به اندازه حد فاصل قله تا خط گردن در نظر گرفت.

الگوی سقف دوقلو

این الگو در انتهای یک روند صعودی شکل گرفته و نشان‌دهنده بازگشت قیمت به شکل نزولی است. این الگو جزو الگوهای بازگشتی نزولی و بسیار شبیه به حرف انگلیسی M است. توجه داشته باشید که نمی‌توان در یک روند نزولی به دنبال یافتن الگوی سقف دوقلو گشت. در تصویر زیر نمونه‌ای از الگوی سقف دوقلو به همراه اجزای تشکیل‌دهنده آن را مشاهده می‌کنید.

اعتبار الگوی سقف دوقلو‌

برای ارزیابی و اطمینان از شکل‌گیری الگوی سقف دوقلو توجه به نکات زیر ضروری است:

• ارتفاع عمودی قله‌ها تفاوتی ندارد و یا بسیار ناچیز (بین ۲ تا ۵ درصد) است.
• معمولا در اولین قله (ناحیه A) حجم معاملات زیاد است؛ زیرا اکثر بازیگران (در یک بازار دوطرفه) در این ناحیه موقعیت فروش اتخاذ می‌کنند. 
• فاصله زمانی بین دو قله معمولا بین ۲ تا ۶ هفته است.
• اگر قیمت در زیر خط گردن (خطی که به موازات ناحیه B کشیده شده) با حجم معاملات سنگینی تثبیت شود و یا به عبارت دیگر، خط گردن شکسته شود، نشان‌دهنده کامل شدن الگوی سقف دوقلو است، در غیر این‌صورت نمی‌توان درباره کامل شدن این الگو اظهار نظر کرد.
• اندازه الگوی سقف دوقلو معمولا بین ۲۰ تا ۲۵ درصد روند صعودی قبلی خود است.

هدف سود در الگوی سقف دوقلو‌

جهت تعیین هدف سود در الگوی سقف دوقلو نیز  با رسم خطی عمودی، فاصله بین خط گردن و قله را اندازه بگیرید. در صورت شکست خط گردن و نزول قیمت، می‌توان انتظار داشت قیمت سهم به اندازه این فاصله کاهش یابد. بنابراین در یک بازار دو طرفه و در صورت اتخاذ موقعیت فروش این سهم در ناحیه شکست خط گردن، می‌توان هدف سود را به اندازه این خط در نظر گرفت.

آیا ممکن است الگوی کف دوقلو‌ یا سقف دوقلو نقض شود ؟!

در پاسخ به سوال فوق باید گفت قوانین و الگوهای تحلیل تکنیکال کاملا درست نیستند و تنها پشتوانه آماری دارند. بنابراین این الگوها هم ممکن است نقض شوند. 

به طور مثال در الگوی سقف دوقلو اگر قیمت پس از شکسته شدن خط گردن به جای ادامه روند نزولی، به روند صعودی تبدیل شد و دو قله قبلی که حال به عنوان سطح مقاومت آن شناخته می‌شود را به سمت بالا بشکند، می‌توان گفت الگوی سقف دوقلو نقض می‌شود. برعکس این فرآیند برای نقض الگوی کف دوقلو نیز صادق است.

همچنین در صورت نقض هر یک از الگوهای فوق می‌توانید خطی که به موازات قله‌ها یا دره‌ها رسم کرده‌اید را به عنوان حد ضرر در نظر بگیرید.

نحوه معامله با الگوهای سقف و کف دوقلو

در ادامه به بررسی نحوه معامله با الگوهای سقف و کف دوقلو می‌پردازیم:

 تعیین حد ضرر

برای تعیین حد ضرر در الگوهای سقف و کف دوقلو، دو روش رایج وجود دارد:

• روش اول: تعیین حد ضرر در بالای کندل سیگنال در الگوی سقف دوقلو و زیر کندل سیگنال در الگوی کف دوقلو.
• روش دوم: برای ایمنی بیشتر، حد ضرر را در بالاترین سقف الگوی سقف دوقلو و در پایین‌ترین کف الگوی کف دوقلو قرار دهید.

تعیین حد سود

برای محاسبه حد سود، فاصله بین خط گردن و سقف‌ها در الگوی سقف دوقلو و فاصله بین خط گردن و کف‌ها در الگوی کف دوقلو را اندازه‌گیری کنید. پس از شکست خط گردن، انتظار می‌رود قیمت به اندازه این فاصله حرکت کند.

نکات کلیدی در الگوهای سقف و کف دوقلو

در این بخش، سه نکته مهم درباره الگوهای سقف و کف دوقلو را بررسی می‌کنیم:

احتمال وقوع شکست کاذب (Fake Breakout)
الگوهای سقف و کف دوقلو معمولاً به شکلی کاملاً متقارن در نمودار ظاهر نمی‌شوند. ممکن است سقف‌ها یا کف‌ها دقیقاً هم‌تراز نباشند و اختلاف جزئی در ارتفاع آن‌ها وجود داشته باشد. در چنین شرایطی، احتمال شکست کاذب در ناحیه مقاومت (در الگوی سقف دوقلو) یا حمایت (در الگوی کف دوقلو) وجود دارد. این شکست‌های کاذب می‌توانند معامله‌گران را به اشتباه بیندازند. 

تبدیل الگو به سقف یا کف سه‌قلو
گاهی اوقات به‌جای دو سقف یا دو کف، سه سقف بر روی مقاومت یا سه کف روی حمایت شکل می‌گیرد. در این شرایط، الگوی سقف دوقلو به سقف سه‌قلو و الگوی کف دوقلو به کف سه‌قلو تبدیل می‌شود. نحوه معامله و تحلیل این الگوها مشابه نسخه‌های دوقلو است.

شکل‌گیری الگو در پولبک‌های میانه روند
الگوهای دوقلو گاهی در پولبک‌های میانه یک روند دیده می‌شوند. این وضعیت نشان‌دهنده عدم توانایی خریداران در تغییر روند است. با شکسته شدن خط گردن، روند نزولی ادامه یافته و تأیید می‌شود که الگو صرفاً یک توقف کوتاه در مسیر نزول بوده است.

مقایسه الگوی کف و سقف دو قلو با سایر الگو‌های بازگشتی

الگوی کف و سقف دوقلو با سایر الگوهای بازگشتی مانند الگوی سر و شانه تفاوت‌های قابل توجهی دارد. در حالی که الگوی سر و شانه معمولاً شامل سه قله (دو شانه و یک سر) است و برای شناسایی بازگشت قیمت به کار می‌رود، الگوهای کف و سقف دوقلو تنها از دو دره یا دو قله مشابه تشکیل می‌شوند. 

برخلاف الگوهای پیچیده‌تری مانند الگوی سر و شانه یا الگوهای مثلثی که ممکن است نیاز به تجزیه و تحلیل بیشتر برای پیش‌بینی روند داشته باشند، الگوهای دوقلو معمولاً ساده‌تر بوده و به راحتی می‌توان نقاط ورود و خروج را بر اساس شکست خط گردن شناسایی کرد. همچنین، برخلاف الگوهای ادامه‌دهنده مانند پرچم یا مستطیل که بیشتر در میان روندهای قوی شکل می‌گیرند، الگوهای دوقلو بیشتر به‌عنوان نشانه‌ای از بازگشت قیمت در انتهای روندها استفاده می‌شوند.

در تحلیل تکنیکال، شناخت الگوهای بازگشتی مانند کف دوقلو و سقف دوقلو نقش مهمی در پیش‌بینی تغییر جهت روندهای قیمتی ایفا می‌کند. این الگوها، با وجود جزئیات دقیق برای ارزیابی اعتبارشان، می‌توانند ابزارهای موثری برای ورود یا خروج از بازار باشند. از این رو، درک نحوه شناسایی و به‌کارگیری این الگوها، همراه با آگاهی از احتمال نقض آنها، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد هر الگو و معیارهای تکمیل آن، معامله‌گران می‌توانند نقاط ورود، خروج و حد ضرر را با دقت بیشتری تعیین کنند و استراتژی‌های معاملاتی خود را بهبود بخشند.

سوالات متداول