آنچه که باید در مورد متنوع‌سازی بدانید!
“همه‌ی تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید!”؛ این جمله را بارها شنیده‌ایم و حال می‌خواهیم کارکرد این روش ساده‌ی کاهش ریسک را در بازار سرمایه بررسی کنیم، چیزی که در بورس به متنوع‌سازی سبد سهام یا diversification مشهور است.
متنوع‌سازی چیست؟
متنوع‌سازی سبد سهام از اولین توصیه‌هایی است که به هر معامله‌گر میشود. اما آیا واقعاً تنوع‌بخشی به پرتفوی به نفع ماست؟ متنوع‌سازی منطق ساده‌ای دارد. وقتی پرتفوی شما متشکل از چند سهم باشد در صورتی که یکی از سهم‌ها وارد دوران زیان شود، سود سهم‌های دیگر، ضرر آن را جبران میکنند.
اگر هنوز وارد بازار سرمایه نشده‌اید می‌توانید از طریق لینک زیر افتتاح حساب کرده و معاملات خود را آغاز کنید.
نگاهی عمیق‌تر
در نگاه اول این موضوع ساده و منطقی به نظر می‌آید. اما فرض کنید سهمی دارید که فکر می‌کنید قرار است سود خوبی نصیب شما کند ولی شما با هدف متنوع‌سازی تنها بخشی از سرمایه خود را به آن سهم تخصیص داده‌اید. مدتی بعد اگر همان‌طور که پیش‌بینی کرده بودید آن سهم رشد خوبی داشته باشد، ممکن است شما از این که همه‌ی سرمایه‌ی خود را به آن سهم اختصاص ندادید پشیمان شوید. این موضوع نشان می‌دهد متنوع‌سازی نیاز به بررسی و تحلیل بیشتری دارد.
آنچه تحقیقات می‌گویند
تحقیقات و مدل‌سازی‌های ریاضیاتی درباره‌ی کارایی متنوع‌سازی نشان می‌دهد:
“اگرچه ممکن است در موارد خاصی تنوع‌بخشی به پرتفوی در کوتاه‌مدت به سود کمتر منجر شود اما در بلند مدت یک سبد متنوع است که با کاهش ریسک میتواند سوددهی بیشتر شما را تضمین کند.”
اما آیا متنوع‌سازی میتواند سبد ما را از هر ریسکی مصون سازد؟ برای پاسخ به این سوال باید مختصری در مورد انواع ریسک توضیح دهیم.
انواع ریسک
ریسک را در بازار سهام می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: نوع اول ریسک که به آن ریسک سیستماتیک می‌گویند از متغیرهای کلانی چون ثبات سیاسی کشورها، جنگ، تورم، نرخ بهره و عوامل این چنینی ناشی میشود که بر روی هر صنعت و شرکتی تاثیر میگذارد. این نوع از ریسک اجتناب ناپذیر است. اما نوع دوم ریسک که ریسک غیرسیستماتیک است فقط یک شرکت، صنعت، بازار یا حتی کشور خاص را شامل میشود. این نوع ریسک اجتناب‌پذیر است!
با این توصیف پاسخ به سؤالمان راحت خواهد بود:
” متنوع‌سازی فقط ریسک غیرسیستماتیک را کاهش می‌دهد. “
حال چگونه متنوع‌سازی را به بهینه‌ترین صورت انجام دهیم؟
فرض کنید شما سهام شرکتA که در زمینه خودروسازی فعال است را در اختیار دارید. حال برای متنوع‌سازی سهام شرکتB را که رقیب شرکت A در زمینه تولید خودرو است می‌خرید. در این صورت اگر هر کدام از این دو رقیب از دیگری پیشی بگیرد شما برنده خواهید بود. این استدلال جذاب به نظر می‌رسد، اما اگر کل صنایع خودروسازی به دلیل وضع مالیات بر ارزش سوخت دچار رکود شوند چه؟ هر دو سهام شما دچار افول خواهند شد. پس می‌توان نتیجه گرفت:
” تنوع بخشی باید در ابعاد مختلفی انجام شود. سبدی به خوبی متنوع شده‌است که شامل تنوعی از شرکت‌ها، صنایع و اوراق باشد.”
اما متنوع‌سازی تا کجا؟
متنوع‌سازی از حدی به بعد تاثیر چندانی روی کاهش ریسک ندارد و صرفا هزینه‌های زمانی و انرژی شما برای بررسی مداوم سبد دارایی را بالا می‌برد. تعداد بهینه دارایی‌ها بستگی به میزان سرمایه شما نیز دارد. ولی به طور کلی تعداد ۱۰ الی ۱۵ دارایی متنوع میتواند ریسک غیرسیستماتیک به طور قابل توجهی کاهش دهد.
رابطه‌ی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و متنوع‌سازی
تنوع‌بخشی به پرتفوی میتواند وقت‌گیر باشد. چرا که شما مجبورید سهم‌های مختلف را تجزیه و تحلیل نمایید. اما این مشکل راهکار ساده‌ای دارد: “سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری“. صندوق‌های سرمایه‌گذاری خود شامل انواع سهام و اوراق هستند که دائما توسط افراد متخصص تجزیه و تحلیل می‌شوند. اگر وقت و تخصص کافی برای متنوع‌سازی ندارید پیشنهاد ما سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها است.
همچنین صندوق‌های سرمایه گذاری نیز انواع مختلفی دارد و شما می‌توانید با بررسی آن‌ها تنوع‌بخشی را با سرمایه گذاری در صندوق‌های مختلف ایجاد کنید. به جرئت می‌توان تشکیل پرتفوی هوشمند با صندوق های سرمایه گذاری را بهترین استراتژی سرمایه گذاری در بورس دانست.
آنچه بهتر است مرور کنیم
متنوع‌سازی اگرچه در برابر ریسک سیستماتیک نمی‌تواند کاری انجام دهد اما اگر به‌صورت بهینه انجام شود بدون شک ریسک غیرسیستماتیک را به طرز معجزه‌آسایی کاهش می‌دهد. هرچند این کاهش ریسک ممکن است در کوتاه‌مدت باعث سوددهی کمتر شود اما در بلندمدت یک پرتفوی متنوع سوددهی بیشتری دارد.
در این میان اگر فرصت کافی برای تجزیه و تحلیل مداوم سبد دارایی‌های خود را ندارید بهتر است سرمایه‌گذاری در تنوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری را انتخاب کنید.
