اندیکاتور ADX

اندیکاتور ADX که مختصر شده کلمه (Average Directional Index) است، یکی از محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است. این اندیکاتور برای اندازه‌گیری قدرت روند بازار و شناسایی جهت حرکت قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندیکاتور ADX در سال ۱۹۷۸ توسط ولز وایلدر (Welles Wilder) توسعه یافت. اندیکاتور ADX به معامله‌گران کمک می‌کند تا تشخیص دهند آیا بازار در حال تجربه یک روند قوی است یا به سمت وضعیت بی‌روندی (رنج) حرکت می‌کند.

اندیکاتور ADX

خط ADX جهت حرکت بازار و روند غالب آن را نشان می‌دهد. تحلیل‌گران معمولاً در کنار اندیکاتور ADX از اندیکاتور DMI نیز بهره می‌برند. DMI در واقع همان ADX است که اجزای دیگری را نیز شامل می‌شود و با استفاده از آن می‌توان قدرت خرید و فروش را از بازار استخراج کرد. در نمودار اندیکاتور DMI، سه جزء اصلی وجود دارد:

۱.نمودار اصلی (Average Directional Index) یا ADX: این شاخص، میانگین قدرت حرکت جهت‌دار بازار را نشان می‌دهد و قدرت روند را بدون در نظر گرفتن جهت آن (صعودی یا نزولی) اندازه‌گیری می‌کند. عددی که ADX ارائه می‌دهد، تنها قدرت روند را نشان می‌دهد و بین اعداد صفر تا صد نوسان می‌کند.

۲. اندیکاتور جهت‌دار مثبت (Positive Directional Indicator) یا +DI: خط +DI نشان می‌دهد که آیا فشار خرید بر بازار غالب است یا خیر. اگر این خط بالاتر از خط -DI باشد، نشان‌دهنده قدرت بالاتر خریداران نسبت به فروشندگان است.

۳.اندیکاتور جهت‌دار منفی (Negative Directional Indicator) یا -DI: این خط برعکس +DI است و نشان‌دهنده قدرت فروشندگان در بازار است. اگر این خط بالاتر از +DI باشد، نشان می‌دهد که فروشندگان غالب هستند.

پس از ورود به بخش «ایزی چارت» در سامانه ایزی‌تریدر، از قسمت «اندیکاتور‌ها» امکان انتخاب اندیکاتور DMI یا ADX وجود دارد.

در تصویر زیر اجزای اندیکاتور DMI قابل مشاهده هستند. در این نمودار، اندیکاتور ADX با رنگ سرخابی، +DI با رنگ آبی و -DI با رنگ نارنجی مشخص شده‌اند. البته این رنگ‌ها از قسمت تنظیمات اندیکاتور قابل تغییر هستند.

لازم به ذکر است که استفاده از اندیکاتور ADX به تنهایی نیز امکان‌پذیر است.

نحوه محاسبه اندیکاتور ADX 

محاسبه ADX شامل چندین مرحله است که ابتدا باید شاخص‌های جهت‌دار (+DI و -DI) محاسبه شوند، سپس از آن‌ها برای محاسبه ADX استفاده شود. مراحل محاسبه به شرح زیر است:

۱. محاسبه DI+ و DI-

ابتدا، بالاترین قیمت امروز را از بالاترین قیمت روز قبل کم می‌کنیم. اگر نتیجه مثبت باشد، آن را به عنوان DI+ در نظر می‌گیریم. سپس، کمترین قیمت امروز را از کمترین قیمت روز قبل کم می‌کنیم. اگر نتیجه مثبت باشد، آن را به عنوان DI- ثبت می‌کنیم. اگر DI+ بزرگ‌تر باشد، DI- صفر در نظر گرفته می‌شود و برعکس.

دامنه حقیقی (True Range یا TR) نشان‌دهنده میزان نوسانات قیمت روزانه است.

TR به‌صورت زیر محاسبه می‌شود: ۱. اختلاف بالاترین و پایین‌ترین قیمت امروز. ۲. اختلاف بالاترین قیمت امروز و قیمت بسته‌شده دیروز. ۳. اختلاف پایین‌ترین قیمت امروز و قیمت بسته‌شده دیروز. پس از محاسبه TR برای چند دوره (معمولاً ۱۴ دوره)، میانگین TRها به عنوان اولین مقدار ATR محاسبه می‌شود.

۲. محاسبه DX (شاخص جهت‌دار)

DX با استفاده از DI+ و DI- محاسبه می‌شود و نتیجه نشان‌دهنده تفاوت قدرت بین حرکات صعودی و نزولی است. فرمول DX به این شکل است:

۳. محاسبه ADX (شاخص میانگین جهت‌دار)

ADX به‌عنوان میانگین DXها در یک دوره زمانی مشخص (معمولاً ۱۴ روز) محاسبه می‌شود. برای مقادیر بعدی، از روش میانگین متحرک استفاده می‌شود که به این صورت است:

هرچه مقدار ADX به ۱۰۰ نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده قدرت بیشتر روند است. به همین دلیل، معمولاً وقتی ADX کمتر از ۲۵ باشد، به معنای این است که روند ضعیف بوده و احتمال توقف زودهنگام آن وجود دارد. محاسبه ADX به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که قدرت روند فعلی بازار را ارزیابی کنند. وقتی ADX بالا باشد، نشان‌دهنده روند قوی است و وقتی پایین باشد، نشان می‌دهد که بازار در حالت بی‌روندی قرار دارد.

اندیکاتور ADX می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا دو اطلاعات اصلی را از بازار بدست آورند: قدرت روند و جهت آن.

۱. قدرت روند:

اگر مقدار ADX زیر ۲۰ باشد: این وضعیت نشان می‌دهد که بازار روند ضعیفی دارد. در این شرایط، بسیاری از معامله‌گران از ورود به بازار خودداری می‌کنند، زیرا بازار نمی‌تواند جهت واضحی را ارائه دهد.

اگر مقدار ADX بالای ۲۵ باشد: این مقدار نشان‌دهنده یک روند قوی است. هر چه ADX بالاتر رود (مثلاً بالای ۴۰)، قدرت روند بیشتر می‌شود.

۲. جهت روند:

اگر اندیکاتور +DI اندیکاتور -DI را به سمت بالا قطع کند، به این معنی است که قدرت خرید بیشتر از فروش است و بازار می‌تواند احتمالا صعودی باشد.

اگر اندیکاتور +DI اندیکاتور -DI را به سمت پایین قطع کند، نشان‌دهنده این است که فشار فروش بیشتر است و بازار احتمالاً به سمت نزول پیش می‌رود. 

کاربرد اندیکاتور ADX

اندیکاتور ADX یکی از ابزارهای قدرتمند برای تشخیص روند و اندازه‌گیری قدرت آن است. این اندیکاتور می‌تواند در چندین استراتژی معاملاتی مورد استفاده قرار گیرد:

۱. شناسایی بازارهای بدون روند: زمانی که مقدار ADX پایین (معمولاً زیر ۲۰) است، نشان‌دهنده این است که بازار بدون روند مشخصی در حال حرکت است و در حالت نوسانی یا رنج (خنثی) قرار دارد. در این شرایط، معامله‌گران می‌توانند به توسانات و حرکت‌های کوتاه‌مدت قیمت‌ها توجه کنند.

۲. تشخیص زمان مناسب برای ورود به معامله: ADX می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا زمان مناسبی برای ورود به بازار را انتخاب کنند. وقتی ADX شروع به افزایش می‌کند و از سطوح پایین‌تر به سمت بالاتر از ۲۵ حرکت می‌کند، معمولا نشان‌دهنده یک روند جدید در حال شکل‌گیری است و ممکن است فرصت مناسبی برای ورود به معامله باشد.

۳. استفاده از ADX برای فیلتراسیون سیگنال‌ها: : ADX می‌تواند به عنوان یک مکمل در کنار سایر اندیکاتورها مانند MACD یا RSI استفاده شود. این ترکیب به معامله‌گران کمک می‌کند تا نه تنها جهت حرکت بازار، بلکه قدرت آن را نیز ارزیابی کنند و استراتژی بهینه‌تری اتخاذ کنند.

۴. جلوگیری از ورود به بازار: ADX به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند که آیا باید به دنبال روند باشند یا از معاملات دوری کنند. برخی تحلیل‌گران ADX زیر ۲۰ را نشان‌دهنده عدم وجود روند و بین ۲۰ تا ۲۵ را سیگنال شروع روند می‌دانند. اگر ADX بالای ۲۵ باشد، روند واقعی وجود دارد، بین ۲۵ تا ۵۰ نشان‌دهنده شروع یک روند قوی و بین ۵۰ تا ۱۰۰ بیانگر تقویت بیشتر روند است.

ADX در حال نزدیک شدن به عدد ۵۰ است و روند قیمتی نیز در حال تقویت است.

واگرایی در اندیکاتور ADX

واگرایی‌ها یکی از قوی‌ترین سیگنال‌های بازگشتی در اندیکاتورها هستند که می‌توانند در استراتژی‌های معاملاتی به کار گرفته شوند. واگرایی در ADX زمانی رخ می‌دهد که نمودار قیمت و اندیکاتور دو قله یا کف غیر همسو ایجاد کنند. به عبارت دیگر، اگر قیمت خلاف جهت ADX حرکت کند، ممکن است نشانه‌ای از تضعیف یا تغییر جهت روند باشد.

 به طور کلی، دو نوع واگرایی در ADX وجود دارد: واگرایی صعودی و واگرایی نزولی.

به عنوان مثال واگرایی نزولی زمانی شکل می‌گیرد که قله قیمت رو به افزایش و قله اندیکاتور رو به کاهش باشد. این نوع واگرایی معمولاً در پایان یک روند صعودی رخ می‌دهد و می‌تواند سیگنال خروج را نشان دهد. از سوی دیگر، واگرایی صعودی هنگامی رخ می‌دهد که در کف قیمت، اندیکاتور افزایشی و قیمت کاهشی باشد که این می‌تواند نشانه‌ای از فرصت خرید باشد. 

به یاد داشته باشید که سیگنال‌های واگرایی همیشه دقیق نیستند و بهتر است همراه با دیگر ابزارهای تحلیلی استفاده شوند.

محدودیت‌های اندیکاتور ADX

با وجود مزایای بسیار، اندیکاتور ADX محدودیت‌هایی نیز دارد که معامله‌گران باید از آن آگاه باشند:

۱. تاخیر در سیگنال‌دهی: ADX به‌عنوان یک اندیکاتور مبتنی بر میانگین‌های متحرک، دارای تاخیر طبیعی است. این تاخیر ممکن است منجر به از دست دادن برخی از فرصت‌های معاملاتی شود.

۲. عدم توانایی در تعیین نقاط بازگشت‌ بازار: ADX قدرت روند را نشان می‌دهد، اما نمی‌تواند پیش‌بینی دقیقی از نقاط بازگشت‌ بازار ارائه دهد.

۳. نیاز به ترکیب با سایر ابزارها: ADX به تنهایی نمی‌تواند تمامی اطلاعات لازم برای انجام یک معامله موفق را فراهم کند و بهتر است با سایر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیلی ترکیب شود.

۴. محدودیت‌های شاخص میانگین جهت‌دار در تحلیل بلندمدت: اندیکاتور ADX، مانند سایر اندیکاتورها به دلیل وابستگی به قیمت، توانایی محدودی در تحلیل بازارهای بلندمدت دارد.

اندیکاتور ADX یکی از ابزارهای اساسی در تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا قدرت روند بازار را تشخیص دهند و در زمان‌های مناسب وارد معاملات شوند یا از آن‌ها خارج شوند. این اندیکاتور با ارائه سیگنال‌های قوی درباره قدرت روند، می‌تواند به معامله‌گران در کاهش ریسک و افزایش سود کمک کند. با این حال، همانند هر ابزار دیگری، استفاده از ADX باید در کنار سایر ابزارها و استراتژی‌ها باشد تا نتایج بهتری به دست آید.

سوالات متداول