دلایل افت بازار با وجود سیگنال‌های مثبت
در این گفتوگو به این موضوع می‌پردازیم که چرا با اینکه اخبار و سیگنال‌های مثبتی را از برخی صنایع دریافت می‌کنیم اما بازار همچنان منفی و نزولی است. شما می‌توانید ویدیو این گفتوگو را مشاهده نمایید یا متن زیر، که گزارشی از مهم‌ترین بخش‌های آن است را مطالعه کنید.
اتفاقات تاثیرگذار بر بازار سرمایه در گذشته
ممکن است این سوال برای هر شخصی به‌وجود بیاید که چرا با اینکه شرایط بنیادی خوبی برای بسیاری از سهم‌ها در بازار و صنایع داریم و اخبار منفی در خصوص آن‌ها نمی‌شنویم، بازار سرمایه واکنش مثبتی نشان نمی‌دهد و همچنان منفی است؟ در ادامه این دلایل این اتفاق را بررسی می‌کنیم:
- پیش‌نویس لایحه بودجه ۱۴۰۱، یکی از عوامل منفی برخی صنایع بورسی
شاید بتوان اینگونه گفت که بخشی از مسائل پیش آمده ممکن است بر اساس اتفاقات رخ داده برای بازار سرمایه در چند ماه اخیر باشد. یکی از این اتفاق‌ها بحث لایحه بودجه است. در اوایل آبان ماه سال ۱۴۰۰، بازار سرمایه تقریبا به تعادل رسیده بود و این تعادل همچنان ادامه داشت، تا اینکه اواسط آبان ماه ۱۴۰۰، یک پیش‌نویس از لایحه بودجه ۱۴۰۱ منتشر شد و این تعادل از بین رفت. در واقع پس از این اتفاق برخی صنایع روزهای منفی پیدرپی را تجربه کردند.
به عنوان مثال، خوراک پتروشیمی‌ها و صنایع فولادی یکی از مواردی بود که در پیش‌نویس لایحه بودجه ۱۴۰۱ ذکر شده بود. بر اساس این بند، سوخت و گاز صنایع فولادی در سال ۱۴۰۱، ۱۰۰ درصد افزایش قیمت را شامل می‌شد. این مسئله شوک عظیمی به بازار وارد کرد، تا جایی که باعث شد سود شرکت‌های فولادی و تعدادی از شرکت‌های پتروشیمی تحت تاثیر این اتفاقات قرار بگیرد.
پس از مدتی اصلاحاتی در بندهای لایحه بودجه ۱۴۰۱ انجام شد که یکی از این اصلاحات، تغییر افزایش قیمت خوراک صنایع فولادی و پتروشیمی بود. تا قبل از این اصلاحیه مبنا بر این بود که خوراک این صنایع ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند، اما پس از اصلاح بند مربوطه، این افزایش نرخ ۱۰۰ درصدی به ۳۰ درصد تغییر یافت. نتیجه این اتفاق بهبود شرایط دو صنعت و تا حدودی وضعیت کل بازار سرمایه بود. پس با این حساب به این نتیجه می‌رسیم که با وجود اینکه شرایط دیگر صنایع مناسب بود و به عبارتی بازار سیگنال‌های مثبت داشت، اما اخبار و اتفاقات در برخی صنایع باعث شد که بازار نیز تحت تاثیر قرار بگیرد و منفی شود.
- رسانه، یکی از عوامل تاثیر گذار در بازار سرمایه
ماهیت رسانه‌ها تولید خبر است. رسانه‌های زیادی در بازار سرمایه وجود دارند و در حال فعالیت هستند. همین زیاد بودن رسانه باعث شده است تا زمانی که یک خبر بی اهمیت منتشر شود، برای جلب توجه و گرفتن خواننده بیشتر، خبر توسط رسانه‌ها بزرگ شود. به عبارتی شایعه سازی و بزرگ‌نمایی برخی اخبار بی اهمیت یا کم اهمیت می‌تواند بر جو بازار اثر بگذارد و روزهای مثبت و منطقی بازار با توجه به شرایط کلی، به روزهای منفی تبدیل شود.
انتشار خبر منفی در مورد یک صنعت در یک دوره زمانی، باعث بدبینی و بی‌اعتمادی به سایر صنایع نیز می‌شود. به‌عنوان مثال در سال ۹۲ قیمت خوراک پتروشیمی‌ها از ۳ سنت به ۱۳ سنت رسید و همین خبر باعث شد تا اکثر افراد تصور کنند این صنعت با زیان زیادی در آینده همراه خواهد شد. در حالی که از سال ۹۲ تا به امروز (بهمن ۱۴۰۰) صنعت پتروشیمی جزء یکی از پربازده‌ترین صنایع کشور بوده است. بنابراین اخبار منفی همیشه در بازار وجود دارد و تشخیص اینکه کدام یک از این اخبار مهم و کدام یک بی اهمیت است بر عهده خود تحلیل‌گر است. منظور این است که تحلیل‌گر باید در خصوص شناسایی سیگنال‌های واقعی و صحیح توانمند باشد و صرفا به اخبار و شایعات اکتفا نکند.
بیشتر بخوانید: بررسی صنعت سیمان
چه نگرانی‌هایی در حال حاضر برای بازار سرمایه وجود دارد؟
یکی از نگرانی‌هایی که در بازار سرمایه وجود دارد، وجود واسطه‌ها و تاثیر آن‌ها در قیمت یک محصول است. به‌عنوان مثال خودرو که محصول تولیدی یک شرکت گروه خودروسازی است، قیمت آن با توجه به تورم تغییر می‌کند. سرمایه‌گذاران این سهم نباید مدام به منفی بودن سهم خود اعتراض داشته باشند، چرا که در صورت سودآوری شرکت، قیمت سهم نیز قاعدتا رشد می‌کند.
فرض کنیم قیمت یکی از محصولات این صنعت در بازار آزاد ۱۸۰ میلیون تومان و قیمتی که کارخانه خودرو سازی برای مشتریان در نظر می‌گیرد ۵۰ میلیون تومان باشد. سرمایه‌گذاران این سهم باید این مسئله را درک کنند که این مبلغ اختلاف قیمت سهم سهام‌دار است که نصیب واسطه‌ها یا دلال‌ها می‌شود.
اگر شرکت خودرو را به قیمتی که در بازار معامله می‌شود بفروش برساند، قاعدتا سودسازی شرکت بالاتر خواهد رفت و این مسئله به نفع سرمایه‌گذار است. اما عدم این اتفاق و وجود دلالان یکی از نگرنی‌های موجود در بازار سرمایه و عدم سودسازی صنعت‌هایی مثل صنعت خودرو است.
یکی دیگر از نگرانی‌های مربوط به بازار سرمایه عدم افزایش نرخ سهم متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه است. دولت باید حمایت خود را از سهم با افزایش نرخ منطقی انجام دهد و این حمایت نباید به‌صورت جمع کردن صف‌های فروش در چند روز پیدرپی نشان داده شود. در واقع می‌توان گفت که حمایت دولت و قیمت‌گذاری دستی دو مبحثی هستند که به‌عنوان نگرانی‌های حال حاضر بازار سرمایه حساب می‌شوند.
