اوراق گام چیست و چگونه می‌توان آن را معامله کرد؟

زمان مطالعه: 7 دقیقه
انتشار ۱۷ مهر ۱۴۰۳
تعداد بازدید: 22264
سطح نیمه حرفه ای

اوراق گواهی اعتبار مولد که به اختصار «گام» نامیده می‌شوند، سازوکاری را ایجاد خواهند کرد که واحدهای تولیدی به‌جای دریافت تسهیلات از بانک‌ها، به اعتبار و ضمانت بانک تکیه کرده و از این طریق تامین مالی خود را انجام دهند. این طرح مناسب گروه‌های تولیدی است که در تامین مواد اولیه خود دچار کمبود نقدینگی هستند. 

عناوین اصلی مقاله

اوراق گام چیست؟

اوراق گام یک ابزار کارآمد در خصوص تامین مالی برای بنگاه‌های اقتصادی است که قابلیت نقل و انتقال در بازارهای پول و سرمایه را دارد. تولیدکنندگان این اوراق را بر مبنای فاکتور خرید مواد اولیه از بانک درخواست می‌کنند. بانک نیز به‌عنوان یک واسط، این اوراق را منتشر و در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد. این اوراق دارای تاریخ سررسید هستند که دارنده اوراق می‌تواند تا زمان سررسید آن را نزد خود نگهداری کرده یا برای خرید مواد اولیه آن را به جای پول به فروشنده مواد اولیه تحویل دهد. سررسید این اوراق به صورت یک ساله بوده و وظیفه پرداخت مبلغ اسمی در سررسید این اوراق به عهده بانک است. رفع موانع پولی رونق تولید و هدایت منابع مالی مولد به تامین سرمایه در گردش سالم و پایدار از اهداف انتشار اوراق‌گام است.

اوراق گام بانک شهر

مبلغ اسمی در اوراق گام چیست؟

ارزش اسمی اوراق گام در واقع ارزش صوری این اوراق است که به آن اطلاق می‌شود. این رقم در زمان انتشار هر برگه در فرابورس تعیین می‌شود که در حال حاضر برای هر برگه اوراق گام مبلغ اسمی برابر با ۱۰۰۰,۰۰۰ ریال و معادل ۱۰۰ هزار تومان است. در واقع پس از کشف قیمت اوراق‌گام، مبلغ اسمی از ارزش هر برگه کسر می‌شود و برگه با قیمت کسر شده معامله می‌شود.

کد بورسی، اولین قدم برای دریافت اوراق گام!

بنگاه‌هایی که برای تامین کالا و مواد اولیه به بانک‌ها معرفی می‌شوند، برای فعالیت در بازار سرمایه و تنزیل یا انتقال اوراق در این بازار ملزم به داشتن کد بورسی هستند. چنانچه تا کنون کد بورسی خود را دریافت نکرده‌اید، می‌توانید از طریق لینک زیر نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کنید:

مراحل دریافت اوراق گام

۱. اعتبار سنجی متعهد

به عنوان مثال یک شرکت خودروسازی (شرکت متعهد) که قصد دریافت اوراق گام را دارد، ابتدا باید درخواست خود را به بانک ارسال نماید. بانک در این مرحله نسبت به اعتبار سنجی شرکت درخواست دهنده اقدام می‌کند و میزان سقف اوراق‌گام قابل دریافت شرکت را مشخص می‌کند.

۲. معرفی فروشنده (متقاضی) به بانک عامل

در این مرحله شرکت خودروسازی باید فروشنده محصول مورد نیاز خود (مواد اولیه) را به بانک معرفی کند. به عنوان مثال اگر این شرکت خودروسازی قصد خرید قطعات را داشته باشد و برای تامین مالی خود نیازمند اوراق‌گام باشد، در این مرحله باید شرکت تامین کننده مواد اولیه (فروشنده قطعات) را به بانک معرفی می‌کند.

۳. درخواست صدور اوراق گام توسط متقاضی (تامین کننده مواد اولیه)

در این مرحله شرکت متقاضی (تامین کننده مواد اولیه) در ازای اسناد دریافتی که از شرکت متعهد (خودرو ساز) داشته و آن‌ها را به بانک تحویل خواهد داد، درخواست صدور اوراق گام و واگذاری به بنگاه متقاضی را انجام خواهد داد.

۴. صدور اوراق گام

در این مرحله بانک بر اساس اعتبار سنجی انجام شده، نسبت به صدور اوراق‌گام به نام بانک می‌کند.

 اصطلاحات رایج در اوراق گام

  موسسه اعتباری عامل: بانک یا موسسه مالی که مجوز انتشار اوراق گام را داشته و در سررسید به دارنده اوراق مبلغ اسمی را پرداخت می‌کند. 

 بنگاه: اشخاص حقوقی دارای مجوز که در بخشهای اقتصادی مولد فعالیت می‌کنند. 

بنگاه متعهد: این بنگاه همان خریدار کالا یا خدمات است که وظیفه دارد فروشنده (متقاضی) را به بانک عامل برای صدور اوراق گام معرفی کند. شرط صدور این اوراق، داشتن حداقل یک سال سابقه فعالیت توسط بنگاه متعهد است.

بنگاه متقاضی: پس از آنکه اوراق گام از بانک صادر شد، متقاضی (شخص حقیقی یا حقوقی) با ارائه فاکتور نهایی و اسناد تجاری مربوطه که توسط خریدار صادر شده است، قادر به دریافت اوراق از بانک خواهد بود.

سامانه گام: سامانه گام سامانه صدور و مديريت اوراق گام در بازار سرمایه است. این سامانه نقش کلیدی در نقل و انتقالات مربوط به اوراق گام دارد. نقل و انتقال این اوراق، در سامانه گام فقط بر اساس قیمت اسمی اوراق امکان دارد و این تغییرات و ثبت اطلاعات مربوط به متقاضیان بعدی توسط بانک یا موسسه اعتباری در سامانه گام انجام می‌شود.

 سقف ضمانت: حداکثر میزان مجاز ضمانت اوراق گام برای موسسه اعتباری عامل را سقف ضمانت می گویند. 

سقف اعتباری: حداکثر میزان بهره مندی بنگاه متعهد از اوراق گام را سقف اعتباری می‌گویند.

معاملات اوراق گام 

این اوراق با سررسیدی یک ساله ارائه می‌شوند که معاملات آن از طریق فرابورس، بورس کالا و سامانه گام انجام می‌شود. پس از صدور اوراق گام، متقاضی چند انتخاب خواهد داشت. متقاضی می‌تواند این اوراق را تا زمان سررسید نگهداری کند و پس از اتمام تاریخ سررسید پول نقد را از بانک دریافت کند. 

در واقع متقاضی می‌تواند برای تسویه خرید مواد اولیه خود، اوراق‌گام دریافتی را به سایر بنگاه‌های تولیدی منتقل کند. این انتقال می‌تواند در سامانه گام و در دو مرحله صورت گیرد.

همچنین در زمان صدور، اوراق گام در فرابورس پذیرش می‌شوند. معاملات اوراق‌گام در فرابورس، در چهارچوب ضوابط فرابورس انجام شده و هر برگه از اوراق به صورت الکترونیک و با ارزش اسمی یک میلیون ریال صادر می‌شود. در واقع راه دیگر معامله اوراق گام، انتقال به صورت بلوکی به سایر بنگاه‌های تولیدی است. آن شرکت‌ها نیز می‌توانند اوراق را نگهداری یا به سایر بنگاه‌های دیگر منتقل کنند. همچنین بنگاه‌های تولیدی می‌توانند این اوراق را به‌صورت رقابتی در سامانه‌های معاملاتی بورسی بفروش برسانند. 

اوراق گام در بورس کالا

اوراق گام به عنوان یک سند که ضمانت بانک را حامل می‌شود، می‌تواند به‌جای پول نقد در معاملات استفاده شود. برای خرید در بورس کالا نیز واحدهای تولید کننده می‌توانند به جای پرداخت پول، اوراق‌گام را به فروشنده منتقل کنند و کالای مورد نیاز خود را تهیه کنند.

نکات مهم در خصوص اوراق گام 

  • بانک مرکزی هر سال سقف ضمانت اوراق‌گام را مشخص کرده و به بانک‌ها و موسسات اعتباری ابلاغ می‌کند.
  • گواهی اعتبار مولد سه شاخصه دارد؛ بانک، بنگاه متعهد و متقاضی
  • بانک‌های عامل انتشار اوراق‌گام  موظفند تاریخ سررسید اوراق را مشخص کنند. این سررسید براساس زمان مندرج در فاکتوری که بنگاه متعهد از متقاضی دریافت کرده است قابل تعیین است.
  •  سررسید این اوراق یک ساله است و پرداخت مبلغ در سررسید به عهده بانک است.
  • شرکت‌ها در صورت نکول در ایفای تعهدات، از دریافت مجدد اوراق‌گام محروم خواهند شد.
  • سقف اعتباری هر بنگاه متعهد معادل ۱۲۰ درصد از فروش سال آخر آن بنگاه بر مبنای صورت‌های مالی حسابرسی شده پس از کسر مانده تسهیلات مرتبط با تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه مربوطه و تعهدات ناشی از اوراق گام قبلی منتشر شده نزد شبکه بانکی تعیین می‌شود.

بیشتر بخوانید: صندوق بخشی چیست؟

سوالات متداول

۱- اوراق‌گام چیست؟

اوراق‌گام یک ابزار کارآمد در خصوص تامین مالی برای بنگاه‌های اقتصادی است که قابلیت نقل و انتقال در بازارهای پول و سرمایه را دارد و تولیدکنندگان می‌توانند به‌جای دریافت تسهیلات برای تامین منابع خود از آن استفاده کنند.

۲- معاملات اوراق گام چگونه است؟

اوراق‌گام پس از صدور، در «سامانه گام»، «فرابورس» و «بورس کالا» قابل معامله است.

۳- آیا اوراق‌گام دارای سقف هستند؟

بله. بانک مرکزی هر سال سقف ضمانت اوراق‌گام را مشخص کرده و به بانک‌ها و موسسات اعتباری ابلاغ می‌کند

پیام خزائی کارشناس بازار سرمایه
Subscribe
Notify of
32 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین پر بحث ترین
Inline Feedbacks
View all comments

سلام این اوراق را چطوری میشه خرید و فروش کرد؟ آیا معاملات ثانویه داره؟ سود تعیین شده چند درصد خواهد بود؟

با سلام
این اوراق با نام و بدون کوپن است که ارزش اسمی ‌یک‌میلیون ریال دارد و با سررسیدهاي حداقل یک ماه و حداکثر تا 12 ماه (در پایان هر ماه) می باشد. صدور این اوراق توسط بانک عامل در سامانه گام بانک مرکزی صورت می‌گیرد و پس از گذشت یک ششم زمان صدور تا سررسید، معاملات اوراق به بازار سرمایه منتقل می‌شود. به طور مثال در اوراق ۶ماهه، این اوراق یک ماه در بازار پول خواهد بود و پس از آن بانک مربوطه شرایط حضور این اوراق را در بازار سرمایه فراهم خواهد کرد که این شرایط با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و فرابورس انجام می‌گیرد و پس از آن نماد مربوطه در فرابورس گشایش یافته و معاملات ثانویه آن انجام خواهد شد.

سلام
آیا مثل اوراق اخزا، اوراق گام رو هم میشه از طریق ایزی تریدر خرید؟ اگر میشه خرید، میزان کارمزد و مالیات اوراق گام چقدر هست؟

با سلام
نرخ کارمزد اوراق گام توسط هیئت عامل بانک مرکزي تعیین و ابلاغ میگردد و قابل خرید در ایزی تریدر هست. با جستجوی عبارت گام در این سامانه می‌توانید از آن با سررسیدهای مختلف خریداری کنید.

سلام و عرض ادب میشه راهنمایی کنید من ۱۰۰میلیون پول دارم چجوری میتونم از طریق کارگزاری اوراق بخرم و چقدر سود داره

با سلام.
می‌توانید با جستجو کلمه گام در یکی از سامانه‌های معاملاتی سفارش خود را همانند سهام‌های بازار ثبت نمایید. مبلغ اسمی هر برگه اوراق گام برابر با 1.000.000 ریال و معادل 100 هزار تومان می‌باشد.
در صورتی که این اوراق را تا سررسید نگه دارید مبلغ اسمی به ازای هر سهم خریداری شده به حساب بانکی شما واریز خواهد شد که مابه تفاوت مبلغ اسمی و قیمت خرید سود شما می‌شود. در صورتی هم که قبل از سررسید آن را به فروش برسانید مابه تفاوت قیمت خرید و فروش سود شما می‌شود.

نحوه خرید اتومبیل در ایبیگو چطوری است؟

با سلام.
برای خرید خودرو در بورس کالا باید سجامی باشید و در ابتدا در سامانه ایبیگو ثبت نام نمایید. بعد از ثبت نام، فرم حساب وکالتی یکی از بانکهای موجود را دانلود کنید و برای افتتاح این حساب به بانک مراجعه نمایید. بعد از افتتاح حساب وکالتی مجدد وارد سامانه ایبیگو شوید و از قسمت اعلام شماره حساب وکالتی و در اختیار، حساب خود را معرفی کنید. تایید درخواست کد بورس کالا یا تایید حساب وکالتی، 3 روزکاری بعد از ثبت درخواست زمان‌ می‌برد.
بعد از اتمام مراحل ثبت نام و دریافت کد بورس کالا، باید یک روز قبل از ثبت سفارش، به اندازه ی درصدی از قیمت پایه اعلام شده حساب وکالتی شارژ شود و سفارش خود را ثبت نمایید.
جهت کسب اطلاعات بیش‌تر می‌توانید مقاله خرید خودرو از بورس کالا را مطالعه نمایید.

سلام
با این اوراق میشه از بورس کالا خودرو خرید

با سلام.
خیر جهت خرید خودرو باید از طریق سامانه ایبیگو ابتدا ثبت نام کنید و اقدام به ایجاد حساب وکالتی نمایید سپس با شارژ حساب وکالتی سفارش خودرو مورد نظر خود را ثبت کنید. جهت کسب اطلاعات بیش‌تر می‌توانید مقاله خرید خودرو از بورس کالا را مطالعه نمایید.

سلام در زمان انتقال سود اوراق چی میشود؟ مثلام اوراق 6 ماهه صادر شده و ذینفع پس از گذشت 1 ماه اوراق رو به شخص دیگری انتقال می دهد . سود این یک ماه آیا توسط ذینفع دومی در زمان انتقال به ذینفع اولی پرداخت می شود؟

با سلام.
در صورتی که قبل از سررسید این اوراق را به فروش برسانید مابه تفاوت قیمت خرید و فروش سود شما می‌شود و شخصی که اوراق را خریداری کرده اند در روز سررسید مبلغ اسمی به ازای هر سهم را دریافت می‌کنند که مابه تفاوت قیمت خرید و مبلغ اسمی سود خریدار می‌شود.

سلام
آیا مانند اوراق اخزا مبلغ اسمی اوراق پس از سررسید به حسابمون واریز میشه ؟ یا باید به بانک مراجعه کنیم ؟

با سلام.
در صورتی که این اوراق را تا سررسید نگه دارید مبلغ اسمی به ازای هر سهم خریداری شده به حساب بانکی شما در سجام واریز خواهد شد.

با سلام، اگر به عنوان یک خریدار حقیقی، از بازار بورس اوراق گام را خریداری نمایم و تا زمان سررسید نگهداری نمایم آیا با مراجعه به بانک مربوطه می توانم پول آن را دریافت کنم؟ قیمت هر اوراق در زمان سررسید چگونه محاسبه می شود؟ با سپاس

با سلام.
نیازی به مراجعه به بانک نیست. این اوراق دارای تاریخ سررسید هستند و می توانید این اوراق را تا زمان سررسید نگهداری کنید تا پس از اتمام تاریخ سررسید مبلغ اسمی به ازای هر سهم به حساب بانکی شما واریز شود و یا قبل از سررسید آن را به فروش برسانید.
مبلغ اسمی هر برگه اوراق گام معادل 100 هزار تومان می‌باشد که در زمان سررسید به شماره حساب سجامی شما واریز می‌شود.

چگونه می توان ارزش اوراق گام با بازده را در روز خرید تشخیص داد؟

باسلام
قسمت تابلوی معاملات نماد مدنظر در سامانه های آنلاین و اطلاعات اوراق گام در سایت فناوری بورس می توانید بررسی کنید.

سلام وقتی من برای اوراق گام خرید می زنم با این پیام مواجه می شوم (تعداد سهام باید ضریبی از واحد تعریف شده باشد) منظور از واحد تعریف شده چیست؟

باسلام
سفارش شما باید مطابق آستانه حجمی و ضریب مشخص شده آن باشد. جهت بررسی دقیق‌تر، از طریق راه‌های ارتباطی زیر با کارشناسان در ارتباط باشید:
شماره تماس ۰۲۱۸۷۰۰ (همه روزه و ۲۴ ساعت شبانه‌روز)
email: 8700@emofid.com (همه روزه از ساعت ۷:۳۰ الی ۰۰:۳۰)
چت آنلاین کارگزاری مفید در سامانه‌های معاملاتی (همه روزه از ساعت ۷:۳۰ الی ۰۰:۳۰)