تورم و مدیریت دارایی۲

این گفت‌وگو ادامه‌ی بخش اول گفت‌وگوی تورم و مدیریت دارایی است که در آن، مواردی همچون عوامل به‌وجود آورنده تورم، نحوه مدیریت نقدینگی در زمان تورم و همچنین روند تورم و سرمایه‌گذاری در بازارها در دهه‌های اخیر مورد بررسی قرار گرفته بود. شما می‌توانید ویدیو این گفت‌و‌گو را مشاهده نمایید یا متن زیر، که گزارشی از مهم‌ترین بخش‌های این گفت‌وگو است را مطالعه کنید.

بررسی بازدهی کلاس مختلف دارایی‌ها در دهه‌های گذشته

یکی از عوامل اصلی تورم در اقتصاد ایران رشد نقدینگی‌ است که این رشد نقدینگی را در دوره‌های مختلف گذشته شاهد بوده‌ایم. در دهه ۷۰ بازدهی بازارهای مسکن، سپرده‌های بانکی، شاخص کل و بورس، دلار تقریبا به یکدیگر نزدیک بوده و شاهد روندی نسبتا متعادل بوده‌ایم. در این دهه به دلیل ثبات در رشد اقتصادی که پس از جنگ تحمیلی به‌وجود آمد، رشد نقدینگی بالایی را شاهد نبودیم.

در دهه ۸۰ که از آن به عنوان دهه ثبات ارزی یاد می‌شود، رشد نقدینگی کماکان وجود داشت، اما به خاطر اینکه در آن دوره با وفور درآمد‌های ارزی مواجه شدیم تورم در بخش‌های غیر قابل مبادله اقتصاد مانند خدمات به‌وجود آمد. در این دوره به علت عدم رشد دلار، بخش مسکن توانست بازدهی به نسبت خوبی را داشته باشد و همچنین در این دهه وضعیت بازار سرمایه نیز مناسب بود.

البته لازم به ذکر است که از سال ۸۴ که حباب به‌وجود آمده در بازار تخلیه شده بود، بازار سرمایه شرایط خوبی را تجربه نکرد ولی دو سال بعد که شرکت‌های اصل ۴۴ به بازار سرمایه وارد شدند، بازار سرمایه با گستردگی و افزایش حجم ارزش معاملات مواجه گردید، به‌گونه‌ای که بازدهی بازار سرمایه  در آخر این دهه از بازدهی تمامی بازارهای مالی بیشتر بود. همچنین نرخ سود سپرده‌گذاری‌های بانکی در این دوره به نحوی بود که در انتهای دهه افراد سرمایه‌گذار در سپرده‌های بانکی از نرخ تورم سبقت گرفته بودند.

بیشترین بازدهی در دهه ۹۰ در میان بازارهای مالی مربوط به بازار سرمایه است. در این دهه اولین شوکی که به بازار سرمایه وارد شد و منجر به رشد سریع این بازار شد در سال‌های ۹۰ تا ۹۲ بود که بازار رشد خوبی داشت اما پس از آن با رشد چندانی مواجه نشد و با نوسان همراه بود. همچنین از سال‌۹۶ به بعد شوک بعدی که منجر به صعود روند بازار سرمایه به صورت شارپ بود به بازار وارد شد. در  این دوره‌ رشد نرخ تورم بالا بوده و افرادی که در سایر  بازارهای مالی مانند ارز و مسکن سرمایه‌گذاری کرده بودند، از ابتدای سال ۹۶ شاهد رشد یک‌باره هرکدام از بازارها بودند در صورتی‌که سرمایه‌گذاران در سپرده‌های بانکی در این سال‌ها از نرخ تورم عقب ماندند و نتوانستند بازدهی مناسبی را در این شرایط تورمی نسبت به سایر بازارهای مالی کسب کنند.

استراتژی‌ سرمایه گذاری مناسب در دوران تورم

زمان یک اصل مهم در فرآیند سرمایه‌گذاری است، به این معنی که ابتدا باید هدف و دید سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذار مشخص شود و بر اساس آن اقدام به تصمیم‌گیری کرد. همچنین میزان دارایی یک سرمایه‌گذار نیز عامل مهمی برای مشخص کردن استراتژی سرمایه‌گذاری است به گونه‌ای که بسته به میزان دارایی اشخاص، کارشناسان و مشاوران سرمایه‌گذاری می‌توانند گزینه‌های مناسب وی را به او پیشنهاد کنند. معمولا سرمایه‌گذاری زیر یک سال را کوتاه مدت، بین ۱ تا ۳ سال را میان مدت و بالاتر از ۳ سال را بلند مدت می‌گویند.

یکی از عواملی که در تعیین استراتژی سرمایه‌گذاری موثر است، توجه به نرخ ارز و رشد اقتصادی در بازه زمانی مورد نظر است. بر اساس دید سرمایه‌گذاری باید در نظر داشت که در آن بازه زمانی، روند تغییرات نرخ ارز چگونه است و آیا رشد اقتصادی در آن بازه در حال صعود است؟ نرخ بهره به چه صورتی تعیین شده است؟ توجه به تمامی این موارد می‌تواند در مشخص کردن استراتژی سرمایه‌گذاری موثر باشد. به‌عنوان مثال در سال‌های ۹۳ تا ۹۶ نرخ بهره تقریبا بالاتر از تورم بوده و در آن زمان بسیاری از فعالیت‌ها به حالت فریز در آمده بودند و افراد تمایل بیشتری داشتند که سپرده‌گذاری کنند تا اینکه قصد انجام فعالیت تولیدی و اقتصادی را داشته باشند.

سیاست‌گذار برای رفع این مشکلات باید نرخ بهره را به‌گونه‌ای تعیین کند که نسبت به تورم افزایش یا کاهش قابل توجهی نداشته باشد و به عبارتی نه خیلی بالا باشد و نه خیلی پایین تر از تورم باشد. در صورتی که این اقدامات صورت نگیرد، قابلیت ذخیره‌سازی پول از بین می‌رود و صرفا از پول به عنوان یک ابزار معاملاتی استفاده می‌شود. از موارد مطرح شده می‌توان این نتیجه را گرفت که سرمایه‌گذاران باید با بررسی تمامی فاکتورهای مورد نیاز سرمایه‌گذاری، استراتژی خود را مشخص کنند. اما تجربه نشان داده است که ورود به بازار سرمایه با دید بلند مدت همیشه برای سرمایه‌گذاران سود آور بوده است.

پیشنهاد سرمایه‌گذاری در دوران تورمی

در شرایط تورمی پیشنهاد اکثر کارشناسان بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری است. با بررسی عملکرد این صندوق‌ها می‌توان مشاهده کرد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری بعضا بازدهی حتی بالاتر از شاخصی را داشته‌اند که از سایر بازارهای مالی بیشتر بازدهی داشته است. پس می‌توان این نتیجه را گرفت که سپردن سرمایه به تیمی حرفه‌ای که بتواند در شرایط تورمی سرمایه‌ شما را مدیریت کند و با تشخیص فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری به جای شما این اقدام را انجام دهد، می‌تواند گزینه مناسبی باشد.