انواع حساب بانکی و تفاوت آن‌ها

حساب بانکی بخش مهمی از سیستم مالی محسوب می‌شود و هرکدام از انواع حساب‌های بانکی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا نیازهای متنوع مالی افراد را پوشش دهند. بانک‌ها نیز برای تأمین منابع مورد نیاز برای اعطای وام و تسهیلات، به سپرده‌های مردم اتکا دارند. انواع سپرده بانکی شامل حساب‌های جاری برای تراکنش‌های روزمره، سپرده‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت و … است. این حساب‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: حساب‌های بدون سود و حساب‌هایی که در ازای سپرده‌گذاری، سود پرداخت می‌کنند. در ادامه به بررسی انواع حساب بانکی و تفاوت‌های هر یک پرداخته می‌شود تا افراد بتوانند انتخاب بهتری برای مدیریت منابع مالی خود داشته باشند.

انواع حساب بانکی

در ایران، حساب‌های بانکی به دسته‌های متنوعی تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فردی هستند. در ادامه، به معرفی و تشریح انواع حساب‌های بانکی موجود در ایران خواهیم پرداخت.

۱- سپرده بانکی قرض الحسنه

سپرده بانکی قرض الحسنه یکی از انواع حساب بانکی است که بر اساس اصول بانکداری اسلامی طراحی شده‌اند و هیچ‌گونه بهره‌ای به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. این نوع حساب‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• سپرده بانکی قرض‌الحسنه جاری: حساب جاری یکی از انواع سپرده بانکی پرطرفدار برای انجام تراکنش‌های روزمره به شمار می‌رود و به افراد اجازه می‌دهد تا با استفاده از چک، کارت بانکی یا انتقال الکترونیکی، به‌صورت نامحدود به موجودی خود دسترسی داشته باشند. این حساب برای پرداخت قبوض، دریافت حقوق و انجام معاملات روزمره بسیار مناسب است. یکی از ویژگی‌های برجسته این حساب، صدور دسته‌چک برای افراد واجد شرایط است. همچنین، سودی به موجودی این نوع حساب تعلق نمی‌گیرد و بیشتر برای کسب‌وکارها و افرادی که نیاز به تراکنش‌های مکرر دارند، طراحی شده است.

• سپرده بانکی قرض‌الحسنه پس‌انداز: این نوع از انواع حساب بانکی با هدف امور خیریه و نیکوکاری ایجاد شده است. بانک‌ها از این نوع سپرده‌های بانکی برای اعطای وام‌های قرض‌الحسنه استفاده می‌کنند. در عوض، افراد انتظاری برای دریافت سود ندارند و معمولاً از خدمات رایگان بانک‌ها بهره‌مند می‌شوند.

۲- سپرده سرمایه گذاری بلند مدت

حساب‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت برای افرادی مناسب هستند که می‌خواهند وجوه خود را برای بیش از یک سال نگه‌دارند و از سود مطمئن و ثابت بهره‌مند شوند. بانک‌ها اصل و سود این سپرده‌ها را تضمین می‌کنند و سود به‌طور ماهانه به حساب سپرده‌گذار واریز می‌شود. در صورتی که افراد نیاز به برداشت زودهنگام داشته باشد، مبلغی به‌عنوان جریمه (نرخ شکست)، از مبلغ سپرده کسر می‌گردد. 

۳- سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت

حساب‌های سپرده‌گذاری کوتاه‌مدت به مشتریان اجازه می‌دهند که علاوه بر دریافت سود، به‌راحتی به وجوه خود دسترسی داشته باشند. اگرچه نرخ سود این حساب‌ها پایین‌تر از سپرده‌های بلندمدت است، اما انعطاف‌پذیری در برداشت پول، این نوع حساب‌ را برای افرادی که می‌خواهند مبالغی را سریعا از حساب خود بردارند، مناسب می‌کند.

۴- حساب مشترک

حساب مشترک یکی از انواع حساب بانکی است که امکان دسترسی به وجوه برای تمام صاحبان حساب را فراهم می‌کند. حساب‌های مشترک برای خانواده‌ها یا کسب‌وکارها مفید هستند که چند نفر نیاز به دسترسی به وجوه دارند. هر یک از طرفین می‌توانند به حساب دسترسی داشته باشند. برای این نوع حساب در برخی موارد، امضاهای مشترک برای انجام تراکنش‌ها لازم است.

۵- حساب وکالتی

حساب وکالتی یکی از انواع حساب بانکی است که برای تسهیل تراکنش‌های مالی در بورس کالا طراحی شده است. با افتتاح این حساب، فرد به بورس کالا وکالت می‌دهد تا مبلغ مورد نیاز را مسدود و پس از انجام معامله، وجه مسدود شده را به حساب اتاق پایاپای بورس منتقل کند. در صورت عدم انجام معامله، وجه مسدود شده در همان روز آزاد می‌شود.

این حساب تنها از نوع سپرده کوتاه‌مدت یا پس‌انداز قابل افتتاح است. برای این منظور، مشتری باید با ارائه معرفی‌نامه‌ای از بورس کالا به بانک مراجعه کند.

۶- حساب ارزی

حساب‌های ارزی به‌عنوان یکی از انواع حساب بانکی، برای افرادی که قصد دارند با ارزهای خارجی کار کنند، طراحی شده‌اند. این حساب‌ها شامل انواع مختلفی از جمله قرض‌الحسنه پس‌انداز ارزی، قرض‌الحسنه جاری ارزی و حساب سرمایه‌گذاری مدت‌دار ارزی هستند. حساب‌های ارزی مدت‌دار معمولاً به سپرده‌گذاران سود پرداخت می‌کنند.

این حساب‌ها به مشتریان این امکان را می‌دهند تا ضمن نگهداری وجوه خود در قالب ارزهای مختلف، از مزایای مربوط به نوسانات ارزی بهره‌مند شوند. همچنین، افراد می‌توانند با استفاده از این حساب‌ها، به راحتی به بازارهای بین‌المللی دسترسی پیدا کنند و معاملات خود را به‌راحتی انجام دهند.

تفاوت شماره حساب با شماره شبا

شماره حساب و شماره شبا که مخفف «شماره حساب بانکی ایرانيان» است، هر دو از مهم‌ترین اجزای انواع حساب بانکی هستند و برای شناسایی حساب‌ها استفاده می‌شوند. شماره حساب یک شناسه داخلی است که توسط هر بانک برای شناسایی حساب‌ها در تراکنش‌های داخلی استفاده می‌شود. در مقابل، شماره شبا بر پایه یک کد استاندارد بین‌المللی (IBAN) ایجاد شده است که شامل کد کشور، ارقام کنترلی، کد بانک و شماره حساب بوده و برای انتقال وجه در سطح بین‌المللی و بین بانک‌های مختلف استفاده می‌شود.

کدام حساب بانکی مناسب من است؟

انتخاب یک حساب بانکی مناسب از میان انواع حساب بانکی می‌تواند تأثیر زیادی بر مدیریت مالی افراد داشته باشد. ابتدا، آنها باید نیازهای مالی خود را شناسایی کنند. آیا به حسابی برای تراکنش‌های روزمره نیاز دارند یا به دنبال گزینه‌ای برای جمع‌آوری سرمایه و کسب سود هستند؟ برای مثال، حساب جاری، یکی از انواع حساب‌های بانکی، برای تراکنش‌های روزمره بسیار مناسب است. از سوی دیگر، حساب‌های پس‌انداز و انواع سپرده بانکی می‌توانند گزینه‌های خوبی برای دریافت سود باشند.

انواع حساب‌های سپرده بلندمدت معمولاً نرخ سود بالاتری ارائه می‌دهند، اما ممکن است محدودیت‌هایی در برداشت پول داشته باشند. همچنین، مقایسه نرخ‌های سود و خدمات بانکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با در نظر گرفتن این نکات، افراد می‌توانند بهترین انواع حساب بانکی را برای نیازهای مالی خود انتخاب کنند.

همچنین افراد می‌توانند به جای نگهداری پول در حساب‌های بانکی، از طرح حامی کارگزاری مفید بهره‌مند شوند. در این طرح، موجودی پس‌انداز یا همان قدرت خرید کاربران در مفید اپ به صورت خودکار در صندوق درآمد ثابت حامی سرمایه‌گذاری شده و به آن سود روزشمار تعلق می‌گیرد. با این روش، نیازی به راکد ماندن پول در بانک نیست؛ کاربران همزمان با حفظ نقدینگی و امکان دسترسی آنی به وجوه خود، سود روزشمار دریافت می‌کنند. سود این سرمایه‌گذاری در پایان هر ماه محاسبه و به قدرت خرید یا همان موجودی پس‌انداز کاربران در مفید اپ افزوده می‌شود.

انواع کارت‌های بانکی

در دنیای امروز، کارت‌های بانکی ابزارهای ضروری برای انجام تراکنش‌های مالی هستند. این کارت‌ها به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند.

• کارت اعتباری (Credit Card): این کارت‌ها به دارنده این امکان را می‌دهند که تا حد اعتبار مشخصی خرید کند و سپس مبلغ آن را در آینده تسویه کند. به عبارتی، این کارت‌ها شبیه به وام‌های کوتاه‌مدت هستند و معمولاً نیازمند مدارک مالی برای صدور هستند.
• کارت بدهی (Debit Card): دبیت کارت به حساب بانکی وصل است و مشتری تنها به اندازه موجودی خود می‌تواند از آن استفاده کند. با این کارت، پرداخت‌ها بلافاصله از حساب کسر می‌شود. کارت‌های بدهی برای تراکنش‌های روزمره مانند خرید از فروشگاه‌ها، پرداخت قبوض و برداشت وجه از خودپردازها استفاده می‌شوند.
• کارت پیش‌پرداخت (Prepaid Card): این کارت‌ها به حساب بانکی متصل نیستند و دارنده تنها می‌تواند به اندازه مبلغی که روی کارت شارژ شده از آن استفاده کند. این کارت‌ها معمولاً برای خریدهای خاص یا به عنوان کارت هدیه استفاده می‌شوند.
• کارت هدیه (Gift Card): این کارت‌ها نوعی از کارت‌های پیش‌پرداختی هستند و معمولاً برای ارائه به دیگران به عنوان هدیه مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها قابلیت جابجایی و انتقال پول ندارند و تنها برای خرید در فروشگاه‌های خاص قابل استفاده‌اند.
• کارت هوشمند (Smart Card): کارت‌های هوشمند نسل جدید کارت‌های بانکی هستند که شامل یک تراشه برای ذخیره اطلاعات می‌شوند. این کارت‌ها امنیت بالاتری نسبت به کارت‌های مغناطیسی قدیمی دارند و قابلیت‌های بیشتری ارائه می‌دهند.

در نهایت، با توجه به نیازهای مالی و سبک زندگی خود، انتخاب کارت بانکی مناسب می‌تواند به مدیریت بهتر هزینه‌ها و انجام راحت‌تر تراکنش‌ها کمک کند.

مفید کارت

مفید کارت، یک کارت بانکی متصل به حساب افراد نزد کارگزاری مفید است. به این ترتیب، کاربران می‌توانند مانده قابل برداشت خود را در سامانه‌های معاملاتی کارگزاری مفید و مفید اپ به‌صورت آنی به مفید کارت منتقل کرده و مانند سایر کارت‌های بانکی از آن استفاده کنند.

با این کارت، امکان برداشت وجه از خودپردازها، خرید از فروشگاه‌ها و انجام تراکنش‌های آنلاین به‌راحتی فراهم می‌شود. سقف انتقال وجه روزانه بر اساس قوانین شبکه بانکی تعیین می‌شود. برای دریافت مفید کارت، کاربران می‌توانند از طریق مفید اپ درخواست خود را ثبت کنند. پس از تأیید، کارت به آدرس ثبت‌شده ارسال خواهد شد.

در مجموع، انواع حساب بانکی طراحی شده‌اند تا نیازهای مختلف مالی افراد را برآورده کنند. از حساب‌های قرض‌الحسنه که به امور خیریه اختصاص یافته‌اند تا سپرده‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت که برای جمع‌آوری سرمایه و کسب سود مناسب‌اند. همچنین، حساب‌های مشترک و وکالتی به افراد امکان دسترسی به وجوه را می‌دهند و حساب‌های ارزی نیز برای کار با ارزهای خارجی طراحی شده‌اند. آگاهی از ویژگی‌ها و تفاوت‌های این حساب‌ها به افراد کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای مدیریت منابع مالی خود داشته باشند.

سوالات متداول