اشتباهات رایج در معاملات اختیار معامله

قراردادهای اختیار معامله یکی از ابزارهای نوین و پرکاربرد در بازارهای مالی هستند. سرمایه‌گذاران با استفاده از این ابزار توانایی کسب سودهای بالا و همچنین مدیریت ریسک را دارند. با این حال، ماهیت پیچیده و ریسک‌های بالقوه آن، نیاز به دانش و تجربه کافی برای موفقیت در این معاملات را ضروری می‌سازد.

نوسانات شدید قیمتی و مکانیزم اهرم مالی موجود در این بازار، می‌تواند سرمایه افراد را متوجه زیان کرده یا حتی منجر به از بین رفتن کل سرمایه آن‌ها شود. برای فعالیت در بازار اختیار معامله، کسب دانش تخصصی و به‌کارگیری استراتژی‌های مناسب برای مدیریت این ریسک‌ها ضروری است.

در ادامه، به بررسی اشتباهات رایج در معاملات اختیار معامله و ارائه نکات کاربردی برای اجتناب از این اشتباهات می‌پردازیم. با رعایت این نکات، سرمایه گذاران می توانند ریسک‌های معاملات خود را کاهش داده و بازدهی مطلوب تری را کسب کنند.

اختیار معامله چیست؟

در قرارداد اختیار معامله، خریدار با پرداخت مبلغی به عنوان پریمیوم (حق الزحمه) به فروشنده، حق اعمال قرارداد را به دست می‌آورد. به این ترتیب، خریدار می‌تواند در زمان سررسید، دارایی پایه را با قیمت از پیش تعیین شده (قیمت اعمال) معامله کند و فروشنده ملزم به اجرای تعهدات خود در قبال خریدار است. اگر اعمال قرارداد برای خریدار سودآور نباشد، او می‌تواند از اعمال آن صرف‌نظر کند.

انواع قرارداد اختیار معامله

۱- اختیار خرید (Call Option): در این نوع قرارداد، خریدار حق دارد در زمان سررسید، دارایی پایه را با قیمت از پیش تعیین شده خریداری کند.

۲- اختیار فروش (Put Option): در این نوع قرارداد، خریدار حق دارد در زمان سررسید، دارایی پایه را به قیمت از پیش تعیین شده به فروش برساند.

لازم به ذکر است که در این معاملات، ریسک خریدار اختیار خرید یا اختیار فروش محدود به پریمیوم پرداختی است. اما فروشنده قرارداد اختیار خرید در معرض ریسک نامحدود قرار دارد.

ریسک‌های اختیار معامله

۱-پیچیدگی و تنوع استراتژی‌ها: آشنایی با اوراق اختیار معامله و استراتژی‌های مختلف در این بازار بسیار مهم است. نداشتن استراتژی معاملاتی مناسب برای معامله اختیارات یکی از اشتباهات رایج در این حوزه است. قبل از باز کردن موقعیت اختیار معامله، باید نسبت به چشم‌انداز و روند دارایی پایه آگاهی وجود داشته باشد. کسب سود در بازار اوراق اختیار معامله نیازمند دانش تخصصی و تجربه است.  

با استفاده از تحلیل بنیادی و تکنیکال میتوان به بررسی روند دارایی پرداخت. سپس قرارداد اختیار با قیمت اعمال و سررسید مناسب را انتخاب کرد. عدم دانش کافی در این زمینه می‌تواند خطر ضررهای سنگین را به همراه داشته باشد.

۲- نوسانات بازار: هرگونه نوسان قیمتی در دارایی پایه، تاثیر چشمگیری بر ارزش اوراق اختیار معامله خواهد داشت. چرا که ارزش اوراق اختیار معامله به طور مستقیم به قیمت دارایی پایه آن بستگی دارد. این نوسانات شدید می‌توانند منجر به ضررهای قابل توجهی برای معامله‌گران شوند.

۳- بررسی مداوم موقعیت معامله اتخاذ شده: پس از اخذ موقعیت در قراردادهای اختیار معامله، با توجه به ریسک بالا و نبود دامنه نوسان، باید به صورت روزانه بازده و ریسک معامله را بررسی کرده و در صورت نیاز، تصمیم مناسب اتخاذ شود. بهتر است در زمان هایی که امکان زیر نظر گرفتن موقعیت اخذ‌شده برای سرمایه گذار وجود ندارد، از اخذ موقعیت معاملاتی خودداری شود.

۴- ریسک از دست دادن سرمایه: با توجه به ریسک بالای معاملات اختیار معامله و امکان از دست دادن کامل سرمایه، بهتر است درصد مشخصی از سرمایه متناسب با سطح ریسک پذیری و استراتژی سرمایه گذار به این اوراق اختصاص یابد. مبلغ سرمایه تخصیص یافته نباید به حدی باشد که در صورت از دست رفتن، مشکلی برای سرمایه گذار ایجاد کند.

۵- سررسید: اوراق اختیار معامله دارای سررسید زمانی مشخصی هستند و پس از آن قابل معامله نخواهند بود و ارزش خود را از دست می‌دهند.

نحوه معامله قراردا‌د اختیار معامله در مفید آنلاین

برای انجام معاملات اختیار در سامانه معاملاتی مفید آنلاین، ابتدا باید نماد مورد نظر خود را در قسمت ارسال سفارش جستجو و انتخاب کنید. پس از انتخاب نماد، در قسمت جزئیات قرارداد، اطلاعاتی مانند اندازه قرارداد، تاریخ سررسید، وجه تضمین و قیمت اعمال نمایش داده خواهد شد. سپس با توجه به مظنه‌های اصلی سفارشات، می‌توانید با وارد کردن تعداد و قیمت دلخواه در قسمت خرید و فروش، قراردادهای اختیار را معامله کنید.

وضعیت سفارش ثبت شده از قسمت «سفارشات باز» قابل مشاهده است و تا زمان انجام سفارش، می‌توانید آن را حذف یا ویرایش کنید. همچنین برای اطلاع از تعداد موقعیت‌های باز، می‌توانید به بخش وضعیت سفارشات مراجعه و روی قسمت «موقعیت‌های باز» کلیک کنید. در ادامه به بررسی برخی از رایج ترین خطاها در ثبت سفارش برای معاملات اختیار می‌پردازیم.

 رایج ترین خطاها در ثبت سفارش برای معاملات اختیار

۱- عدم توجه به اندازه قرارداد اختیار معامله
هر قرارداد اختیار معامله، تعداد مشخصی از دارایی پایه را شامل می‌شود. برای اطلاع از اندازه هر قرارداد، می‌توان در سامانه‌های معاملاتی مانند TSETMC این اطلاعات را مشاهده کرد. به عنوان مثال، اگر شما سفارش خرید یک قرارداد اختیار خرید با قیمت ۳۰۰۰ ریال ثبت کنید، به دلیل اینکه هر قرارداد شامل ۱۰۰۰ واحد از دارایی پایه است، ۳,۰۰۰,۳۰۶ ریال از قدرت خرید شما کسر می‌شود.

۲- عدم توجه به سررسید قراردادهای اختیار معامله
با توجه به تاریخ سررسید قراردادهای اختیار معامله، سرمایه‌گذارانی که قصد اعمال قراردادهای اختیار خود را دارند، باید با توجه به نحوه تسویه نقدی یا فیزیکی قراردادهای اختیار معامله خود، نسبت به تعیین وضعیت قراردادهای خود اقدام کنند.
تسویه نقدی: تسویه نقدی یک روز پیش از سررسید انجام می‌شود. برای ثبت درخواست تسویه نقدی، باید حداکثر تا ساعت ۱۵ روز پیش از سررسید، درخواست خود را از طریق سامانه معاملاتی ثبت کنید. در این نوع تسویه، دارایی به صورت فیزیکی به پرتفوی اضافه نمی‌شود، تنها “مابه‌التفاوت قیمت پایانی دارایی پایه در روز سررسید نقدی و قیمت اعمال با توجه به تعداد قرارداد” به قدرت خرید سامانه معاملاتی خریدار اختیار خرید افزوده می‌شود.
تسویه فیزیکی: این نوع تسویه در روز اعمال انجام می‌شود. دارایی پایه با توجه به نوع اختیار خرید یا فروش منتقل می‌شود. برای انجام تسویه فیزیکی، خریدار اختیار خرید باید وجه مورد نیاز برای خرید دارایی پایه با قیمت اعمال قرارداد را در قدرت خرید خود داشته باشد.

برای اطلاع بیشتر از نحوه تسویه می‌توانید به مقاله «اختیار معامله سهام» مراجعه کنید.

با درک و رعایت این نکات، سرمایه گذاران می توانند ریسک معاملات خود را به حداقل رسانده و بازدهی بهتری کسب کنند. همچنین داشتن استراتژی مشخص، مدیریت ریسک موثر و داشتن درک درست از مکانیزم عملکرد اختیار معامله می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا در این بازار پرریسک، معاملات موفق تری انجام دهند. در مجموع، معاملات اختیار نیازمند دقت و تحلیل بیشتری هستند و سرمایه گذاران باید پیش از ورود به این بازار، آموزش کافی ببینند.

سوالات متداول