شکاف های قیمتی در تحلیل تکنیکال

شکاف های قیمتی یا همان گپ‌ها یا به تعبیر ژاپنی‌ها پنجره، یکی از مهم‌ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. منظور از شکاف های قیمتی این است که در آن ناحیه قیمتی معامله‌ای توسط معامله‌گران صورت نگرفته و باعث ایجاد یک ناحیه‌ی توخالی در نمودارها شده که هر یک از این GAP ZONE‌ها یا به‌اصطلاح محدوده‌ای که معامله‌ای در آن صورت نگرفته، می‌تواند معرف یک ‌روند در آن ناحیه باشد. شکاف‌ها به‌طورکلی به‌صورت صعودی و نزولی معرفی می‌شوند.

مطالبی که در ادامه می‌خوانید:

• شکاف قیمتی و نقاط حمایت و مقاومت
• آیا دو طرف شكاف نقطه حمایت و مقاومت است؟
• انواع شکاف های قیمتی (GAPs)
• سوالات متداول

شکاف قیمتی و نقاط حمایت و مقاومت

همان‌طور که اشاره شد، گپ در اصطلاح به شکاف قیمت در بین دو بازه زمانی (دو کندل) در نمودار گفته می‌شود. در فاصله گپ عموما معامله‌ای انجام نشده و عرضه و تقاضا در نقطه انتهای گپ برای ارائه قیمت جدید به توازن رسیده است. 

شکاف‌ها مناطقی مهمی از روند را نشان می‌دهند که با آن‌ها می‌توانیم در حقیقت نقطه ورود و خروج را بهتر تشخیص دهیم و در واقع نقاط حمایتی و مقاومتی هستند. 

همان‌طور که می‌دانید وقتی در بازار اخبار مهمی روی می‌دهد، شاهد برگشت‌هایی سریع هستیم یا هنگامی‌که گزارش‌های افزایش سرمایه و اخبار خاص یک شرکت به‌صورت واقعیت یا شایعه شنیده می‌شود، شاهد شکاف های قیمتی خواهیم بود که با فشار عرضه یا تقاضا ایجاد می‌شوند.

اغلب شکاف های قیمت نشات‌ گرفته از برخی رویدادها هستند. برای مثال اخبار و گزارش‌ها اقتصادی که در حد فاصل زمان بسته شدن یک بازار و آغاز بازار بعدی منتشر می‌شوند.

احتیاجی نیست که این اخبار و گزارش‌ها مستقیما با بازار مورد نظر مرتبط باشند، بلکه بازار ممکن است از اخبار دیگر شرکت‌ها، گروه‌های صنعتی و حوادث جهانی متاثر شود. در شرایطی که هیچ‌گونه خبر یا گزارشی منتشر نشود، بازار در قیمت پایانی دوره قبلی خود یا در نزدیکی آن باز می‌شود، اما اگر اخبار قابل‌توجه یا تقاضای زیاد معامله‌گران وجود داشته باشد، دستورهای معاملاتی افزایش می‌یابد و در نتیجه شکاف هایی رو به بالا یا پایین تشکیل می‌شود که در این مواقع حتی اگر شکاف بسیار کوچک هم باشد باز معتبر است.

لازم است بدانید شکاف های قیمتی بیشتر در نمودارهای روزانه و تایم‌های پایین‌تر قابل‌ مشاهده هستند. در شکل زیر نمودار معرف یک GAP FILLED است. (پر شدن شکاف)

قسمت سبز رنگ شکاف قیمتی است که پر شده است

آیا دو طرف شكاف نقطه حمایت و مقاومت است؟

همان‌طور كه می‌دانید، سهمی وقتی وارد یك شكاف قیمتی می‌شود، می‌تواند آن را پر كند. بنابراین اولین نكته این است كه ورود به گپ سخت بوده و به‌عنوان مقاومت است و از طرفی نقطه آخر گپ به‌عنوان مقاومت بعدی است. چون بیرون آمدن از گپ نیز سخت است. با این تفاسیر هر سهمی وارد گپ بشود، بالا و پایین گپ به‌عنوان حمایت و مقاومت سهم لحاظ می‌شود.

بیشتر بخوانید: بررسی نمودار بنیادی در بورس ویو

انواع شکاف های قیمتی (GAPs)

ژاپنی‌ها به‌طورکلی شکاف ها را به دو صورت تقسیم‌بندی کردند:

• صعودی (Rising/Bullish)
• نزولی (Falling/Bearish)

تحلیل‌گران غربی نیز شکاف ها را به چند صورت تقسیم‌بندی کرده‌اند:

• متداول یا معاملاتی
• شکست
• تداوم
• خستگی

در ادامه به بررسی شکاف های قیمتی بر اساس تقسیم‌بندی تحلیل‌گران غربی می‌پردازیم.

۱- شکاف معاملاتی (Trading & Pattern GAP)

معمولا بی‌تأثیر است و بدون ایجاد رویداد مهمی در بازار اتفاق می‌افتد. به‌دلیل متداول بودن این الگو از لحاظ علم تکنیکال چندان حائز اهمیت نیست و معمولا در فاصله‌ی اندکی پر می‌شود؛ ولی باز هم نباید این نوع شکاف را بی‌اهمیت تلقی کرد. زیرا برای نوسان‌گیران کاربرد مناسبی دارد. در تصویر زیر Area Gap قابل‌مشاهده است.

سهم واتی روی پلتفرم ایزی تریدر مفید- شکاف معاملاتی

۲- شكاف شکست (Breakaway Gap)

شکاف شکست از لحاظ تکنیکال بسیار مهم و دلیل آن نشان دهنده آغاز یک حرکت قدرتمند است. بدین‌صورت که با شکست ناحیه‌ی مقاومتی یا حمایتی خود روند قدرتمندی را در جهت روند جدید آغاز می‌کند. 

مهم‌ترین مشخصه آن ناحیه‌ی Side ways یا همان ناحیه متراکم است و نحوه‌ی تشخیص این است که معامله‌گران در محدوده‌ای پیش از شکاف اقدام به خرید و فروش بزنند. 

نحوه‌ی تشخیص خروج از ناحیه همراه با حجم و تعداد معامله‌گران بالا خواهد بود. یکی از قوی‌ترین سیگنال‌ها در این شکاف این است که هم‌زمان الگوهای شناخته‌ شده‌ای همچون الگوی سرشانه و…(در قسمت الگوهای كلاسیك توضیح داده می‌شود) اتفاق بیفتد.

۳- شکاف ادامه‌دهنده (Continuation Gap)

به این شکاف، شکاف فرار یا Runaway Gap هم می‌گویند. این شکاف بعد از پرش در یک‌روند اتفاق می‌افتد و تمایل معامله‌گران به ادامه روند را مشخص می‌کند و تقریباً در نیمه‌راه روند اتفاق می‌افتد و به آن شکاف اندازه‌گیری هم می‌گویند. نکته‌ی بعدی این است که معمولا بعد از مدتی پر می‌شوند و نوعی اعتماد برای ورود به معامله را نشان می‌دهد، چه در حرکت نزولی و چه در حرکت صعودی و ممكن است این شكاف کلاً پر نشود. نمودار زیر مربوط به شركت سمگا است كه به‌صورت متوالی شكاف ادامه‌دهنده تشکیل داده است.

۴- شکاف خستگی (Exhaustion Gap)

بعد از یک حرکت تند یا طولانی‌مدت اتفاق می‌افتد و معمولا قبل از آن شکاف هایی قرار می‌گیرند و با افزایش شدید حجم معاملات همراه است. این شکاف نشان‌دهنده‌ی پایان روند فعلی است و در اصل معامله‌گران از روند حاکم خسته شده‌اند که باعث تشکیل این شکاف می‌شود و در این نوع شکاف نیز حجم معاملات به‌صورت سنگینی افزایش می‌یابد. بنابراین این نوع شكاف می‌تواند به‌عنوان یك شكاف ادامه‌دهنده نیز تلقی شود. ولی دو عامل باعث تشخیص خواهند شد. ابتدا اینکه در پایان یک‌روند صعودی یا نزولی است. ثانیا با حجم معاملات سنگین به نسبت میانگین هفته یا روزهای اخیر خود مواجه خواهد بود.

۵-جزیره بازگشتی (Island Reversal)

جزیره بازگشتی شامل دو شکاف است که یک شکاف در جهت روند و دیگری در خلاف جهت تشکیل می‌شود و معمولا علامت مهمی برای بازگشت روند محسوب می‌شود. اگر در تشکیل این الگو از تعداد کندل‌های بیشتری استفاده شود، به آن Island Cluster Reversal می‌گویند. 

همچنین ذکر این نکته ضروری است كه این الگو برای برگشت روند اتفاق افتاده و اگر در روند صعودی رخ بدهد، روند برعكس شده و به سمت پایین می‌آید و اگر در روند نزولی رخ بدهد، به طبع روند رو به بالا می‌آید.

نكته: نمودارهای تعدیل ‌شده برای تحلیل استفاده می‌شوند و نمودارهای تعدیل نشده با توجه به عوامل بنیادی در تكنیكال اعتبار زیادی ندارند، ولی در این مورد با توجه به مثال‌های بالا می‌بایست هر دو نمودار دیده شود، به‌همین دلیل برای پیدا کردن گپ می‌توانیم از هر دو – ولی با این فرض كه قاعدتاً گپ در نمودارهای تعدیل‌شده معتبرتر است – استفاده کنیم.

برای تعدیل نمودارها روی سامانه ایزی تریدر مفید از گزینه تعدیل شده روی نوار بالای نمودار استفاده کنید.

در انتها لازم به ذکر است که، به صورت کلی شکاف یا گپ‌های قیمتی نشان‌دهنده هیجان موجود در بازار هستند، این هیجان‌ها می‌توانند منجر به ایجاد یک روند صعودی یا نزولی در قیمت شوند. شکاف‌های قیمتی همانند سایر مفاهیم تحلیل تکنیکال نباید به تنهایی مورد استفاده قرار گیرند و برای رسیدن به یک نتیجه بهتر، لازم است تا از تابلوخوانی و سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز در کنار شکاف قیمتی استفاده کرد.

سوالات متداول