پس انداز یا سرمایه گذاری؛ کدام روش بهتر است؟

در گفت‌وگوهای روزمره، اغلب تفاوتی میان «پس‌انداز» و «سرمایه‌گذاری» قائل نمی‌شویم و این دو واژه را به‌جای یکدیگر به کار می‌بریم، در حالی‌که ماهیت آن‌ها با هم متفاوت است.
پس‌انداز به کنار گذاشتن بخشی از درآمد برای نیازهای روزمره یا اهداف کوتاه‌مدت مانند پرداخت قبوض، اقساط یا هزینه‌های غیرمنتظره اشاره دارد. اما سرمایه‌گذاری به معنای به‌کارگیری پول برای کسب سود در آینده است.
تفاوت اصلی این دو در نگاه زمانی آن‌هاست: پس‌انداز برای حال و آینده‌ی نزدیک است، در حالی‌که سرمایه‌گذاری نگاهی بلندمدت به آینده دارد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر مفهوم پس‌انداز و سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.

آنچه در این مطلب می‌خوانیم:

• مزیت سرمایه گذاری چیست؟
• چرا پس انداز گزینه مناسبی نیست؟
• تفاوت پس انداز و سرمایه‌گذاری
• سوالات متداول

سرمایه‌گذاری همواره دارای ریسک است. چرا که شما امری را به آینده موکول کرده‌اید و آینده تحت تأثیر عوامل زیادی است. شما ریسک سرمایه‌گذاری را می‌پذیرید، به این امید که در آینده به دستاوردهای مالی بیشتری برسید. اگر نمی‌توانید ریسک را تحمل کنید، یا اگر نمی‌توانید وقت و انرژی کافی برای سرمایه‌گذاری کنار بگذارید، بهتر است از راه آسان‌تر یعنی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم استفاده کنید. اما استراتژی محافظه‌کارانه و صرفا پس انداز نمی‌تواند شما را در رسیدن به اهداف مالی از قبیل حفظ قدرت خرید در برابر تورم، ارتقای کیفیت زندگی، راه‌اندازی کسب‌وکار، تأمین بازنشستگی و دیگر اهداف بلندمدتان یاری کند.

مزیت سرمایه گذاری چیست؟

مهم‌ترین مزیتی که سرمایه‌گذاری نسبت به پس انداز دارد، مرکب شدن سود است. به این معنا که سرمایه‌گذاری مجدد و عدم برداشت از سود سرمایه‌گذاری باعث می شود به سود شما هم سود تعلق بگیرد.

به‌طور مثال اگر طی پنج سال گذشته ماهی ۱۰۰ هزار تومان در قلکتان پس انداز کرده باشید، اکنون پولی معادل ۶ میلیون تومان خواهید داشت، اما اگر به‌جای پس انداز کردن ۱۰۰هزار تومان را در یک صندوق‌ سرمایه گذاری با درآمد ثابت با میانگین سود ماهانه ۱.۵ درصد سرمایه‌گذاری کرده بودید، در پایان پنج سال حدود ۹میلیون و ۶۰۰ هزار تومان پول داشتید.

سرمایه گذاری هرچقدر هم که کوچک باشد مهم است، اگر بخشی از درآمد خود را ماهانه سرمایه‌گذاری کنیم، در درازمدت روی‌هم جمع شده و مبلغ قابل‌توجهی می‌شود. این مبالغ ما را می‌تواند در رسیدن به خواسته‌های بلندمدتمان، حفظ قدرت خرید در برابر تورم، ارتقای کیفیت زندگی، تأمین بازنشستگی، راه‌اندازی کسب‌وکار خود و سایر اهداف بلندمدت کمک کند. نمودار زیر تفاوت سرمایه‌گذاری و پس انداز را نشان می‌دهد؛ در ضمن عوامل تاثیرگذار بر سرمایه هم نمایش داده شده است.

ارزش ۱ میلیون تومان سرمایه گذاری در ۵ سال اخیر (منتهی به ۱۵ آذر ۱۴۰۲)

حداقل مبلغ برای سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟

حداقل سرمایه‌گذاری در بورس به روش انتخابی شما بستگی دارد. اگر بخواهید به‌صورت مستقیم سرمایه گذاری کنید، با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توانید شروع کنید و به‌مرور با افزایش دانش و تجربه، سرمایه‌تان را گسترش دهید. اما اگر ترجیح می‌دهید از روش‌های غیرمستقیم استفاده کنید، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) با حداقل ۱۰۰ هزار تومان و صندوق‌های صدور و ابطالی با خرید حداقل یک واحد، گزینه‌های مناسبی هستند. همچنین اگر سرمایه بیشتری دارید و به دنبال مدیریت اختصاصی و حرفه‌ای هستید، می‌توانید از خدمات سبدگردانی استفاده کنید. این روش‌ها ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده و مدیریت آن را به متخصصان می‌سپارند، بنابراین برای افرادی که وقت یا تخصص کافی ندارند، گزینه‌ای  هوشمندانه محسوب می‌شوند.

چرا پس انداز گزینه مناسبی نیست؟

• تورم : پس انداز کردن پول‌هایتان راه مناسبی برای حفظ ارزش آن در برابر تورم نیست. قدرت خرید هر پولی که پس انداز می‌کنید، در زیر فشار مداوم تورم از بین می‌رود. قلکتان نمی‌تواند از آن محافظت کند. پس با گذشت زمان، پولتان قدرت خرید کمتری پیدا می‌کند؛ اما سرمایه‌گذاری، حتی با دریافت یک سود ناچیز، سپری هرچند کوچک در برابر لشکر تورم دارد و می‌تواند قدرت خریدتان را تا حدودی حفظ کند.
• اهداف : صرف‌نظر از اهداف مادی که در زندگی به دست می‌آورید، سرمایه‌گذاری قطعی‌ترین مسیر برای دست‌یابی به آن‌هاست. هر ماجراجویی یک عامل ریسک دارد که در سرمایه‌گذاری هم صادق است. هنگامی‌که ماجراجویی را آغاز می‌کنید، شما باید ریسک‌هایتان را ارزیابی کرده و آن‌ها در برابر دست آورد‌ها مقایسه کنید. معمولا سودهای زیاد، ریسک‌های بزرگ‌تری می‌طلبد. شما در جوانی ریسک‌های بزرگ‌تری می‌توانید متقبل شوید، زیرا پتانسیل دستاوردتان بسیار زیاد است. سرمایه‌گذاران میانسال به بالا باید ریسک‌های کوچکتر و مطمئن‌تری را انتخاب کنند.
• کیفیت زندگی : سرمایه‌گذاری می‌تواند کیفیت زندگی‌تان را ارتقاء دهد. شاید بگویید به مادیات اهمیت نمی‌دهید، اما فقر و فلاکت هم هدف جالبی نیست. کیفیت زندگی ارتباط مستقیم با سلامتی و زندگی سالم‌تر دارد. پس اگر به مادیات اهمیت نمی‌دهید، حداقل به فکر سلامتی‌تان باشید.
• ساخت آینده : همه ما تلاش می‌کنیم زندگی بهتری به فرزندانمان بدهیم تا خودمان. این ویژگی در خون ماست. سرمایه‌گذاری راه‌های مطمئن‌تری برای ایجاد فرصت‌های بیشتر در زندگی فرزندانتان به شما می‌دهد. همیشه انتخاب یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه کار سخت و پیچیده‌ای است ولی انتخاب یک مشاور مناسب و یک نهاد مالی معتبر می‌تواند یاری‌رسان شما باشد.

تفاوت پس انداز و سرمایه‌گذاری

به صورت ناخودآگاه مبلغ موجود در حساب بانکی تداعی کننده پس‌انداز و اختصاص مبلغ به دارایی‌های مختلف که منجر به بازدهی شود، تداعی کننده سرمایه‌گذاری خواهد بود. پس‌انداز تقریبا بدون ریسک محسوب می‌شود و در سرمایه‌گذاری ریسک با توجه به نوع سرمایه‌گذاری کم یا زیاد می‌شود و حتی در برخی سرمایه‌گذاری‌های پر ریسک، در صورت نداشتن اطلاعات کافی، امکان دارد سرمایه اولیه از بین برود. همچنین می‌توان گفت که در بعضی موارد نقد شوندگی پس‌انداز نسبت به سرمایه‌گذاری بیشتر است.

در دنیای امروز، صرفاً پس‌انداز کردن دیگر کافی نیست. گرچه پس‌انداز ابزار خوبی برای پوشش هزینه‌های روزمره و شرایط اضطراری است، اما در برابر تورم و کاهش ارزش پول، محافظ مؤثری نخواهد بود. در مقابل، سرمایه‌گذاری فرصتی برای رشد دارایی‌ها در بلندمدت فراهم می‌کند و با استفاده از اثر مرکب، می‌تواند شما را به اهداف مالی بزرگ‌تری مانند تأمین منابع مالی برای دوران بازنشستگی، حفظ قدرت خرید، ارتقاء کیفیت زندگی و حتی راه‌اندازی کسب‌وکار برساند. سرمایه‌گذاری، هرچند با ریسک‌هایی همراه است، اما با انتخاب درست، استفاده از ابزارهای متنوع و مشاوره با متخصصان مالی، می‌تواند مسیری امن و پربازده برای ساخت آینده‌ای بهتر باشد.

بیشتر بخوانید: با سبد سرمایه گذاری بیشتر آشنا شوید

سوالات متداول