سرمایه گذاری ارزشی چیست؟

سرمایه گذاری ارزشی (Value Investing) یکی از استراتژی‌های کاربردی در بازارهای مالی است که به دنبال شناسایی و خرید سهامی است که کمتر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند. سرمایه‌گذاران ارزشی معتقدند که قیمت برخی سهام به دلیل عوامل موقتی یا شرایط خاص بازار، کمتر از ارزش واقعی آن تعیین می‌شود. این روش سرمایه‌گذاری بر تحلیل بنیادی شرکت‌ها تأکید دارد و هدف آن کسب بازدهی در بلندمدت از طریق اصلاح قیمت سهم است.

سرمایه گذاری ارزشی نخستین بار توسط بنجامین گراهام، پدر سرمایه گذاری ارزشی، مطرح شد و در ادامه توسط شاگرد برجسته‌اش، وارن بافت، به یکی از مؤثرترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی تبدیل شد. سرمایه‌گذاران ارزشی، برخلاف سرمایه‌گذاران رشدی، تمرکز خود را بر ثبات مالی، بازدهی مداوم و ارزیابی دقیق نسبت‌های مالی شرکت‌ها قرار می‌دهند.

اصول سرمایه گذاری ارزشی

برای موفقیت در سرمایه گذاری ارزشی، سرمایه‌گذاران باید اصول کلیدی این روش را رعایت کنند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین اصول سرمایه گذاری ارزشی توضیح داده شده‌اند:

۱. شناسایی ارزش ذاتی سهام

ارزش ذاتی یک سهم با بررسی وضعیت مالی شرکت، درآمدها، بدهی‌ها، سودآوری، دارایی‌ها و مدل کسب‌وکار آن محاسبه می‌شود. سرمایه‌گذاران ارزشی از تحلیل بنیادی برای تعیین ارزش واقعی یک شرکت استفاده می‌کنند و به دنبال سهامی هستند که قیمت بازار آن کمتر از ارزش ذاتی آن باشد.

۲. توجه به سودآوری پایدار و نسبت‌های مالی

سرمایه‌گذاران ارزشی به نسبت‌های مالی مهم از جمله نسبت قیمت به درآمد (P/E)، نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B) و حاشیه سود خالص توجه ویژه‌ای دارند. شرکت‌هایی که سودآوری پایدار و نسبت‌های مالی قوی دارند، برای سرمایه گذاری ارزشی مناسب‌تر هستند.

۳. نگاه بلندمدت به سرمایه‌گذاری

سرمایه گذاری ارزشی نیاز به صبر و افق زمانی طولانی دارد. برخلاف روش‌های کوتاه‌مدت، سرمایه‌گذاران ارزشی انتظار دارند که قیمت سهام در طول زمان افزایش یابد و به ارزش واقعی خود برسد.

۴. تعیین حد ضرر در سرمایه گذاری ارزشی

 تعیین حد ضرر (Stop Loss) یکی از ابزارهای کلیدی برای کنترل ریسک و محافظت از سرمایه محسوب می‌شود. در شرایطی که قیمت برخلاف پیش‌بینی‌ها حرکت کند، فروش دارایی در زمان مناسب برای جلوگیری از زیان ضروری است. در سرمایه‌گذاری ارزشی، معامله‌گران سهامی را خریداری می‌کنند که نسبت به ارزش ذاتی خود پایین‌تر قیمت‌گذاری شده است. با این حال، ممکن است تحلیل‌ها دقیق نبوده یا شرایط بازار تغییر کند. در چنین شرایطی، تعیین حد ضرر کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند از زیان‌های سنگین جلوگیری کنند و با حفظ سرمایه خود، فرصت‌های بهتری در آینده داشته باشند.

معیارهای سنجش ارزش ذاتی سهام

بازارهای مالی اغلب به اخبار مثبت و منفی واکنش‌های احساسی و بیش‌ازحد نشان می‌دهند. این واکنش‌ها موجب نوسانات غیرمنطقی در قیمت سهام می‌شود که ممکن است با وضعیت بنیادی واقعی شرکت هم‌خوانی نداشته باشد. در چنین شرایطی، فرصتی برای سرمایه‌گذاران ارزشی فراهم می‌شود تا سهام را در قیمت‌های پایین‌تر از ارزش واقعی خریداری کرده و در بلندمدت از اصلاح قیمت آن بازدهی مناسبی کسب کنند.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های سرمایه گذاری ارزشی، محاسبه دقیق ارزش ذاتی سهام است. روش‌های متعددی برای ارزش‌گذاری شرکت‌ها وجود دارد و سرمایه‌گذاران مختلف ممکن است بر اساس تحلیل‌های متفاوت، ارزش‌های گوناگونی برای یک سهم در نظر بگیرند. به همین دلیل، ارزیابی ارزش واقعی سهام یک فرآیند پیچیده و تخصصی است که نیازمند آشنایی با تحلیل بنیادی، بررسی صورت‌های مالی، ارزیابی عملکرد شرکت و تحلیل عوامل کلان اقتصادی است.

دوره‌های پیشنهادی

دوره ویدیویی معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری

مدرس: امیرحسین حسنی

شروع کنید

دوره ویدیویی نحوه معامله با ایزی‌تریدر همراه

مدرس: امیرحسین آل‌بویه

شروع کنید

دوره ویدیویی آشنایی با قراردادهای اختیار معامله

مدرس: مهدی آزاد

شروع کنید

دوره ویدیویی تحلیل تکنیکال مقدماتی

مدرس: سید جواد حسینی

شروع کنید

مهم‌ترین شاخص‌ها برای اجرای سرمایه گذاری ارزشی در بورس

برای اجرای استراتژی سرمایه گذاری ارزشی در بازار بورس، لازم است مفاهیم کلیدی تحلیل بنیادی را بشناسید و از شاخص‌های مالی مهم برای ارزیابی ارزش ذاتی سهام استفاده کنید. در ادامه، برخی از شاخص‌های پرکاربرد در تحلیل سرمایه گذاری ارزشی معرفی شده‌اند:

۱. نسبت P/E 

نسبت P/E یکی از متداول‌ترین شاخص‌ها برای سنجش ارزش سهام است. این نسبت، قیمت یک سهم را در مقایسه با سود خالص هر سهم (EPS) اندازه‌گیری می‌کند. به‌طور کلی، هرچه این نسبت کمتر باشد، سهم از جذابیت بیشتری برای خرید برخوردار است. با این حال، معمولاً نسبت P/E بین شرکت‌های فعال در یک صنعت مقایسه می‌شود تا ارزیابی دقیق‌تری از ارزش‌گذاری آن‌ها ارائه شود.

۲. نسبت P/B 

نسبت P/B نشان‌دهنده مقایسه قیمت بازار سهم با ارزش دفتری آن است. ارزش دفتری از تقسیم مجموع دارایی‌های شرکت (حقوق مالکانه) بر تعداد سهام آن به دست می‌آید و یکی از معیارهای مهم برای ارزش‌گذاری سهام محسوب می‌شود.

P/B کمتر از ۱ معمولاً نشان‌دهنده این است که سهم کمتر از ارزش دفتری خود معامله می‌شود و ممکن است گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری ارزشی باشد.

۳. نسبت P/E شیلر 

نسبت P/E شیلر (Cyclically Adjusted Price-to-Earnings) که با نام CAPE (نسبت قیمت به درآمد تعدیل‌شده بر اساس چرخه اقتصادی) نیز شناخته می‌شود، برای حذف تاثیرات نوسانات اقتصادی بر ارزش‌گذاری سهام طراحی شده است.

در زمان‌هایی که تورم، رکود یا رونق اقتصادی بر بازار تاثیر می‌گذارند، نسبت P/E معمولی ممکن است تصویر درستی از ارزش واقعی شرکت ارائه ندهد. نسبت P/E شیلر از تقسیم قیمت فعلی سهام بر میانگین ۱۰ ساله سود هر سهم (EPS) تعدیل‌شده بر اساس تورم محاسبه می‌شود.

نسبت P/E شیلر ابزاری مناسب برای تحلیل‌های بلندمدت و ارزیابی ثبات شرکت‌ها در شرایط اقتصادی متغیر است. این شاخص، تأثیر تورم و نوسانات کوتاه‌مدت بازار را کاهش داده و دیدگاه دقیق‌تری از ارزش‌گذاری شرکت‌ها ارائه می‌دهد.

دلایل کمتر بودن ارزش ذاتی نسبت به قیمت سهام

تفاوت بین قیمت بازار و ارزش ذاتی یک سهم می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. برخی از مهم‌ترین دلایل این تفاوت عبارت‌اند از:

۱. تأثیر رفتار هیجانی و اثر توده‌ای

گاهی اوقات، سرمایه‌گذاران به دلیل رفتار هیجانی یا پیروی از روند بازار، سهامی را خریداری می‌کنند که قیمت آن به دلایل مختلف در حال رشد است. این پدیده می‌تواند باعث افزایش غیرمنطقی قیمت سهم شود. در مقابل، هنگام اصلاح یا افت بازار، افراد به سرعت دارایی‌های خود را می‌فروشند که باعث کاهش بیش‌ازحد قیمت در برخی از سهم‌های بنیادی می‌شود.

۲. فروش گسترده در زمان ریزش بازار

در دوره‌های رکود یا سقوط بازار، بسیاری از سهامداران بدون توجه به ارزش ذاتی سهام، اقدام به فروش دارایی‌های خود می‌کنند. در این شرایط، سرمایه‌ گذاران ارزشی، سهام شرکت‌های بنیادی و مستعد رشد را با قیمت‌های پایین خریداری کرده و از این فرصت برای سرمایه‌گذاری با دید بلند مدت استفاده می‌کنند.

۳. تاثیر اخبار منفی

انتشار اخبار نامطلوب یا شایعات منفی درباره یک شرکت، می‌تواند باعث افت قیمت سهام در کوتاه‌مدت شود. اگر این شرکت از نظر بنیادی قوی باشد، این کاهش قیمت باعث ایجاد فاصله بین قیمت و ارزش ذاتی شده و فرصتی برای سرمایه‌ گذاران ارزشی فراهم می‌کند تا سهام را خریداری کنند.

۴. تغییرات در گزارش‌های مالی شرکت‌ها

انتشار گزارش‌های مالی و صورت‌های سود و زیان شرکت‌ها، می‌تواند در کوتاه‌مدت بر قیمت سهام تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، کاهش فروش یا افت سودآوری نسبت به دوره‌های قبلی، ممکن است باعث افت قیمت سهم شود.

مزایا و معایب سرمایه گذاری ارزشی

مزایا

۱. ریسک کمتر در مقایسه با سرمایه‌گذاری رشدی: سرمایه گذاری ارزشی معمولاً روی شرکت‌های با ثبات و سودآور انجام می‌شود که ریسک کمتری نسبت به شرکت‌های نوظهور و پرنوسان دارند.

۲. کسب بازدهی پایدار در بلندمدت: سرمایه گذاری ارزشی بر رشد تدریجی و پایدار سهام تأکید دارد و به جای نوسانات روزانه بازار، بر روی بازدهی شرکت در بلندمدت تمرکز می‌کند.

۳. امکان خرید در شرایط رکودی بازار: در دوره‌های رکود اقتصادی، بسیاری از سهام‌ها کمتر از ارزش واقعی خود معامله می‌شوند و فرصت‌ مناسبی برای سرمایه گذاری ارزشی ایجاد می‌کند.

۴. امکان دریافت سود نقدی (DPS) در برخی موارد: بسیاری از شرکت‌های ارزشی سود تقسیمی منظمی دارند که علاوه بر رشد قیمت سهم، بازدهی مستمری برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند.

معایب

۱. نیاز به زمان طولانی برای کسب بازدهی: در بسیاری از موارد، ممکن است سال‌ها طول بکشد تا قیمت سهام به ارزش ذاتی خود برسد، بنابراین این روش برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال بازدهی در کوتاه مدت هستند، مناسب نیست.

۲. نیاز به مهارت بالا در تحلیل بنیادی: این روش نیازمند دانش مالی، توانایی بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها و آگاهی از مدل‌های ارزش‌گذاری سهام است.

۳. ریسک تغییرات بنیادی شرکت‌ها: اگر شرکت‌هایی که بر اساس تحلیل بنیادی انتخاب شده‌اند، در آینده با مشکلات مدیریتی یا مالی مواجه شوند، ممکن است ارزش ذاتی آن‌ها نیز کاهش یابد.

شباهت سرمایه گذاری ارزشی با حراج

سرمایه گذاری ارزشی شباهت زیادی به خرید در زمان حراج دارد. همان‌طور که خریداران منتظر تخفیف‌های ویژه می‌مانند تا کالاهای مورد نظر خود را با قیمت پایین‌تری تهیه کنند، سرمایه‌گذاران ارزشی نیز به دنبال سهامی هستند که کمتر از ارزش واقعی خود معامله می‌شوند.

در بازارهای مالی، قیمت سهام تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله اخبار لحظه‌ای و نوسانات اقتصادی تغییر می‌کند. این نوسانات باعث می‌شود که گاهی سهام شرکت‌های قوی و سودآور، پایین‌تر از ارزش ذاتی خود قیمت‌گذاری شوند. سرمایه‌ گذاران ارزشی با شناسایی این فرصت‌ها، مانند خرید در یک حراج، سهام را در ارزان‌ترین سطح ممکن خریداری می‌کنند و پس از افزایش قیمت نسبت به ارزش واقعی، از سود آن بهره‌مند می‌شوند.

همچنین، همان‌طور که برخی خریداران می‌توانند با تحلیل روند قیمت و چرخه‌های تخفیف، زمان مناسب خرید را تشخیص دهند، سرمایه‌ گذاران ارزشی نیز با استفاده از تحلیل بنیادی و ارزیابی صورت‌های مالی، سهامی را شناسایی می‌کنند که در آینده احتمال افزایش قیمت دارد.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری ارزشی

۱. وابستگی به تحلیل دقیق داده‌ها: تصمیم‌گیری در این روش نیازمند بررسی دقیق صورت‌های مالی و داده‌های بنیادی است. تحلیل نادرست یا اطلاعات غیر‌به‌روز می‌تواند باعث اشتباه در ارزش‌گذاری سهام شود.

۲. پیچیدگی تعیین ارزش واقعی سهام: روش‌های مختلفی برای ارزش‌گذاری وجود دارد و ممکن است سرمایه‌گذاران به تحلیل‌های متفاوتی برسند. پیش‌بینی‌های نادرست در این زمینه می‌تواند منجر به خرید سهام در قیمت‌های نامناسب شود.

۳. عدم تنوع در سبد سرمایه‌گذاری: تمرکز بیش از حد بر روی تعداد محدودی سهم، ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. برای کاهش ریسک، توزیع سرمایه در بین صنایع مختلف ضروری است.

۴. تأثیر احساسات بر تصمیم‌گیری: تصمیمات احساسی مانند فروش زودهنگام یا خرید بدون تحلیل کافی، می‌تواند منجر به زیان شود. سرمایه‌گذاری ارزشی نیازمند صبر و پایبندی به اصول تحلیلی است.

سرمایه گذاری ارزشی یک استراتژی مبتنی بر تحلیل بنیادی و ارزیابی ارزش واقعی شرکت‌ها است که در آن، سهام با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی خریداری می‌شود. این روش به دلیل ریسک کمتر، بازدهی پایدار و نیاز به صبر بالا، یکی از رویکردهای مناسب برای سرمایه‌گذاران بلندمدت محسوب می‌شود.

همان‌طور که یک فرد در حراج، کالاهای ارزشمند را با قیمت پایین‌تر خریداری می‌کند، سرمایه‌گذاران ارزشی نیز به دنبال سهام شرکت‌هایی هستند که کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شده‌اند. اگرچه این روش نیازمند تحلیل دقیق و صبر است، اما در بلندمدت می‌تواند بازدهی بالایی را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.

سوالات متداول