اصول ترسیم خط روند در تحلیل تکنیکال

خط روند یکی از ابتدایی‌ترین موضوعاتی است که در آموزش تکنیکال به آن پرداخته می‌شود. به‌طور کلی ترسیم خط روند صعودی از اتصال نقاط پایین‌های بالاتر (Higher low) و خط روند نزولی نیز با اتصال نقاط بالاهای پایین‌تر (Lower high) در نمودار قیمتی ترسیم می‌شود. پایین‌های بالاتر یعنی اتصال دره‌هایی که یکی پس از دیگری بالاتر می‌روند. بالاهای پایین‌تر یعنی اتصال قله‌هایی که با گذر زمان، پایین‌تر می‌روند. یادآوری می‌کنیم که خط روند صعودی در پایین نمودار قیمتی با شیب مثبت و خط روند نزولی در بالای نمودار قیمتی با شیب منفی ترسیم می‌شود. 

دو نوع تفکر در ترسیم خط روند وجود دارد. دیدگاه گروه اول بر این است که برای ترسیم خط روند بایستی از سایه های بالایی و پایینی کندل ها استفاده شود. در روش گروه اول، هیچ قسمتی از کندل‌ها (شمع‌ها) بر روی خط روند قرار نمی‌گیرند. گروه دوم معتقدند که باید از انتهای بدنه کندل‌ها برای ترسیم خط روند نیز استفاده کرد. 

هیچکدام از این دو روش اشتباه نیستند اما توصیه ما بر این است که هر روشی را که انتخاب کردید، همیشه از آن استفاده کنید و روشتان را تغییر ندهید. تغییر روش ممکن است باعث برداشت اشتباه از تحلیل گردد. معمولا روش دوم، سریع‌تر سیگنال می‌دهد اما ریسک بالاتری را به همراه دارد.

خط روندی که کاملا منطبق بر نقاط بالا و پایین یا باز و بسته شدن شمع‌های قیمتی باشد، در مواقع نادر شکل می‌گیرد. به‌طورکلی، قاعده خاص و تثبیت شده‌ای در این زمینه وجود ندارد و هر فرد می‌تواند طبق دیدگاه و تجربه‌های شخصی خود یکی از دو روش را استفاده کند.

نکات مربوط به خط روند

• برای ترسیم خط روند به حداقل دو نقطه نیاز داریم. با وجود دو نقطه نمی‌توان انتظار اعتبار بالایی از خط روند ترسیم شده داشت. هر چه تعداد نقاط برخورد با خط روند بیشتر باشد، اعتبار خط روند افزایش پیدا می‌کند.
• اعتبار خط روند به بازه زمانی مورد بررسی سهم بستگی دارد. به‌عنوان مثال سهم X ممکن است در بازه زمانی دو ماه اخیر دارای خط روند نزولی باشد در حالی که در بازه زمانی یک ساله، خط روند صعودی داشته‌باشد و نزولی که در دو ماه اخیر داشته، صرفا یک اصلاح میان‌مدتی باشد. هر چقدر دوره زمانی بلندمدت‌تری را برای ترسیم خط روند انتخاب کنیم، اعتبار آن بیشتر می‌شود.
• شیب زیاد خط روند باعث می‌شود که تغییرات قیمتی با سرعت بیشتری رخ دهد. این شیب زیاد، حاصل یک جهش یا افت ناگهانی در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت است. هر چقدر شیب خط روند بیشتر باشد، خط روند نامعتبرتر است و احتمال شکست آن بیشتر است. شیب ۴۵ درجه در تحلیل خط روند، شیبی مناسب و معتبر تلقی می‌شود.

شکست خط روند

خطوط روند همانند خطوط حمایت و مقاومت ممکن است شکسته شوند و روند جدیدی را پس از شکست ایجاد کنند. هنگام شکسته‌شدن خط روند، توجه به موارد زیر ضروری است:

۱- حجم معاملات در روز شکست خط روند

شکست خط روند در صورتی معتبر خواهد بود که با یک کندل بزرگ انجام گیرد و میزان حجم معاملات در روز شکست، بیشتر از میانگین حجم معاملات روز‌های قبل یا ماه اخیر باشد. توجه به حجم معاملات سرمایه‌گذاران حقوقی نیز حائز اهمیت است. به عنوان مثال اگر حجم خرید حقوقی بیشتر از میانگین حجم خرید ماهیانه خریداران حقوقی باشد، سیگنالی برای تغییر روند قیمت سهام است و با برعکس اگر حجم فروش حقوقی بیشتر از میانگین کل فروش ماهیانه آنها باشد، نشان‌دهنده کاهش احتمالی قیمت سهام است. به نمودار ستونی حجم معاملات که زیر نمودار قیمتی رسم می‌شود، توجه کنید. در اینجا همانطور که ملاحظه می‌کنید، افزایش حجم معاملات باعث شده که خط روند تغییر کند.

۲- تعداد خریداران و فروشندگان

در زمان شکست خط روند نزولی، باید تعداد خریداران از تعداد فروشندگان بیشتر باشد. البته این نکته همیشه صدق نمی‌کند؛ ممكن است به دلیل ارزنده بودن سهم، هم‌ حجم معاملات پایین باشد و هم تعداد خریداران و فروشندگان. همچنین در زمان شکست خط روند صعودی، غالبا باید تعداد فروشندگان از تعداد خریداران بیشتر باشد. شما می‌توانید این نسبت معاملاتی را در تابلوی سهام مورد نظر مشاهده کنید.

۳- میزان تغییر قیمت

در زمان شکست خط روند، هرچقدر درصد تغییر قیمت بیشتر باشد، آن شکست از اعتبار بیشتری برخوردار است. البته اگر شکست خط روند با شکاف قیمتی (گپ GAP) همراه باشد، اعتبارش بسیار بالاتر خواهد بود.

۴- شکست خط روند با الگو

اگر شکست با تشکیل الگو همراه باشد، آن شکست اعتبار بالاتری دارد. به‌عنوان مثال زمانی که نمودار سهم در انتهای یک روند، الگوی بازگشتی سرشانه صعودی تشکیل دهد، در صورتی که نمودار قیمت خط گردن را با قدرت و حجم بالا بشکند، آن شکست از اعتبار بالایی برخوردار خواهد بود.

چه انتظاری باید داشت؟

سؤال این است که آیا با شکسته شدن خط روند، بایستی انتظار معکوس شدن روند را داشته باشیم؟ به‌طور کلی، تحلیل‌گران معتقدند که با احتمال زیادی این اتفاق می‌افتد و به‌عنوان مثال با شکسته شدن خط روند صعودی، باید انتظار روند نزولی و کاهش قیمت را داشته‌ باشیم. معمولا با شکست روند، در ادامه شاهد روند معکوس قبلی خواهیم بود. ولی جواب دقیق این سؤال چنین نیست! بلکه ممکن است در وهله اول، روند نزولی شکسته شود ولی پس از مدتی، سهم همچنان به نزول خود با شیب کمتری ادامه دهد. حتی ممکن است با ادامه خط روند قبلی، شاهد یک حمایت یا مقاومت براساس ماهیت صعودی یا نزولی بودن خط روند باشیم که سهم در آینده به آن واکنش نشان دهد. به تصویر زیر توجه کنید.

نکاتی که بهتر است مرور کنیم

با یادگیری ترسیم خط روند و فراگیری نکاتی که مطرح شد، می‌توانید معاملاتی با ریسک کمتر و موفقیت بیشتر را تجربه کنید. اما ترسیم اشتباه خط روند ممکن است منجر به ضرر و زیان شود. با تمرین و ممارست در ترسیم خط روند می‌توانید به مرحله‌ای برسید که با نگاه‌کردن به نمودار، بتوانید به راحتی خط روند را تشخیص دهید. در تحلیل تكنیكال، همیشه امكان رسم خط روند روي هر نمودار قیمتی وجود ندارد. در چنین مواقعی بهتر است که خط روند رسم نگردد. بهترین نقاط بازگشت در نمودار، واضح‌ترین آن‌ها هستند. اگر خط روند نتوانست به تحلیل شما کمک کند،  باید سراغ الگوهای دیگری بروید. عدم تعصب به تحلیل و تصمیم‌گیری تنها با یک روش، به معامله موفق کمک می‌کند.

سوالات متداول