ترازنامه شرکت و اطلاعات آن در بورس ویو

ترازنامه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گزارش‌های مالی شرکت‌ها، برای ارزیابی وضعیت مالی شرکت و تحلیل بنیادی سهام شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این حیث که ترازنامه توان مالی شرکت را در مدیریت دارایی‌های خود نشان می‌دهد، بررسی ترازنامه شرکت‌ از اهمیت بالایی برخوردار است. ترازنامه شرکت از طریق سامانه جامع بورس ویو حداکثر تا سال ۸۰ موجود است.

آنچه در این مطلب می‌خوانیم

• ترازنامه چیست؟
• دارایی در بخش ترازنامه بورس ویو
• بدهی در بخش ترازنامه بورس ویو
• حقوق صاحبان سهام در بخش ترازنامه بورس ویو
• راهنمای استفاده از ترازنامه در سامانه بورس ویو
• سوالات متداول

ترازنامه چیست؟

به‌صورت کلی اساس ترازنامه بر پایه سه مفهوم دارایی، حقوق صاحبان سهم و بدهی‌های یک شرکت استوار است. در یک سمت از ترازنامه بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهم و در سمت دیگر ترازنامه دارایی‌ها قرار دارند. پس به طور کلی دارایی‌های یک شرکت برابر است با حقوق صاحبان سهم به‌علاوه بدهی‌هایی که شرکت دارد.

بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهم = دارایی‌ها

 ترازنامه معمولاً در انتهای دوره‌های مالی مختلف گزارش می‌شود. در سامانه بورس ویو دسترسی به ترازنامه بیش از ۵۰۰ مورد از شرکت‌های فعال در بورس در نسخه استاندارد و بیش از ۲۰۰۰ مورد ترازنامه از شرکت‌های زیرمجموعه در نسخه حرفه‌ای امکان‌پذیر است. برای مشاهده جزییات هر یک از نسخه‌های استاندارد و یا حرفه‌ای می‌توانید به وب سایت بورس ویو مراجعه کنید.

دارایی در بخش ترازنامه بورس ویو

در ترازنامه دارایی‌ها به دو بخش دارایی‌های جاری یا کوتاه‌مدت و دارایی‌های غیر جاری و بلندمدت تقسیم می‌شوند. دارایی‌های جاری، دارایی‌هایی هستند که در کمتر از یک دوره مالی شرکت (معمولاً یک ساله) به پول نقد تبدیل می‌شوند. به‌عنوان‌مثال کالاهای شرکت و یا مواد اولیه‌ای که شرکت تولید و در کمتر از یک دوره مالی آن‌ها را به فروش می‌رساند جزیی از دارایی‌های جاری شرکت به‌حساب می‌آیند. دارایی‌های غیر جاری و یا بلندمدت، به دارایی‌های گفته می‌شود که مدت زمان تبدیل آن‌ها به پول نقد بیش از یک دوره مالی است.

• دارایی‌های جاری

از جمله دارایی‌های جاری موجود در ترازنامه می‌توان به موجودی نقد شرکت، سرمایه‌ گذاری کوتاه‌مدت، حساب‌های پرداختنی، حساب‌های دریافتنی، موجودی مواد و کالای شرکت، پیش‌پرداخت‌ها و دارایی‌هایی که برای فروش نگهداری شده‌اند، اشاره کرد. هر چه شرکت دارایی‌های جاری بیشتری داشته باشد، می‌تواند نیازهای مالی خود را بهتر پاسخ دهند.

• دارایی های غیر جاری

ازجمله دارایی‌های غیر جاری می‌توان به حساب‌های دریافتنی بلندمدت، سرمایه‌گذاری بلندمدت، دارایی‌های ثابت مشهود مانند تجهیزات، زمین و یا ساختمان، پیش‌پرداخت سرمایه‌ای و سایر دارایی‌های شرکت اشاره کرد. دارایی‌های غیر جاری نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری بلندمدت شرکت و برنامه‌ریزی برای برآورده سازی نیازهای سهامداران در مدت‌زمان بیشتر از یک دوره مالی است.

بدهی در بخش ترازنامه بورس ویو

بدهی در ترازنامه نیز به دو بخش جاری و غیر جاری تقسیم‌ می‌شود. بدهی‌های جاری مربوط به مبالغی است که شرکت باید در کمتر از یک دوره مالی تسویه کند. بدهی‌های غیر جاری شامل بدهی‌های است که سررسیدشان بیشتر از یک دوره مالی شرکت است. معمولاً وام‌های بلندمدت و یا قرارداد پرداخت طولانی‌مدت در این دسته جای می‌گیرند.

• بدهی‌های جاری

ازجمله بدهی‌های جاری می‌توان به حساب‌های پرداختی تجاری، بدهی به شرکت‌های وابسته، اسناد پرداختی، پیش‌دریافت‌های، مالیات بر درآمد، سود سهام که باید به سهامداران شرکت پرداخت شود، حصه جاری تسهیلات مالی و ذخایر کوتاه‌مدت شرکت اشاره کرد.

• بدهی‌های غیر جاری

ازجمله بدهی‌های غیر جاری می‌توان به حساب‌های پرداختی بلندمدت، پیش دریافت‌هایی که موعد پرداخت آن‌ها بیش از یک دوره مالی است، تسهیلات مالی که موعد پرداخت آن‌ها از یک دوره مالی بیشتر است و ذخیره مزایای پایان خدمت که مربوط به حساب ذخیره کارمندان و سرمایه‌گذاری مربوط به کارمندان می‌شود، اشاره کرد.

حقوق صاحبان سهام در بخش ترازنامه بورس ویو

حقوق صاحبان سهم، در واقع باقی‌مانده منافع مالکین شرکت پس از کسر ارزش بدهی‌ها از دارایی‌های شرکت را نشان می‌دهد. از جمله حقوق صاحبان سهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرمایه که میزان پولی است که سهامداران برای سهیم بودن در سهام شرکت پرداخت کرده‌اند.
• صرف سهام که به معنای پرداخت اضافه‌ای است که شرکت هنگام سرمایه اولیه مازاد بر قیمت اسمی هر سهم از سهامداران دریافت کرده است.
• سهام خزانه که به معنای سهامی است که توسط شرکت دوباره خریداری شده، به‌عبارت‌دیگر شرکت می‌تواند بخشی از سهام خود را خریداری کند.
• اندوخته قانونی که به معنای بخشی از سود شرکت است که باید انباشته شود.
• سایر اندوخته‌ها که در دسته‌بندی اندوخته قانونی قرار نمی‌گیرد.
• مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های غیر جاری و دارایی‌های، که به معنای دوباره ارزیابی کردن دارایی‌ها و افزایش یا کاهش میزان ارزش برای شرکت است.
• اندوخته تسعیر ارز دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت‌های دولتی که به معنای تغییر در قیمت ارزی است که برای ارزیابی دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• سود یا زیان انباشته که مجموع میزانی از سود است که به سهامداران پرداخت نشده و درون شرکت باقی مانده است.

راهنمای استفاده از ترازنامه در سامانه بورس ویو

در قسمت قبلی بخش‌های مختلف یک ترازنامه مورد بررسی قرار گرفت. در سامانه بورس ویو تمامی اطلاعات ذکر شده از ترازنامه شرکت قابل‌دسترسی است. برای دسترسی به ترازنامه شرکت از طریق سامانه بورس ویو بر روی بخش ترازنامه کلیک کنید، در صفحه جدید می‌توانید با استفاده از گزینه‌های ارائه‌شده نحوه نمایش ترازنامه را انتخاب کنید. در ادامه از راهنمای زیر استفاده کنید:

بخش اول راهنما

۱: در برخی از مواقع شرکت‌ها ترازنامه‌های خود را به دلیل تغییرات به وجود آمده مورد تجدید قرار می‌دهند. در بورس ویو با انتخاب گزینه تجدید ارائه شده، می‌توانید ترازنامه تجدید شده را مورد بررسی قرار دهید. به صورت پیش فرض همواره آخرین ترازنامه منتشر شده از نظر زمان انتشار، نمایش داده می شود.

۲: با انتخاب این گزینه در بورس ویو، می‌توانید ترازنامه شرکت را در دوره‌های مختلف مشاهده کنید. ترازنامه‌ به صورت سالانه و فصلی منتشر می شود تا سهامداران بتوانند ارزیابی دقیقی نسبت به فعالیت‌های شرکت داشته باشند. به‌صورت پیش‌فرض گزینه‌های سالانه و  فصلی که شامل فصل اول تا فصل چهارم موجود در دوره مالی شرکت می‌شود، در سامانه قرار داده‌شده‌اند. 

۳: با انتخاب این گزینه می‌توانید به تعداد دوره‌هایی که قصد دارید ترازنامه را مورد بررسی قرار دهید، اضافه کنید. به‌عنوان‌مثال در بررسی ترازنامه مقایسه وضعیت شرکت در حال حاضر در مقایسه به وضعیت شرکت در سال گذشته و یا سال‌های گذشته از اهمیت برخوردار می‌شود. می‌توان با انتخاب این گزینه تعداد دوره‌های بیشتری از ترازنامه را مورد بررسی قرار داد. 

۴: در این قسمت از بورس ویو می‌توانید انتخاب کنید که می‌خواهید ترازنامه شرکت را به صورت کامل مشاهده و بررسی کنید یا تنها به صورت خلاصه قصد ارزیابی آن را دارید.

۵: در این قسمت می‌توانید از میان گزینه‌های نمایش عادی، نرخ رشد و عمودی یک گزینه را انتخاب کنید. با انتخاب نمایش عادی، اعداد گزارش‌شده توسط شرکت در ترازنامه نمایش داده می‌شود. با انتخاب گزینه نرخ رشد، رشد هر یک نسبت به دوره گذشته گزارش شده و با انتخاب گزینه عمودی درصد هر یک از موارد موجود در ترازنامه نسبت به دارایی‌های کل نمایش داده می‌شود.

۶: در این قسمت می‌توانید روند ارزیابی خود را تغییر دهید و آن را مبتنی بر دوازده ماهه‌های منتهی به سال‌های مالی مختلف تنظیم کنید.

بخش دوم راهنما

۷: با انتخاب این گزینه در بورس ویو می‌توانید واحد پولی که برای نمایش ترازنامه به کار می‌رود را انتخاب کنید. امکان انتخاب از میان دو گزینه ریال و دلار برای نمایش ترازنامه امکان‌پذیر است. 

۸: در این قسمت می‌توانید ترازنامه‌های مربوط به شرکت را با توجه به تاریخ انتشار آن‌ها مرتب کنید. با انتخاب گزینه صعودی، دوره‌های قدیمی‌تر سمت راست نمایش داده می‌شوند و با انتخاب گزینه نزولی، دوره‌های جدیدتر سمت راست قرار می‌گیرند.

۹: با انتخاب این گزینه می‌توانید اطلاعات نمایش داده‌شده را در قالب یک فایل اکسل دانلود کنید. فایل اکسل تمامی اطلاعات نمایش داده‌شده در صفحه که برای ترازنامه در نظر گرفته‌شده است را در اختیار شما قرار می‌دهد. 

۱۰: با انتخاب این گزینه، متغیر انتخاب‌شده به‌صورت نمودار نمایش داده می‌شود. در هر یک از نمودارهای می‌توان تغییرات در معیار انتخاب‌شده را به صورت‌نمایشی مشاهده کرد. 

۱۱: با انتخاب این گزینه، به لینک موجود و مربوطه در سایت کدال منتقل می‌شوید.

۱۲: با انتخاب این گزینه می‌توانید تاریخ انتشار مربوط به هر یک از ترازنامه‌ها را با توجه به تاریخی  که مد نظر دارید، تغییر دهید.

لازم به ذکر است که برای بررسی وضعیت بنیادی یک شرکت، نباید تنها به تحلیل ترازنامه پرداخته شود و نیاز است تا دیگر صورت‌های مالی شرکت نیز مانند صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع نیز مورد بررسی قرار گیرند تا یک دید جامع‌تری را برای تحلیلگران ایجاد کند. همچنین استفاده از نسبت‌های مالی مانند نسبت‌های مالی نقدینگی، اهرمی، سودآوری و … نیز می‌تواند به فرآیند تحلیل یک شرکت کمک کند.

سوالات متداول