نگاهی به انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت نوعی اوراق بهادار است که توسط دولت، شهرداری، شرکت‌های دولتی و خصوصی، برای تأمین اعتبار طرح‌های عمرانی یا زیرساختی در کشور، منتشر می‌شود. تهیه دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار ‌اوراق ‌مشارکت بر عهده بانک مرکزی یا سازمان بورس است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران با خرید برگه اوراق در یک پروژه خاص شریک می‌شوند و طی مدت‌زمان تا سررسید، سودهای فصلی علی‌الحساب دریافت می‌کنند و در نهایت با تسویه اوراق، رابطه‌شان با شرکت منتشر کننده اوراق قطع می‌شود.

۱- اوراق ‌مشارکت ساده

این نوع از اوراق، متداول‌ترین نوع ورقه مشارکت به شمار می‌رود که به دلیل مکانیسم‌های حقوقی خاص از جمله تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه که مقررات متفرقه حاکم بر این اوراق پیش‌بینی کرده‌اند، ابزار مناسبی برای شرکت عموم در سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت است، چراکه صاحب ورقه با نام یا بی‌نام می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل یا به ناشر بازپس دهد.

۲- اوراق ‌مشارکت قابل‌تبدیل به سهام

این نوع از ‌ورقه ‌مشارکت، اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل‌تبدیل به سهام به‌وسیله قانون‌گذار بعد از انقلاب اسلامی است، چراکه ورقه مشارکت قابل‌تبدیل ورقه‌ای است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل کرد. در این نوع ورقه برخلاف نوع ساده، اگر وضعیت شرکت ناشر به دلیل اقتصادی و سوددهی بهتر از زمان انتشار اولیه ورقه مشارکت شود، صاحب ورقه می‌تواند با تبدیل ورقه مشارکت خود به سهم شرکت در توسعه شرکت شریک و از آن بهره‌مند شود.

۳- انتشار اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

این اوراق، قابل‌تعویض با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. زمانی که چنین اوراقی به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود، ناشر موظف است حداقل به‌میزان اوراق‌ مشارکت‌ قابل تعویض، موجودی سهام شرکت‌های مذکور را تا سررسید نهایی ورقه مشارکت نگهداری کند.

لازم است بدانید اغلب اوراق مشارکت‌ها از نوع ساده و با نام هستند، همچنین ‌اوراق ‌مشارکت‌هایی نظیر «قابل تبدیل به‌سهام» و «قابل‌تعویض با سهام‌های دیگر» چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

سوالات متداول