فرآیند انجام معاملات بورس انرژی و نحوه محاسبه کارمزد آن
بورس انرژی بستری است برای معاملات حامل‌های انرژی (برق، نفت و…) و از زیرمجموعه‌های بورس‌های کالایی محسوب می‌شود که معاملات فیزیکی حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مرتبط در آن انجام می‌پذیرد. از جمله بورس‌های انرژی معروف در سطح جهانی می‌توان بورس انرژی اروپا (EEX) و بورس انرژی هند (IEX) را نام برد.
فهرست مطلب
با توجه به وجود منابع عظیم انرژی در ایران، نیاز به چنین بازاری در کشور احساس می‌شد. لذا بورس انرژی ایران برای رفع این نیازها از سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرد. در ادامه به توضیح درباره فرآیند انجام معاملات و نحوه‌ی محاسبه‌ی کارمزد در بورس انرژی ایران می‌پردازیم.
فرآیند ثبت نام و دریافت کد برای خرید و فروش برق در بورس انرژی
اولین گام برای انجام معامله در بورس انرژی، دریافت کد معاملاتی مربوط به آن است. بر خلاف خرید و فروش سهام، تنها اشخاص حقوقی ایرانی می‌توانند در بازار فیزیکی داخلی بورس انرژی، خرید و فروش کنند. اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و خارجی نیز می‌توانند از رینگ بین‌الملل بازار فیزیکی بورس انرژی خرید کنند.
متقاضیان دریافت کد معاملاتی بورس انرژی باید به همراه مدارک مورد نیاز به یکی از کارگزاری‌های ارائه دهنده خدمات معاملاتی بورس انرژی مراجعه کنند.
مدارک مورد نیاز اشخاص حقوقی ایرانی برای دریافت کد معاملاتی بورس انرژی
- فرم احراز هویت
- فرم درخواست کد اشخاص حقوقی
- بیانیه ریسک
- شرکت‌نامه و اساسنامه شرکت
- آگهی روزنامه رسمی در خصوص تاسیس و تغییرات شرکت
- آگهی آخرین تغییرات مدیران و صاحبان امضای مجاز
- کپی برابر اصل مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) صاحبان امضای مجاز
- مجوزها و مدارک و مستندات مثبته در خصوص فعالیت مشتری
- اطلاعات حساب مشتری
مدارک مورد نیاز اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی برای دریافت کد معاملاتی بورس انرژی (رینگ بین‌الملل)
- اشخاص حقیقی ایرانی که سرمایه آن‌ها منشا خارجی دارد: اصل و کپی مدارک هویتی
- اشخاص حقوقی ایرانی که سرمایه آن‌ها منشا خارجی دارد: آگهی روزنامه رسمی در خصوص تاسیس و تغییرات شرکت، آگهی آخرین تغییرات مدیران و صاحبان امضای مجاز
مدارک مورد نیاز اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی برای دریافت کد معاملاتی بورس انرژی (رینگ بین‌الملل)
- اشخاص حقیقی خارجی: اصل و کپی گذرنامه
- اشخاص حقوقی خارجی: اصل و تصویر مدارک هویتی، مدارک تاسیس و تغییرات شرکت، مدارک نشان‌دهنده اختیارات صاحبان امضای مجاز
انواع بازار در بورس انرژی
بورس انرژی دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، فرعی و سایر اوراق بهادار قابل معامله است. بازار فیزیکی شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایر حامل‌های انرژی، بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله و بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله شامل گواهی صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله و اوراق گواهی ظرفیت است. همچنین هر یک از تابلوها دارای دو رینگ داخلی و بینالمللی هستند.
کارمزد معاملات در بورس انرژی
| شرح کارمزد | خرید | فروش | مجموع | حداکثر مبلغ کارمزد خرید (ریال) | حداکثر مبلغ کارمزد فروش (ریال) |
| کارگزاری | ۰.۰۰۱۳۵ | ۰.۰۰۱۳۵ | ۰.۰۰۲۷ | ۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰ |
| شرکت بورس انرژی | ۰.۰۰۰۳۶ | ۰.۰۰۰۳۶ | ۰.۰۰۰۷۲ | ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ |
| شرکت سپرده‌گذاری مرکزی | ۰.۰۰۰۲۲۵ | ۰.۰۰۰۲۲۵ | ۰.۰۰۰۴۵ | ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ |
| مدیریت فناوری | ۰.۰۰۰۱۳۵ | ۰.۰۰۰۱۳۵ | ۰.۰۰۰۲۷ | ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ |
کارمزد معاملات کالاها و قراردادهای سلف موازی (فیزیکی – برق)
فرآیند معاملات در بورس انرژی
معاملات بازار فیزیکی بورس انرژی زمان مشخص و از قبل تعیین‌شده‌ای ندارد و با توجه به شرایطی که در شرح عرضه مشخص می‌شود، انجام می‌گردد. اما در صورت عرضه برق توسط نیروگاه‌ها، معاملات مربوط به برق در بورس انرژی همه روزه در یک زمان مشخص و طی ساعات ۹:۳۰ تا ۱۲ انجام می‌شود.
سوالات متداول
اولین گام برای انجام معاملات بورس انرژی، دریافت کد معاملاتی مربوط به آن است. برخلاف خرید و فروش سهام، تنها اشخاص حقوقی ایرانی می‌توانند در بازار فیزیکی داخلی بورس انرژی، خرید و فروش کنند. متقاضیان باید به همراه مدارک مورد نیاز به یکی از کارگزاری‌های ارائه دهنده خدمات معاملاتی بورس انرژی مراجعه کنند.
معاملات بورس انرژی زمان مشخصی ندارد و با توجه به شرایطی که در شرح عرضه مشخص می‌شود، انجام می‌گیرد. اما در صورت عرضه برق توسط نیروگاه‌ها، معاملات مربوطه همه روزه در یک زمان مشخص و طی ساعات ۹:۳۰ تا ۱۲ انجام می‌شود.
بورس انرژی دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، فرعی و سایر اوراق بهادار قابل معامله است.
بازار فیزیکی شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز است.
