صندوق های سرمایه گذاری مشترک چه مزیت‌هایی دارند؟

صندوق های سرمایه گذاری مشترک، نهادهای مالی‌ هستند که فعالیت اصلی آن‌ها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است و اشخاص به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود یا زیان صندوق شریک‌اند. این صندوق‌ها وجوه مردم را جمع‌آوری کرده و در اوراق بهادار متفاوت سرمایه‌گذاری می‌کنند. به‌این‌ترتیب سرمایه‌گذاران در صندوق سرمایه گذاری مشترک می‌توانند از مزایای سرمایه‌گذاری در مقیاس بزرگ بهره‌مند شوند. در ادامه با گزیده‌ای از ویژگی‌های سرمایه‌گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک آشنا می‌شوید.

مديريت حرفه‌ای

اولين مزيت صندوق های سرمایه گذاری مشترك مديريت حرفه‌ای پول شما است. سرمایه‌گذاران به اين دليل در صندوق سرمایه‌گذاری می‌کنند كه وقت و تخصص لازم برای سرمایه‌گذاری به‌صورت انفرادی را ندارند. صندوق سرمایه گذاری مشترك راهی کم‌هزینه و کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاران كوچک است كه مجموعه‌ای از متخصصان حرفه‌ای را برای سرمایه‌گذاری خود استخدام می‌كنند.

متنوع‌سازی

با سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری مشترک به‌جای خريد سهام به‌صورت انفرادی در بازار، ريسك سرمایه‌گذاری شما کاهش می‌یابد. فلسفه متنوع‌سازی اين است كه سرمایه‌گذاری در مجموعه‌ای از اوراق بهادار باعث می‌شود كه زیان‌های ناشی از سرمایه‌گذاری در چند اوراق بهادار با سودهای حاصل از سرمایه‌گذاری در ساير اوراق بهادار حداقل شود. به‌عبارت‌دیگر هرچه تعداد سهام و اوراق قرضه شما زيادتر باشد، احتمال آسیب‌پذیری هرکدام از آن‌ها به سرمایه‌گذاری شما کمتر می‌شود. صندوق های سرمایه گذاری مشترک بزرگ شامل ده‌ها سهم از صنایع مختلف هستند و امكان ايجاد چنين تنوعی هرگز برای يك سرمایه‌گذار كوچك ميسر نیست.

صرفه‌جویی در مقياس

احتمالا می‌دانید که اگر سرمایه‌ اندکی داشته باشید، ابدا صرفه اقتصادی ندارد گروهی از افراد متخصص و حرفه‌ای بازار سرمایه را به‌خدمت بگیرید تا سرمایه‌ اندک شما را مدیریت کرده و به بازدهی مناسبی برسانند، اما هنگامی‌که سرمایه‌ خود را در یک صندوق سرمایه گذاری مشترک سرمایه‌گذاری می‌کنید، می‌توانید از مزایای مدیریت حرفه‌ای با هزینه‌ای بسیار ناچیز بهره‌مند شوید. این صندوق‌ها به‌دلیل اینکه حجم گسترده‌ای از منابع مالی را در کنار هم قرار داده و تجمیع می‌کنند، می‌توانند سرانه هزینه‌های تأمین نیروی متخصص و نرم‌افزارهای تخصصی را کاهش داده و با صرفه‌جویی هزینه‌ها در مقیاس، بازدهی سرمایه‌گذاری را افزایش دهند.

نقدشوندگی صندوق

صندوق های سرمایه گذاری مشترک این ویژگی‌ را دارند که در شرایط نامناسب بازار به شما امکان دهند كه در سریع‌ترین زمان ممكن پول خود را نقد كنيد و برای فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود با هيچ مشكلی مواجه نشويد. این درحالی است که در صورت خرید سهام به روش مستقیم در مواقعی که بازار با افت مواجه می‌شود تا خریداری برای سهم شما وجود نداشته باشد امکان فروش نبوده و دارایی شما در صف فروش‌های متوالی هر روز کاسته شده و شما راهکاری برای برون رفت از این زیان ندارید. علاوه بر این ریسک توقف معاملات سهم برای مدت‌های طولانی نیز بر سرمایه‌گذاری شما تاثیرگذار نبوده و به راحتی و در هر زمان که تمایل داشته باشید با کمترین هزینه امکان خارج نمودن سرمایه از بازار و نقد کردن آن برای شما فراهم است.

آسانی و سهولت

با مبالغ بسيار كم هم می‌توان در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری كرد. همچنین خریدوفروش واحدهای صندوق های سرمایه گذاری مشترک به‌آسانی و در سریعترین زمان ممکن صورت می‌گیرد؛ حتی بعضاً بانک‌ها هم با تنوع و گستردگی كه دارند امكان خریدوفروش واحدهای صندوق را در اختيار مشتريان خود قرار می‌دهند. بسياری از شرکت‌ها هم سيستم خريد خودکار واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری را راه‌اندازی کرده‌اند، بدین‌صورت كه مثلاً هرماه مبلغ یک میلیون تومان به‌صورت خودکار در صندوقی خاص سرمایه‌گذاری می‌شود.

این درحالی است که برای شروع سرمایه‌گذاری به‌صورت مستقیم و خرید و فروش سهام می‌بایست فرآیند دریافت کد و دسترسی آنلاین را که بعضا چند روز به طول می‌انجامد سپری کنید. علاوه بر این، حتی پس از دریافت کد مربوطه مدت زمانی که برای شناسایی و خرید سهم سودآور و آینده‌دار می‌بایست صرف شود نیازمند شناخت بازار و تحلیل داده‌های متعدد مالی است که بعضا چند ماه به طول خواهد انجامید.

در نهایت و در بهترین حالت در صورت شناسایی چنین سهامی می‌بایست در انتظار بهترین زمان خرید باشید تا بتوانید سهم مورد نظر را در بهترین قیمت ممکن خریداری کنید زیرا ارزش سهام نه تنها روزانه و هفتگی بلکه در طی یک روز معاملاتی به دفعات تغییر می‌کنند که ضرورت رصد دائمی بازار را موجب خواهد شد که شما را از فعالیت‌های روزمره دیگر بازخواهد داشت.

امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم

یکی دیگر از مزایای این صندوق‌ها، امکان سرمایه گذاری با مبالغ اندک است. چرا که صندوق‌ها سرمایه‌های خرد و کلان افراد را جمع‌آوری کرده و آن را در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند و به همین دلیل شما می‌توانید بدون توجه به مقدار سرمایه مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف، از طریق صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنید. در حال حاضر حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله ۱۰۰ هزار تومان است و این مورد باعث شده تا صندوق‌ها مورد استقبال افراد زیادی قرار گیرند.

چرا صندوق گزینه‌ مطمئنی است؟

صلاحیت حرفه‌ای مدیر و فعالیت صندوق‌ها تحت نظارت سازمان بورس بوده و با مجوز، تایید و نظارت مستمر سازمان بورس انجام می‌شود. همچنین حسابرسی‌های ۶ ‌ماهه و یک‌ساله توسط حسابرسان معتمد سازمان بورس انجام می‌گیرد.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارای رکنی به نام متولی هستند. متولی به‌صورت مستمر بر نحوه اجرای اساس نامه صندوق‌ها نظارت دارد. متولی بر کلیه دریافت‌ها و پرداخت‌های روزانه صندوق نظارت دارد. علاوه بر این هر صندوق به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل در سازمان بورس به ثبت رسیده است و هر سهام‌دار به میزان آورده نقدی خود و تعداد  واحدهایی از صندوق که در مالکیت دارد در دارایی‌های صندوق شریک می‌باشد.

 شما می‌توانید ویژگی‌های بهترین صندوق را در مقاله «بهترین صندوق سرمایه گذاری» مطالعه کنید.

اصطلاحات رایج در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

۱. واحد سرمایه‌گذاری (Unit)

در بازار سهام، معاملات بر اساس تعداد سهام خرید و فروش‌شده سنجیده می‌شود، اما در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، معاملات با واحدهای سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. هر واحد سرمایه‌گذاری ارزش مشخصی دارد که با تغییر ارزش دارایی‌های صندوق، متغیر است. برای مثال، اگر قیمت هر واحد ۱۰,۰۰۰ تومان باشد، برای خرید ۱۰۰ واحد، مبلغ ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان لازم است.

۲. صدور واحد سرمایه‌گذاری

هنگامی که یک سرمایه‌گذار قصد ورود به صندوق را داشته باشد، باید درخواست صدور واحد سرمایه‌گذاری را به مدیر صندوق ارائه دهد. پس از تکمیل مدارک و پرداخت مبلغ مورد نظر، واحدهای سرمایه‌گذاری جدید صادر شده و به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. در واقع، صدور واحد سرمایه‌گذاری معادل خرید واحدهای صندوق است.

۳. ابطال واحد سرمایه‌گذاری

چنانچه سرمایه‌گذار بخواهد از صندوق خارج شود، باید درخواست ابطال واحد سرمایه‌گذاری را ارائه دهد. پس از تایید درخواست، مدیر صندوق اقدام به ابطال واحدهای موردنظر کرده و معادل ارزش آن را به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌کند. در این فرایند، اصطلاح ابطال واحد سرمایه‌گذاری معادل فروش آن در نظر گرفته می‌شود.

۴. ارزش خالص دارایی‌ها (NAV)

(Net Asset Value) یا ارزش خالص دارایی‌ها یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از تفریق بدهی‌های صندوق از دارایی‌های آن و تقسیم بر تعداد واحدهای صندوق به دست می‌آید. این مقدار به‌طور روزانه تغییر می‌کند و معیار اصلی برای تعیین قیمت خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. در بازار سهام، قیمت خرید و فروش بر اساس قیمت روز سهام تعیین می‌شود، اما در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، این معیار NAV صندوق است.

۵. پذیره‌نویسی

قبل از آغاز فعالیت صندوق، به‌منظور جمع‌آوری سرمایه اولیه، افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، می‌توانند فرم‌های پذیره‌نویسی را تکمیل کرده و به مدیر صندوق ارائه دهند. در این مرحله، هر واحد صندوق به قیمت اسمی اولیه به سرمایه‌گذاران عرضه می‌شود. پس از تشکیل صندوق و آغاز فعالیت آن، قیمت واحدها بر اساس ارزش دارایی‌های صندوق تعیین شده و در بازار معامله می‌شود.

سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی نیازمند دانش، تجربه و بررسی مداوم شرایط اقتصادی است. بسیاری از افراد، به دلیل کمبود وقت یا نداشتن تخصص کافی، نمی‌توانند به‌طور مستقیم در بورس یا سایر بازارهای مالی سرمایه‌گذاری کنند. در چنین شرایطی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک گزینه‌ای ایده‌آل برای مدیریت دارایی‌ها و کسب بازدهی مناسب محسوب می‌شوند. 

سوالات متداول