سهام جایزه چیست؟

سهام جایزه چیست؟
زمان مطالعه: 8 دقیقه
انتشار ۲۵ مهر ۱۴۰۲
تعداد بازدید: 57315
سطح مبتدی

آنچه در این مطلب می‌خوانید:

افزایش سرمایه یکی از رایج‌ترین راه‌های تامین مالی شرکت‌ها است. در بازار سرمایه ایران انواع روش‌های افزایش سرمایه معمولا به چهار دسته تقسیم می‌شود. همواره در افزایش سرمایه از محل سود انباشته و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، به سهامداران «سهام جایزه» تعلق می‌گیرد. در افزایش سرمایه از محل صرف سهام نیز ممکن است به سهامداران سهام‌ جایزه‌ تخصیص پیدا کند.

اینفوگرافیک سهام جایزه

سهام جایزه در واقع سهامی است که شرکت پس از تصویب افزایش سرمایه به روش‌های فوق در مجمع عمومی فوق‌العاده، به سهامداران فعلی خود تخصیص می‌دهد. از آنجا که به سهامداران بدون اینکه مبلغی را پرداخت کنند، سهام جدید تخصیص پیدا می‌کند، به آن «سهام‌ جایزه‌» گفته می‌شود.

قیمت سهم پس از افزایش سرمایه چگونه تعیین می‌شود؟

 پس از افزایش سرمایه به روش‌های فوق، قیمت هر سهم متناسب با تعداد سهام جایزه، به گونه‌ای تعدیل می‌شود که ارزش دارایی سهامداران ثابت بماند. بر همین اساس، قیمت تئوریک هر سهم پس از افزایش سرمایه و تعداد سهم هر سهامدار را می‌توان با توجه به فرمول‌های زیر تعیین کرد:

قیمت سهم پس از تخصیص سهام جایزه

مثلا تصور کنید قیمت پایانی سهم شرکتی قبل از افزایش سرمایه از محل سود انباشته  ۱۲۰۰ تومان باشد. این شرکت تصمیم می‌گیرد که ۱۰۰ درصد افزایش سرمایه دهد. در این صورت تعداد سهم سهامداران آن نماد ۲ برابر و قیمت تئوریک هر سهم در روز بازگشایی ۶۰۰ تومان خواهد شد.

دریافت اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه

برای اطلاع از افزایش سرمایه نمادهای پرتفوی خود، به وبسایت codal.ir مراجعه کنید و اطلاعیه‌های مرتبط با افزایش سرمایه نمادها را مطالعه کنید. برای این کار کافی است از قسمت فیلترهای جست‌وجو، در قسمت گروه اطلاعیه روی گزینه «افزایش سرمایه» کلیک کرده و سپس نماد مورد نظر خود را جست‌وجو کنید.

نحوه فیلتر کردن جست و جوی کدال برای افزایش سرمایه

دقت کنید که سهام جایزه تنها در صورتی به شما تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری «مجمع فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه»، سهامدار آن شرکت باشید.

چه زمانی سهام جایزه به پرتفوی اضافه می‌شود و نماد بازگشایی می‌شود؟

با توجه به میزان افزایش سرمایه، یکی از دو حالت زیر به وجود می‌آید:

۱- میزان افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰ درصد باشد

در صورتی که میزان افزایش سرمایه شرکت کمتر از ۲۰۰ درصد باشد، حداکثر ۲ روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع، سهم مورد نظر بازگشایی و معاملات آن انجام می‌شود. لازم به ذکر است که در هنگام بازگشایی، سهام جایزه در پرتفوی شما قرار نمی‌گیرد و در نتیجه نمی‌توانید آن را بفروشید. 

سهام جایزه نیز پس از تکمیل کلیه فرآیندهای مربوط به آن و ثبت افزایش سرمایه نزد سازمان ثبت شرکت‌ها به پرتفوی شما اضافه خواهد شد. البته این فرآیند تقریبا زمان‌بر بوده و ممکن است چند ماه به طول بیانجامد. بدیهی است تا قبل از تکمیل این فرآیند و اضافه شدن سهام‌ جایزه به پرتفوی، تنها می‌توانید همان تعداد سهمی را که قبل از مجمع در اختیار داشتید، به فروش برسانید.

زمان دقیق اضافه شدن سهام‌ جایزه نیز توسط خود شرکت تعیین می‌شود و کارگزاری دخالتی در فرآیند ثبت افزایش سرمایه شرکت‌ها ندارد. از نظر فرآیندی نیز پس از انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه شرکت‌ها در سایت کدال، سهام جایزه‌ به پرتفوی اضافه می‌شود.

آگهی ثبت افزایش سرمایه

نمونه آگهی ثبت افزایش سرمایه منتشره در کدال

 توصیه می‌شود در صورت تمایل به فروش سهام‌ خود بعد از مجمع، حداقل یک عدد از سهام خود را در پرتفوی نگه دارید تا در زمان اعمال افزایش سرمایه، به صورت خودکار سهام جایزه به دارایی شما افزوده شود.

۲- میزان افزایش سرمایه بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد

در صورتی که میزان افزایش سرمایه شرکت بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد، تا زمانی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل نشود و سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه نشود، سهم در وضعیت مجاز قرار نمی‌گیرد و بازگشایی نماد انجام نمی‌شود. مشابه حالت قبل، این فرآیند نیز زمان‌بر بوده و ممکن است تا چند ماه طول بکشد.

 توجه کنید

در صورتی که بعد از مجمع افزایش سرمایه کل سهام خود را فروخته‌اید، ممکن است پس از تکمیل فرآیند افزایش سرمایه، سهام جایزه به پرتفوی شما اضافه نشود. برای رفع این مشکل، ابتدا باید از درج آگهی ثبت افزایش سرمایه در سایت کدال مطمئن شوید.

سپس به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه مراجعه کرده و از اضافه شدن سهام‌ جایزه‌ به دارایی‌های خود نیز اطمینان حاصل کنید. در این سامانه، سهام‌ جایزه با اضافه شدن حرف «ج» به انتهای نماد اصلی مشخص می‌شود. به عنوان مثال، سهام‌ جایزه نماد «پترول» به صورت «پترولج» نمایش داده می‌شود. در صورتی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل شده باشد، نماد مربوط به سهام‌ جایزه‌ حذف شده و به همین تعداد، به دارایی شما در نماد اصلی اضافه می‌شود.

همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، هنوز نماد «پترولج» در لیست دارایی‌ها مشاهده می‌شود. این موضوع بدین معناست که هنوز فرآیند افزایش سرمایه تکمیل نشده و سهام جایزه در پرتفوی سهامدار قرار نگرفته است.

مشاهده سهام جایزه ذینفعان

در نهایت پس از بررسی موارد فوق و اطمینان از اضافه شدن سهام جایزه، اگر نمی‌توانید آن را در پرتفوی خود مشاهده کنید، وارد سامانه ایزی تریدر نسخه جدید (اربیس) شده و برای نماد مربوطه، درخواست تغییر کارگزار ناظر ثبت کنید. 

چه زمانی سهام جایزه در عملکرد قرار می‌گیرد؟

در خصوص عملکرد نیز معمولا بلافاصله بعد از تصویب افزایش سرمایه به روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها یا سود انباشته، سهام جایزه به آن اضافه می‌شود. اما همانطور که اشاره شد، تا زمانی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل نشود، سهام‌ جایزه به پرتفوی شما اضافه نمی‌شود و قابلیت فروش هم ندارد.

حضور یا عدم حضور سهام‌ جایزه در عملکرد، تاثیری در امکان فروش آن ندارد. در صورتی که قصد فروش سهام‌ جایزه را داشته باشید، باید منتظر تکمیل فرآیند ثبت افزایش سرمایه و اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی خود بمانید.

در صورتی که سهام‌ جایزه‌ به عملکرد شما اضافه نشده است، می‌توانید از طریق ایزی تریدر نسخه دسکتاپ آن را اصلاح کنید. بدین منظور، ابتدا وارد قسمت عملکرد شوید و گزینه «افزودن تراکنش دستی» را انتخاب کنید. سپس تعداد سهام جایزه‌ای که به شما تعلق گرفته است را با قیمت حداقلی «یک ریال» ثبت کنید.

اصلاح عملکرد و اضافه کردن سهام جایزه
اصلاح عملکرد و اضافه کردن سهام جایزه ۲

برای حذف یک تراکنش از عملکرد نیز کافی است از طریق ایزی تریدر وارد عملکرد خود شوید. سپس فلش سمت راست نماد مورد نظر را انتخاب کنید تا لیست تراکنش‌های نماد به نمایش درآید. برای حذف هر تراکنش نیز کافی است علامت سطل زباله مربوط به آن سطر را انتخاب و تایید کنید.

در صورتی که با این روش سهام جایزه شما در عملکرد حذف نشد، باید کل سهام خود را حذف کنید. سپس کل سهام خود را از قسمت افزودن تراکنش دستی و به تاریخی پس از تاریخ مجمع فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، اضافه نمایید.
برای اطلاع از جزئیات قیمتی نیز در صورتی که خرید خود را از کارگزاری مفید انجام داده‌اید، می‌توانید به بخش گردش حساب مراجعه کنید.

حذف تراکنش دستی

صرف سهام؛ روش دیگر دریافت سهام جایزه

به صورت کلی، یک حالت دیگر برای تخصیص سهام جایزه به سهامداران یک شرکت، ورود به فرآیند افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم است. در این نوع از افزایش سرمایه، سهام جدید از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیشتر از قیمت اسمی عرضه می‌شود. سپس در رابطه با مبلغ حاصل از تفاوت قیمت اسمی و قیمت عرضه به دو روش تصمیم‌گیری می‌شود. در روش اول این وجه به حساب اندوخته شرکت منتقل شده و در حالت دوم، به ازای این مبلغ، سهام جایزه‌ای به سهامداران قبلی تعلق می‌گیرد.

سوالات متداول

سهام جایزه در عملکرد موجود است، اما تعداد سهام من اضافه نشده. چرا؟

سهام جایزه زمانی به دارایی‌های شما اضافه خواهد شد که آگهی ثبت افزایش سرمایه نماد در سایت کدال درج شود.

آگهی ثبت افزایش سرمایه در سایت کدال ثبت شده اما هنوز سهام جایزه به‌ دارایی من اضافه نشده است. علت چیست؟

ممکن است سهام جایزه به شخص تعلق نگرفته باشد. داشتن دارایی در سهام جایزه نیازمند بررسی درگاه یکپارچه ذینفعان است. لازم به ذکر است که در خصوص تعلق گرفتن سهام جایزه در درگاه یکپارچه ذینفعان و همینطور نمایش آن به صورت سهام اصلی، ممکن است شرکت در حال تبدیل سهام‌ها برای سهامداران عمده باشد و سپس عمل تبدیل شدن سهام جایزه به سهام اصلی برای سهامداران خرد انجام شود.

چرا تعداد سهام جایزه کمی به من تعلق گرفته است؟

تعلق گرفتن سهام جایزه بر مبنای تقسیم سود شرکت به صورت سهام جایزه و همینطور تعداد سهام موجود در پرتفوی در زمان برگزاری مجمع است.

Reza Aliasgari کارشناس بازار سرمایه
guest
46 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین پر بحث ترین
Inline Feedbacks
View all comments
س.م.میرقوامی

با سلام،و تشکر در مورد توزیع سهام جایزه طوری که دارائی سهامدار ثابت بماند بنده سهامهائی دارم که اولا قیمت سهم اصلی با جایزه فاصله زیادی داره دوم جمع ارزش هر دو بیش از دویست هزار تومان زیر قیمت خرید است اگر توضیحی دارد راهنمائی کنید ممنون میشوم.

کارگزاری مفید

با سلام
پس از افزایش سرمایه به روش سهام جایزه، قیمت هر سهم متناسب با تعداد سهام جایزه، به گونه‌ای تعدیل می‌شود که ارزش دارایی سهامداران ثابت بماند. چنانچه تعداد دارایی از قبل و تعداد سهام جایزه را با هم جمع نموده و ضرب در قیمت نماد در روز بازگشایی بعد از «مجمع عمومی فوق‌العاده» نمایید، ارزش دارایی شما با قبل از افزایش سرمایه برابر خواهد بود.

رضا

باسلام وخسته. نباشی وممنون از توضیح کامل وجامع سهام جایزه شستا توپرتفوی من ننشسته ولی درپرتفوی لحظه ای یاهمون عمل کرد اضافه شده بااین توضیحات متوجه شدم که فرایندش چطوری هستش ممنون وسپاسگزارم

کارگزاری مفید

با سلام.
با تشکر از توجه و همراهی شما.

فرهاد

با عرض سلام پروسه زمانبری هست ولی واقعآ دم تما عزیزان گرم که اینقد حوصله به خرج دادن و مرتب و شیوا ورسا توضیح دادن حتی سرمایه گذار مبتی با یک بار مطالعه کردن نیاز به سردرگمی نمیشه .باز هم از تمام زحمت کشان مفید بزرگترین سامانه معاملاتی ایران و برنامه پلکان تقدیر وتشکرمیکنم .درود بر شما

کارگزاری مفید

با سلام
از اینکه کارگزاری مفید را انتخاب کرده‌اید بسیار خرسندیم.

محمدی

سلام بعد از فزایش سرمایه شتران سهام جایزه برام اضافه شده و تعدادش هم محاسبه کردم به اندازه درست بهم تعلق گرفته که توو عملکرد نشون میده ولی امروز دیدم یهو تعدادی ازش کم شده!!! دلیلش چی هست و چطوری باید بررسی و پیگیری کنم؟ خودش درست میشه دوباره؟ ممنون از خدمات خوبتون

کارگزاری مفید

با سلام
با توجه به اینکه موضوع مد نظر نیاز به بررسی دقیق‌تر و دریافت اطلاعات از شما را دارد، خواهشمند است جهت بررسی بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی زیر همه روزه و ۲۴ ساعت شبانه‌روز با کارشناسان در ارتباط باشید:
📞شماره تماس ۰۲۱۸۷۰۰
📲چت آنلاین کارگزاری مفید در سامانه‌های معاملاتی
📩email: 8700@emofid.com

علی محمدی

باسلام.اگه قبل از اعمال افزایش سرمایه جایزه قسمتی از سهم فروخته شود .سهم جایزه به سهامدار در زمان اضافه شدن سهم تعلق می گیرد ؟وچه میزان سهم باقی بماند .در زمان فعال شدن سهم جایزه کامل اعمال میشود.سپاس

کارگزاری مفید

با سلام
در صورتی که در زمان برگزاری مجمع «عمومی فوق‌العاده» سهامدار باشید، سهام جایزه به شما تعلق خواهد گرفت. لذا در صورتی که پس از مجمع مذکور، اقدام به فروش تمام و یا قسمتی از دارایی سهام خود نمایید، سهام جایزه مربوطه همچنان به شما تعلق گرفته و از بین نخواهد رفت.
توجه داشته باشید، به کلیه سهامداران توصیه می‌شود در صورت تمایل به فروش سهام خود بعد از مجمع، حداقل یک عدد از سهام خود را در پرتفوی نگه دارند تا در زمان اعمال افزایش سرمایه، به صورت خودکار سهام جایزه به دارایی شما افزوده شود.
در صورتی‌که سهام اصلی را در پرتفوی سپرده گذاری نداشته باشید، جهت انتقال نماد مدنظر به پرتفوی سپرده‌گذاری، پس از انتشار آگهی «ثبت افزایش سرمایه» در سایت کدال و تبدیل سهام جایزه به سهام، می‌بایست از طریق سامانه معاملاتی خود درخواست «تغییر کارگزار ناظر» ثبت نمایید.

امین

سلام
در نماد چافست چند ماه از آگهی ثبت افزایش سرمایه در کدال هم گذشته ولی سهام جایزه به من تعلق نگرفته است
و تعداد سهام در پرتفوی و عملکرد متفاوت است و تعداد در پرتفو نصف عملکرد میباشد
در درگاه ذینفعان هم همان تعداد نصف را نشان میدهد
چرا با وجود گذشت چند ماه هنوز اضافه نشده است؟

کارگزاری مفید

با سلام
با توجه به اینکه موضوع مد نظر نیاز به بررسی دقیق‌تر و دریافت اطلاعات از شما را دارد، خواهشمند است جهت بررسی بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی زیر همه روزه و ۲۴ ساعت شبانه‌روز با کارشناسان در ارتباط باشید:
📞شماره تماس ۰۲۱۸۷۰۰
📲چت آنلاین کارگزاری مفید در سامانه‌های معاملاتی
📩email: 8700@emofid.com

بهنام نجفی

سلام تقریباً دو سال پیش 10 میلیون سهام بانک دی خریدم الان ک نگاه کردم تعداد سهام چند برابر شده ولی از لحاظ قیمت و پولی هیچ تعقیری نکرده بنده زیاد در بورس فعالیت ندارم ممنون میشم راهنمایی بفرمایید

کارگزاری مفید

با سلام
با توجه به اینکه موضوع مد نظر نیاز به بررسی دقیق‌تر و دریافت اطلاعات از شما را دارد، خواهشمند است جهت بررسی بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی زیر همه روزه و ۲۴ ساعت شبانه‌روز با کارشناسان در ارتباط باشید:
📞شماره تماس ۰۲۱۸۷۰۰
📲چت آنلاین کارگزاری مفید در سامانه‌های معاملاتی
📩email: 8700@emofid.com

مهدی صانعی

با سلام و احترام، ممکنه بفرمایید مهلت قانونی برای تکمیل نهایی ثبت افزایش سرمایه در شرایطی که افزایش سرمایه بیش از 200 درصد باشد چقدر است؟ یک ناشر چند ماه مهلت دارد که این کار را به سرانجام برساند؟

کارگزاری مفید

با سلام.
محدودیت زمانی وجود نداشته و ممکن است روند افزایش سرمایه چندین ماه زمان‌بر باشد.

س.چ

باسلام
من چندتا سهام جایزه دارم داخل پرتفوی لحظه ای هستش ولی داخل سبد نیست. البته این رو هم بگم خود سهم هایی که داشتم رو فروخته بودم، فقط سهام جایزه ش هست.

کارگزاری مفید

باسلام.
سهام جایزه زمانی به دارایی‌های شما اضافه خواهد شد که آگهی ثبت افزایش سرمایه نماد در سایت کدال درج شود.
اگر سهام پایه را فروخته باشید، این تبدیل به صورت خودکار صورت نمی‌گیرد؛ برای حل این مشکل، ابتدا به سایت ذینفعان مراجعه نمایید، از قسمت «دارا» گزینه‌ی «سبد دارایی» را بررسی نموده و در صورت موجود بودن سهام جایزه (بدون حرف ج) در ذینفعان، از طریق سامانه معاملاتی خود، درخواست «تغییر کارگزار ناظر» ثبت کنید تا طی دو روز کاری، سهم به پرتفوی شما اضافه شود.

Bakhtiariy

باسلام و خسته نباشید به کارکنان خوب و زحمتکش کارگزاری مفید
بنده توی افزایش سرمایه حآسا شرکت کردم و افزایش سرمایه انجام شده و تا امروز تقریبا یک ماه گذشته
سوالم اینجاست که کی و چه زمانی سهم جایزه به پرتفوی من برای خرید و فروش اضافه میشه
افزایش سرمایه ۱۲۵ درصدی داشته

کارگزاری مفید

با سلام.
نماد حآسا با توجه به افزایش سرمایه مورخ 1401/09/16 به سهامداران خود سهام جایزه و سهام حق تقدم تخصیص داده است.
اتمام مراحل افزایش سرمایه زمان مشخصی ندارد. هر زمان آگهی ثبت افزایش سرمایه نماد حآسا در سایت کدال منتشر شد و حرف ج از آخر نام نماد شما در سامانه ذینفعان حذف گردید، سهام جایزه شما به سهام اصلی تبدیل شده است.
اگر در آن زمان نماد پایه حآسا را در پرتفوی سپرده گذاری خود داشته باشید سهم جایزه به صورت خودکار به پرتفوی اضافه می‌شود و در صورتی هم که سهام پایه به فروش رفته باشد می‌توانید با ثبت درخواست تغییر کارگزار ناظر سهام جایزه را طی دو روز کاری به پرتفوی اضافه کنید.
همچنین مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام از تاریخ 1401/09/29 لغایت تاریخ 1401/11/28 تعیین شده است.