بازار کارا

فرضیه بازار کارا یکی از مباحث اصلی در مدیریت سرمایه‌گذاری و زیربنای اصلی اقتصاد مالی و شرط لازم برای تخصیص بهینه منابع مالی در یک بازار می‌باشد. آشنایی با این فرضیه، به شما در انتخاب صحیح روش تحلیل یاری می‌رساند.

فرضیه بازار کارا

کارایی بازارها به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا بازارها‌ از نظر اطلاعاتی کارا هستند یا خیر؟ در صورت کارا بودن، قیمت اوراق بهادار مانند سهام منعکس‌کننده کلیه اطلاعات مربوط به آن است. در این صورت صرف وقت و هزینه برای کسب اطلاعات و تحلیل، بازدهی به همراه ندارد. اما در حالتی که بازارها کارا‌ نباشند، صرف وقت و هزینه به‌منظور تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال می‌تواند منجر به بازده بالاتر البته همراه با ریسک شود.

فرضیه بازار کارا توسط جین فاما اقتصاددان مالی به سه شکل زیر معرفی شده است:

 شکل ضعیف

در شکل ضعیف فرضیه بازار کارا، قیمت‌ها منعکس‌کننده کلیه اطلاعات گذشته اوراق بهادار نیست. از این رو بررسی آن‌ها تأثیری در پیش‌بینی تغییرات آتی قیمت‌ها ندارد. این شکل از کارایی بازارها‌ به‌طور خاص در تقابل با تحلیل تکنیکال است که تلاش می‌کند با بررسی الگوهای قیمتی گذشته، روند قیمت‌ها را در آینده پیش‌بینی کند.

شکل نیمه قوی

در شکل نیمه قوی فرضیه بازار کارا، قیمت‌ها دربردارنده کلیه اطلاعات منتشر شده و عمومی درباره یک دارایی هستند. بنابراین سرمایه‌گذاران نمی‌توانند تنها با تکیه ‌بر اطلاعات انتشار یافته بازدهی کسب کنند. زیرا اطلاعات جدید به محض انتشار در قیمت سهام شرکت‌ها منعکس خواهد شد.

شکل قوی

تئوری بازار کارا در شکل قوی خود ادعا می‌کند که قیمت‌ها منعکس‌کننده کلیه اطلاعات عمومی و پنهان شرکت‌ها است. در این حالت حتی اگر به کسب اطلاعات نهانی شرکت بپردازید، تاثیری در بهبود تحلیل شما نخواهد داشت.

قابل ذکر است که شکل قوی تئوری کارایی، کلی‌ترین و شکل ضعیف کارایی، جزیی‌ترین نوع کارایی هستند. بنابراین شکل قوی دربردارنده شکل نیمه قوی و ضعیف بوده و شکل نیمه قوی دربردارنده شکل ضعیف است که در شکل زیر نشان داده‌ شده است.

مطالعات زیادی برای آزمون اشکال کارایی بازارها صورت گرفته و جمع‌بندی آن‌ها در مورد بازارهای‌ توسعه‌یافته مانند بازار بورس آمریکا، انگلستان و ژاپن این است که شکل ضعیف و نیمه قوی این فرضیه را تایید اما شکل قوی را تایید نمی‌کنند. این درحالی است که در کشورهای درحال‌توسعه شواهدی مبنی بر عدم تایید شکل ضعیف و نیمه قوی نیز وجود دارد.

سوالات متداول